IC 298
| ||
 Kolizja galaktyk Arp 147 (HST) | ||
| Odkrywca | Stéphane Javelle | |
| Data odkrycia | 29 grudnia 1893 | |
| Dane obserwacyjne (J2000) | ||
| Gwiazdozbiór | Wieloryb | |
| Typ | kolizja galaktyk | |
| Rektascensja | 03h 11m 18,3s | |
| Deklinacja | +01° 18′ 57″ | |
| Odległość | 400 mln ly | |
| Przesunięcie ku czerwieni | 0,032209 | |
| Jasność obserwowana | 14,8m | |
| Rozmiary kątowe | 0,80' × 0,7' | |
| Alternatywne oznaczenia | ||
| PGC 11890, MCG 0-9-15, ZWG 390.16, ARP 147, VV 787, 1ZW 11 | ||
IC 298 (również Arp 147) – para powiązanych ze sobą grawitacyjnie galaktyk znajdująca się w konstelacji Wieloryba. Znajduje się w odległości około 400 milionów lat świetlnych od Ziemi. Została odkryta 29 grudnia 1893 roku przez francuskiego astronoma Stéphane’a Javella[1].
Charakterystyka
Galaktyka po lewej stronie przypomina cyfrę „jeden”, gdyż jest ustawiona prawie dokładnie bokiem do obserwatora z punktu widzenia Ziemi. Jej kształt to stosunkowo regularny gładki pierścień gwiazd. Druga galaktyka, przypominająca cyfrę „zero”, wygląda jak regularny pierścień. Zachodzą w niej intensywne procesy formowania gwiazd.
Prawdopodobnie niebieskawy pierścień galaktyki widocznej z prawej strony powstał, gdy czerwonawa galaktyka przeszła przez jej środek. Takie zderzenie galaktyk mogło doprowadzić do powstania fali uderzeniowej, która wyrzuciła materię formując pierścień i zainicjowała proces powstawania gwiazd. Centrum uderzonej galaktyki znajduje się w czerwonym fragmencie widocznym w lewej dolnej części niebieskiego pierścienia. Pierścień ten składa się z ogromnej liczby młodych, masywnych gwiazd, które jasno płoną i żyją krótko, po kilku milionach lat eksplodując jako supernowe i zostawiając po sobie gwiazdy neutronowe lub czarne dziury. Obiekty te mogą stać się jasnymi źródłami promieniowania rentgenowskiego o ile mają gwiazdę towarzysza.
W pierścieniu IC 298 zaobserwowano dziewięć rozproszonych takich źródeł. Są one na tyle jasne, że są to najprawdopodobniej czarne dziury o masach wynoszących około 20 razy więcej niż masa Słońca. Jądro galaktyki przypominającej cyfrę „zero” również emituje promieniowanie rentgenowskie, co wskazuje, że może zawierać supermasywną czarną dziurę.
Badania prowadzone w podczerwieni oraz ultrafiolecie pozwoliły oszacować tempo formowania nowych gwiazd w pierścieniu. Wynika z nich, że najbardziej intensywny okres formowania gwiazd zakończył się około 15 milionów lat temu.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Teleskop Kosmiczny strzela w dziesiątkę i czeka do maja. W: AstroNEWS [on-line]. 2008-10-30. [dostęp 2016-04-12].
- Hubble Scores A Perfect 10: Arp 147 Galaxy in Full View (ang.)
- Walentynkowy prezent od Chandry - gigantyczny pierścionek... czarnych dziur?. W: Teleskopy.net [on-line]. 2011-02-09.
- IC 298 w serwisie SEDS.org (Revised NGC and IC Catalog) (ang.)
Linki zewnętrzne
- IC 298 w bazie SIMBAD (ang.)
- IC 298 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
Media użyte na tej stronie
NASA's Hubble Space Telescope is back in business.
Just a couple of days after the orbiting observatory was brought back online, Hubble aimed its prime working camera, the Wide Field Planetary Camera 2 (WFPC2), at a particularly intriguing target, a pair of gravitationally interacting galaxies called Arp 147.
The image demonstrated that the camera is working exactly as it was before going offline, thereby scoring a "perfect 10" both for performance and beauty.
The two galaxies happen to be oriented so that they appear to mark the number 10. The left-most galaxy, or the "one" in this image, is relatively undisturbed apart from a smooth ring of starlight. It appears nearly on edge to our line of sight. The right-most galaxy, resembling a zero, exhibits a clumpy, blue ring of intense star formation.
The blue ring was most probably formed after the galaxy on the left passed through the galaxy on the right. Just as a pebble thrown into a pond creates an outwardly moving circular wave, a propagating density wave was generated at the point of impact and spread outward. As this density wave collided with material in the target galaxy that was moving inward due to the gravitational pull of the two galaxies, shocks and dense gas were produced, stimulating star formation.
The dusty reddish knot at the lower left of the blue ring probably marks the location of the original nucleus of the galaxy that was hit.
Arp 147 appears in the Arp Atlas of Peculiar Galaxies, compiled by Halton Arp in the 1960s and published in 1966. This picture was assembled from WFPC2 images taken with three separate filters. The blue, visible-light, and infrared filters are represented by the colors blue, green, and red, respectively.
The galaxy pair was photographed on October 27-28, 2008. Arp 147 lies in the constellation Cetus, and it is more than 400 million light-years away from Earth.