III Lubelski Batalion Etapowy

III Lubelski batalion etapowy
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1919
Rozformowanie1921
Dowódcy
Pierwszykpt. Władysław Pieniążek
Organizacja
DyslokacjaZłoczów
FormacjaWojska Wartownicze
i Etapowe
PodległośćDOE „Lwów”
DOE „Tarnopol”
DEU

III Lubelski batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie pododdziałów etapowych rozpoczęto na przełomie 1918-1919 roku. W myśl rozkazu Naczelnego Dowództwa WP L24550/IV, rozkazem oficerskim nr 1 z 19 sierpnia 1919, z wszystkich formacji etapowych podległych DOE „Lwów“, sformowano 6 batalionów etapowych. 1 batalion etapowy (III Lubelski be) uzupełniono z kadry wartowniczej przy batalionie zapasowym 23 pułku piechoty. W jego skład weszły wszystkie formacje etapowe w powiatach: Brody, Radziechów, Kamionka Strumiłowa i Złoczów. Były to kompanie etapowe:5.,14.,20.,25.,35.,36.,40. i 41. Z nich utworzono etatowe 4 kompanie etapowe batalionu. Dowódcą batalionu został kpt. Władysław Pieniążek, a mp dowództwa batalionu stał się Złoczów[1]. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską. W myśl rozkazu NDWP nr 2900/IV z 30 stycznia 1920 I batalion etapowy stacjonujący w Złoczowie otrzymał nazwę III Lubelski batalion etapowy[2]. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[3]. 16 lipca 1920 batalion posiadał 700 żołnierzy i 3 cekaemy[4]. 10 września batalion przebywał na koncentracji wojsk etapowych 6 Armii w Winnikach. Liczył wtedy w stanie żywionych 3 oficerów oraz 161 podoficerów i szeregowców, w stanie bojowym zaś 7 (?) oficerów oraz 113 podoficerów i szeregowców[5]. W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[6]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[7]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[8]. VII Lubelski batalion etapowy wspólnie z III Lubelskim batalionem etapowym utworzyły 22 batalion celny[9].

Dowódcy batalionu

  • kpt. Maksymilian Ferenz[10]
  • mjr Andrzej Poliwka[10]
  • kpt. Władysław Pieniążek

Przypisy

  1. ↑ Rozkaz oficerski nr 1 DOE „Lwów” ↓, s. 2.
  2. ↑ Numeracja baonów DOE „Lwów” ↓, s. 1.
  3. ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
  4. ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 349.
  5. ↑ Odziemkowski 2019 ↓, s. 183.
  6. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
  7. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
  8. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
  9. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
  10. ↑ a b Tuliński 2020 ↓, s. 801.

Bibliografia

  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
  • Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
  • Janusz Odziemkowski. Organizacja i ochrona zaplecza wojsk polskich na Litwie i Białorusi (luty 1919-lipiec 1920). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (246), 2014. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
  • Zarządzenie Dowództwa Okręgu Etapowego Lwów dotyczące nazw i numeracji baonów etapowych → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Rozkaz oficerski nr 1 Dowództwa Okręgu Etapowego nr 1 „Lwów” → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Wojska Wartownicze i Etapowe II Rzeczypospolitej
Bataliony Wartownicze
Brygady etapowe
Bataliony etapowe
Bataliony zapasowe
  • I
  • II
  • III
  • IV
  • V
  • VI
  • VII
  • VIII
  • IX
Formacje ochotnicze
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
Wojskowa Straż Graniczna
Strzelcy Graniczni
Bataliony Wartownicze
Bataliony Etapowe

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).