III Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
 Sala koncertowa podczas przesłuchań konkursowych. | |||
| Data | 21 lutego–13 marca 1937 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Organizator | |||
| Tematyka | |||
| |||
III Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również III Konkurs Chopinowski) – 3. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 21 lutego 1937 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Warszawskie Towarzystwo Muzyczne[1].
Krótka charakterystyka konkursu
Zgłosiło się do niego 250 pianistów, lecz w samym konkursie wzięło ostatecznie udział 80 osób z 21 krajów[2], (najliczniej z Polski)[3]. W konkursie mogli wystąpić pianiści w przedziale wieku (16–28) lat[4][a]. Konkurs odbył się w dniach 21 lutego–13 marca 1937[2]. Zwyciężył Rosjanin Jakow Zak[5].
Powołano międzynarodowe jury, w którego skład wchodziły wybitne osobistości życia muzycznego[6]. Konkurs odbył się przy wsparciu instytucji państwowych, opieki Prezydenta Ignacego Mościckiego oraz przy powołaniu Komitetu honorowego pod przewodnictwem Prezesa Rady Ministrów, Felicjana Sławoj Składkowskiego oraz Komitetu organizacyjnego pod przewodnictwem prezesa Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, Władysława Korsaka[7].
Został przeprowadzony według dwuetapowej formuły (eliminacje i finał)[6]. Polskich pianistów, do tej pory najliczniej reprezentowanych, czekał dodatkowy etap eliminacyjny[6]. Pianiści mieli do dyspozycji fortepiany czterech firm: Bechstein, Bösendorfer, Pleyel oraz Steinway[6].
Sensację wzbudziły debiutujące w historii konkursu, pianistki z Japonii: Miwa Kai oraz wyróżniona Chieko Hara[6]. Kiedy okazało się, że wśród laureatów nie ma Japonki Hary, wybuchło zamieszanie, które rozładował obecny wówczas przemysłowiec Stanisław Meyer, fundując indywidualną nagrodę dla Japonki, w obawie by rozgorączkowany tłum nie wyrządził szkód w Filharmonii[8]. Choć nie zdobyły nagród głównych, ich gra spotkała się ogromnym uznaniem krytyków i publiczności[6].
Repertuar
Po raz pierwszy w historii konkursu do listy utworów podanych w regulaminie dodano Poloneza-Fantazję As-dur op. 61[1].
Według regulaminu pianiści mieli do wykonania z pamięci następujące utwory[9]:
- Eliminacje
- jedna z dwóch sonat (h-moll op. 58 lub b-moll op. 35) albo jedna z czterech ballad i jedno scherzo lub fantazja e-moll op. 49 i jedno scherzo
- dwie etiudy (z wyjątkiem trzech tzw. „pośmiertnych” (Trois Nouvelles Études))
- jeden nokturn
- dwa mazurki
- jeden z polonezów (As-dur op. 53 lub fis-moll op. 44) lub Polonez-Fantazja As-dur op. 61
- Finał
- dwie kolejne części (cz. I i II lub cz. II i III) jednego z dwóch koncertów (e-moll op. 11 lub f-moll op. 21)
Kalendarium
 Kalendarz konkursu | |||||||||||||||||||||
| Faza konkursu | Data | ||||||||||||||||||||
| Luty | Marzec | ||||||||||||||||||||
| 21.[10] | 22.[11][12] | 23.[13][14] | 24.[13][15] | 25.[16] | 26.[17] | 27.[17] | 28.[18] | 1.[19][20] | 2.[19][21] | 3.[22][23] | 4.[24] | 5.[25] | 6.[26][25] | 7. | 8.[27] | 9.[28] | 10. | 11. | 12.[29] | 13. | |
| Ceremonia otwarcia | 12:00 | ||||||||||||||||||||
| Eliminacje | 14:30 | 10:45 14:45 | 10:45 14:45 | 14:30 | 14:45 20:15 | 14:45 | 14:30 | 14:30 | 10:30 14:30 | 10:30 14:30 | 14:30 | 14:30 | 14:30 | 14:00 | 10:00 14:30 | 10:00 | 10:00 | ||||
| Finał | 19:00 | 18:00 | |||||||||||||||||||
| Ceremonia zamknięcia | 2:30 | ||||||||||||||||||||
Jury
Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[6][30]:
 Skład jury | |||
| Lp. | Juror | Kraj | Funkcja |
| 1. | Adam Tadeusz Wieniawski |  Polska | przewodniczący jury |
| 2. | Wilhelm Backhaus |  III Rzesza | wiceprzewodniczący jury |
| 3. | Isidor Philipp |  Francja | wiceprzewodniczący jury |
| 4. | Emil von Sauer |  Austria | wiceprzewodniczący jury |
| 5. | Bolesław Woytowicz | Polska | sekretarz jury[31] |
| 6. | Guido Agosti |  Włochy | członek jury |
| 7. | Attilo Brugnoli | Włochy | członek jury |
| 8. | Zofia Buckiewiczowa | Polska | członek jury |
| 9. | Marian Dąbrowski | Polska | członek jury |
| 10. | Zbigniew Drzewiecki | Polska | członek jury |
| 11. | Emil Frey |  Szwajcaria | członek jury |
| 12. | Alfred Hoehn | III Rzesza | członek jury |
| 13. | Imre Keéri-Szántó |  Węgry | członek jury |
| 14. | Lazare Lévy | Francja | członek jury |
| 15. | Loris Margaritis |  Grecja | członek jury |
| 16. | Eugeniusz Morawski-Dąbrowa | Polska | członek jury |
| 17. | Harry Neuhaus |  ZSRR | członek jury |
| 18. | Marie Panthès | Szwajcaria | członek jury |
| 19. | Zofia Rabcewicz | Polska | członek jury |
| 20. | Lucyna Robowska | Polska | członek jury |
| 21. | Richard Rössler | III Rzesza | członek jury |
| 22. | Paul Schuberts |  Łotwa | członek jury |
| 23. | Imré Stefániai | Węgry | członek jury |
| 24. | Andrej Stojanow |  Bułgaria | członek jury |
| 25. | Stefan Śledziński | Polska | członek jury |
| 26. | Józef Śmidowicz | Polska | członek jury |
| 27. | Magda Tagliaferro |  Brazylia | członek jury |
| 28. | Józef Turczyński | Polska | członek jury |
| 29. | Carlo Zecchi | Włochy | członek jury |
| 30. | Jerzy Żurawlew | Polska | członek jury |
System oceny pianistów
W eliminacjach jurorzy oceniali występy pianistów w skali od 0 do 30 punktów[32]. 20 uczestników, którzy otrzymali największą liczbę punktów, występowało powtórnie (finał), w dwóch ostatnich dniach konkursu, wykonując dwie części jednego z dwóch koncertów fortepianowych[32]. Występ ten był ponownie punktowany w skali od 0 do 30 punktów[32]. Łączna suma punktacji z eliminacji i finału rozstrzygała o kolejności pianistów i wysokości nagród[32].
Konkurs
Ceremonia otwarcia
20 lutego w przeddzień otwarcia III Konkursu Chopinowskiego o godzinie 12 w Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie odbyło się losowanie kolejności występów pianistów[33]. Uroczystość inauguracji odbyła się 21 lutego w sali Filharmonii Warszawskiej o godzinie 12, kiedy to chór „Harfa” pod dyrekcją Wacława Lachmana zaśpiewał Hymn Narodowy, a następnie Gaude Mater Polonia[3], po czym przemówił prezes Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, Władysław Korsak, a po nim głos zabrał dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego Adam Tadeusz Wieniawski, omawiając warunki i zasady konkursu[11].
Eliminacje
Jako pierwsza 21 lutego po ceremonii otwarcia konkursu przesłuchania eliminacyjne rozpoczęła Evi Wächter (Austria)[33][10], a następnie trwały one w dniach (21 lutego–6 marca i 8 marca–10 marca) w jednej lub w dwóch sesjach porannej i popołudniowej[11]. Występy eliminacyjne zakończył 10 marca Rumun Bruno Kretschmayer[28].
Uczestnicy eliminacji
|
Finał
Po zakończeniu przesłuchań ostatniego pianisty eliminacji jury w pełnym składzie obradowało 10 marca celem wyłonienia finalistów. W wyniku tych obrad postanowiło dopuścić do przesłuchań finałowych 21 pianistów z 8 krajów (w tym 6 Polaków)[3]. W finale każdy z pianistów miał do wykonania wraz z towarzyszącą Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Warszawskiej pod batutą Waleriana Bierdiajewa, Józefa Ozimińskiego i Bronisława Wolfsthala[3] dwie kolejne części (cz. I i II lub cz. II i III) jednego z dwóch koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina. Ostatnią pianistką występującą w finale (12 marca) była Lélia Gousseau (Francja), która zakończyła swój występ po północy (godz. 0:30), już 13 marca[34].
Finaliści
|
Nagrody i wyróżnienia
13 marca o godzinie 2:30 po zakończeniu obrad jury, jej przewodniczący Adam Tadeusz Wieniawski ogłosił ostateczne rezultaty konkursu[34]. Wszyscy laureaci otrzymali stosownie do zajętego miejsca odpowiednią nagrodę finansową, a wyróżnieni dyplomy honorowe.
 Nagrody główne[34] | ||||
| Nagroda | Laureat | Kraj | Wysokość nagrody[35] | Fundator nagrody |
| 1 | Jakow Zak[5] | ZSRR | 5000 zł | Prezydent RP |
| 2 | Roza Tamarkina | ZSRR | 2500 zł | Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego |
| 3 | Witold Małcużyński | Polska | 2500 zł | Minister Spraw Zagranicznych |
| 4 | Lance Dossor |  Wielka Brytania | 2000 zł | Prezydent miasta stołecznego Warszawy |
| 5 | Ági Jámbor | Węgry | 2000 zł | Filharmonia Warszawska |
| 6 | Edith Axenfeld | III Rzesza | 1000 zł | Warszawskie Towarzystwo Muzyczne |
| 7 | Monique de la Bruchollerie | Francja | 1000 zł | anonimowy |
| 8 | Jan Ekier | Polska | 500 zł | publiczność |
| 9 | Tatiana Goldfarb | ZSRR | 500 zł | |
| 10 | Olga Iliwicka | Polska | 500 zł | |
| 11 | Pierre Maillard-Verger | Francja | 500 zł | |
| 12 | Lélia Gousseau | Francja | 250 zł | Nagroda im. Henryka Markiewicza |
| 13 | Halina Kalmanowicz | Polska | 200 zł | Kino Casino w Warszawie |
| Wyróżnienia | ||||
| Wyróżniony | Kraj | Wyróżnienie[36] | ||
| Jan Bereżyński | Polska | Dyplom honorowy | ||
| Maria Bilińska-Riegerowa | Polska | |||
| Márta Blaha | Węgry | |||
| György Faragó | Węgry | |||
| Colette Gaveau | Francja | |||
| Zbigniew Grzybowski | Polska | |||
| Chieko Hara |  Japonia | |||
| Natalia Hornowska-Pęzińska | Polska | |||
| Nina Jemelianowa | ZSRR | |||
| Helena Landau | Polska | |||
| Fryderyk Portnoj | Polska | |||
| Paulina Szmukler | Polska | |||
| Viktorie Švihlíková |  Czechosłowacja | |||
| Marie Aimée Warrot | Francja | |||
| Jozsef Weingarten | Węgry | |||
| Nagrody Specjalne | ||||
| Nagroda | Nagrodzony | Kraj | Wysokość nagrody[36] | Fundator nagrody |
| Najlepsze wykonanie mazurków | Jakow Zak[5] | ZSRR | 250 zł | Firma A.G.B. (Polskie Radio)[b] |
| Najlepsze wykonanie sonaty[37] | Lance Dossor | Wielka Brytania | 500 zł | Instytut Fryderyka Chopina |
Koncerty laureatów
Warto dodać, że po zakończeniu III Konkursu Chopinowskiego jego laureaci w dniach (14, 16, 17, 20 i 23 marca) wystąpili kolejno (po dwie lub trzy osoby) w specjalnych koncertach w sali Filharmonii Warszawskiej (14 marca), a następnie w sali Konserwatorium Warszawskiego, z recitalami na których grali utwory różnych kompozytorów[38].
Uwagi
- ↑ Pianista musiał w zgłoszeniu przesłanym do 30 grudnia 1936 przedstawić: dyplom ukończenia Konserwatorium Muzycznego lub innej uczelni muzycznej albo referencje (działalność wirtuozerska, programy koncertów i ich recenzje), życiorys oraz opłatę wpisową w wysokości 50 zł (→ III Międzynarodowy Konkurs imienia Fr. Chopina dla pianistów w Warszawie. (informator) 1937 ↓, s. 10.).
- ↑ Nagrodą Polskiego Radia był srebrny odlew pośmiertnej maski Fryderyka Chopina. Ponadto Jakow Zak otrzymał wieniec z brązu ofiarowany przez inicjatora Konkursu prof. Jerzego Żurawlewa (→ Sprawozdanie 1937 ↓, s. 19.).
Przypisy
- ↑ a b Barbara Niewiarowska: Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie. chopin.pl. [dostęp 2016-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].
- ↑ a b Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Konkurs III. konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl. [dostęp 2018-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)].
- ↑ a b c d Sprawozdanie 1937 ↓, s. 15.
- ↑ Regulamin 1937 ↓, s. 2.
- ↑ a b c Osoby związane z Chopinem. (Yakov Zak). [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [on-line]. pl.chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-09)].
- ↑ a b c d e f g III Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. chopincompetition2015.com. [dostęp 2016-07-10].
- ↑ III Międzynarodowy Konkurs imienia Fr. Chopina dla pianistów w Warszawie. (informator) 1937 ↓, s. 3–4.
- ↑ Jacek Marczyński: Salon odrzuconych. Wyd. „Rzeczpospolita” (wydanie specjalne). Warszawa: 2000-10-21, s. 4, seria: 247 (5717).
- ↑ III Międzynarodowy Konkurs imienia Fr. Chopina dla pianistów w Warszawie. (informator) 1937 ↓, s. 10.
- ↑ a b Trzeci międzynarodowy konkurs im. Fr. Chopina. „Kurjer Warszawski”. Nr 53, s. 4, 1937-02-22. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b c Inauguracja III Międzynarodowego Konkursu im. Fr. Szopena. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 54, s. 6, 1937-02-23. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Konkurs Chopinowski. „Kurjer Warszawski”. Nr 54, s. 6, 1937-02-23. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b Międzynarodowy konkurs Szopenowski. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 56, s. 13, 1937-02-25. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Konkurs Chopinowski. „Kurjer Warszawski”. Nr 55, s. 6, 1937-02-24. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Z konkursu Chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 56, s. 5, 1937-02-25. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Konkurs Chopinowski. „Kurjer Warszawski”. Nr 57, s. 5, 1937-02-26. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b Konkurs Chopinowski. „Kurjer Warszawski”. Nr 58, s. 5, 1937-02-27. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Z konkursu Chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 60, s. 4, 1937-03-01. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b Z IX międzynarod. konkursu szopenowskiego. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 62, s. 13, 1937-03-03. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Konkurs Chopinowski. „Kurjer Warszawski”. Nr 61, s. 5, 1937-03-02. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Z konkursu chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 62, s. 4, 1937-03-03. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Z Konkursu szopenowskiego. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 63, s. 13, 1937-03-04. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Z konkursu Chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 63, s. 5, 1937-03-04. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Z konkursu chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 64, s. 6, 1937-03-05. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b Z konkursu Chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 65, s. 5, 1937-03-06. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Konkurs szopenowski. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 66, s. 13, 1937-03-07. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Z konkursu Chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 68, s. 6, 1937-03-09. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b Z konkursu Chopinowskiego. „Kurjer Warszawski”. Nr 69, s. 6, 1937-03-10. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Rozgrywki finałowe Konkursu Szopenowskiego. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 72, s. 13, 1937-03-13. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Jury 3-go międzynarodowego konkursu im. Szopena. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 53, s. 10, 1937-02-22. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Wieniawski 1937 ↓, s. 46.
- ↑ a b c d Regulamin 1937 ↓, s. 4.
- ↑ a b Z cyklu występów polskich kandydatów na Konkurs Szopena. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 53, s. 12, 1937-02-22. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ a b c Uroczyste zakończenie III. międzynarodowego Konkursu im. Szopena. Rosjanie zdobyli pierwsze nagrody. Zajście przy końcu uroczystości. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 74, s. 12, 1937-03-15. Kraków: Drukarnia „IKC” w Krakowie. OCLC 441210282. [dostęp 2019-01-21].
- ↑ Sprawozdanie 1937 ↓, s. 19–21.
- ↑ a b Sprawozdanie 1937 ↓, s. 19.
- ↑ Wieniawski 1937 ↓, s. 47.
- ↑ Koncerty laureatów konkursu im. Chopina. „Kurjer Warszawski”. Nr 70, s. 6, 1937-03-11. Warszawa: B. Kiciński. OCLC 749238446. [dostęp 2019-01-27].
Bibliografia
- Jerzy Waldorff: Wielka gra. Wyd. 3. Warszawa: Wyd. Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0940-7. OCLC 69467869.
- Adam Wieniawski. Z okazji III. Międzynarodowego Konkursu im. Fryderyka Chopina – A l'occasion du III° Concours International Frédéric Chopin. „Chopin”. Zeszyt 1, s. 44–48, 1937. Warszawa: Instytut Fryderyka Chopina.
- Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0. OCLC 749899851.
- III Międzynarodowy Konkurs imienia Fr. Chopina dla pianistów w Warszawie. (informator). Warszawa: 1937. OCLC 1036429542. (pol. • fr.).
- Regulamin dla jury III-go Międzynarodowego Konkursu im. Fr. Chopina. Warszawa: Wyższa Szkoła Muzyczna im. Fr. Chopina, 1937. (pol. • fr.).
- Sprawozdanie z III-go Międzynarodowego Konkursu im. Fr. Chopina. (maszynopis). Warszawa: 1937.
Media użyte na tej stronie
.svg)
.svg)
.svg)
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
.svg)
Flag of Hungary from 6 November 1915 to 29 November 1918 and from August 1919 until mid/late 1946.
.svg)
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
.svg)
Flaga Finlandii
.svg)
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
3rden:Chopin Competition laureates (from left) Jakow Zak, Roza Tamarkina, Witold Małcużyński, Lance Dossor
Autor: Originals by MANU and pnx
derivative by Chris Schilling, Licencja: CC BY-SA 4.0
Clipart depicting a jury panel with an academic icon in background
.svg)
.svg){kind=link}
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
_-_The_Noun_Project.svg)
Autor: Icons8, Licencja: CC0
Countdown (50361) - The Noun Project.svg icon from the Noun Project
Pianistka W. Wächter (Austria) inaugurująca przesłuchania I etapu III Konkursu Chopinowskiego
.svg)