II Lubelski Batalion Etapowy

II Lubelski batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919 roku. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji^[1]. W czerwcu 1920 batalion liczył 5 oficerów, 324 podoficerów i szeregowców^[2]. We wrześniu 1920 batalion znajdował się w strukturze 3 Armii, stacjonował w Hrubieszowie, liczył 6 oficerów oraz 305 podoficerów i szeregowców^[3].

W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej^[4]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów^[5]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne^[6]. II Lubelski batalion etapowy wspólnie z VI Lwowskim batalionem etapowym utworzyły 26 batalion celny^[7][8].

Służba etapowa

Celem zwolnienia wojsk liniowych ze służby kordonowej i szczelniejszego zamknięcia granicy państwa, w marcu 1921 Ministerstwo Spraw Wojskowych zarządziło obsadzenie Kordonu Naczelnego Dowództwa WP przez Bataliony Etapowe^[9]. II Lbe przejął od III/44 pp odcinek granicy od m. Chmielewka do Woronówki. Dowództwo rozmieściło się w m. Ludwipol^[10].

Dowódcy batalionu

• płk piech. Adam Dulewicz (był 8 VI 1920^[11]) - 1920^[12])
• kpt. Vorbot (był IX 1920^[3])

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
• Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
• Janusz Odziemkowski. Organizacja i ochrona zaplecza wojsk polskich na Litwie i Białorusi (luty 1919-lipiec 1920). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (246), 2014. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
• Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
• TeresaT. Prengel-Boczkowska TeresaT., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Etapowe”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009 .
• Rozkazy organizacyjne służby kordonowej Wołyńskiej Inspekcji Kordonowej 6 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.