II Poznański Batalion Etapowy

II Poznański batalion etapowy
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1919
Rozformowanie1921
Organizacja
DyslokacjaMińsk
Słuck[1]
Nieśwież
FormacjaWojska Wartownicze
i Etapowe
PodległośćDOE „Mińsk”
IVa Brygada Etapowa

II Poznański batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919 roku. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[2]. We wrześniu 1919 roku dowództwo batalionu stacjonowało w Mińsku[3]. Wiosną 1920 batalion podlegał Dowództwu Okręgu Etapowego „Mińsk”[4]. We wrześniu batalion wchodził w skład IVa Brygady Etapowej. Dowództwo baonu oraz 1. i 3. kompania stacjonowała w Janowie Podlaskim przy Dowództwie Powiatu Etapowego Janów, natomiast 2. kompania w Wysokiem Litewskim. Stan baonu wynosił wówczas 2 oficerów, 4 podchorążych i 223 szeregowców[5]. W październiku 1920 zreorganizowano brygady etapowe 4 Armii. Batalion pozostał w składzie IVa Brygady Etapowej[6].

W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[7]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[8]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[9].

Służba kordonowa

W grudniu 1919 batalion przydzielony został do dyspozycji Frontu Litewsko-Białoruskiego. Ochraniał linie kolejowe Mińsk-Borysów i Mińsk-Bobrujsk-Osipowicze-Słuck. We wrześniu 1920 podlegał DOE 5 Armii, a po jej likwidacji był w składzie IVa Brygady Etapowej. Od 24 września 1920 ochraniał linię kolejową Brześć-Czeremcha-Bielsk i Czeremcha-Hajnówka. W styczniu 1921 był w dyspozycji DPE „Prużany", a jego kompanie stacjonowały w Białowieży, Szerszowej i Prużanach. Do marca 1921 stacjonował w Berezie Kartuskiej, a jego dowództwo było zarazem dowództwem odcinka kolejowego Brześć-Baranowicze. Od 17 do 24 marca w rejonie Nieświeża w ochraniał stację kontrolną i odcinek kordonu od Niemna do Sołtanowszczyzny. W tym czasie dowództwo batalionu stacjonowało w folwarku Rudawka i podlegało Dowództwu Odcinka Kordonowego „Baranowicze"[10]. 14 marca 1921 batalion otrzymał zadanie ściągnąć wszystkie swoje posterunki i przegrupować się do Nieświeża[11]. Od 1 maja batalion podlegał DOE 2 Armii[10].

Dowódcy batalionu

  • por. tab. Franciszek Leon Jezierski[a] (był we IX 1920 i V 1921[14])

Struktura organizacyjna

Organizacja batalionu w lutym 1921[15]
pododdziałmiejsce stacjonowaniadowódca
1 kompania etapowaTewle
2 kompania etapowaBereza Kartuska
3 kompania etapowaPrużany
4 kompania etapowaLinowo
Organizacja batalionu 23 kwietnia 1921[16]
pododdziałmiejsce stacjonowaniadowódca
dowództwo batalionuRudawkapor. Franciszek Leon Jezierski
1 kompania etapowaGowicznachor. Kupczyk
2 kompania etapowaRudawkachor. Jankowski
3 kompania etapowaRudawkachor. Franc
4 kompania etapowaGowicznachor. Niewiejski

Uwagi

  1. ↑ Franciszek Leon Jezierski urodził się 30 marca 1894 roku w Kiełczewie koło Kościana (obecnie Kościan). W czerwcu 1921 roku pełnił służbę w II Poznańskim Baonie Etapowym, a jego oddziałem macierzystym był 7 Dywizjon Taborów. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 2706. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 50 pp. W 1923 roku był już w rezerwie. Posiadał przydział w rezerwie do 57 pp w Poznaniu. Zmarł w 1949 roku w Poznaniu[12][13]. Zobacz więcej w: Członkowie Korporacji K! Lechia

Przypisy

  1. ↑ Sprawy organizacyjne ↓, s. 10.
  2. ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
  3. ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 29.
  4. ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 30.
  5. ↑ L. 3300/IV.Adj. ↓.
  6. ↑ Rozkaz organizacyjny DOE 4 A ↓, s. 2.
  7. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
  8. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
  9. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
  10. ↑ a b Ochał 2017 ↓, s. 151.
  11. ↑ odpis rozkazu Dowództwa 4 A ↓, s. 45.
  12. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 398, 672.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 289, 544.
  14. ↑ Ochał 2017 ↓, s. 90.
  15. ↑ Odpis rozkazu Dowództwa 4 A ↓, s. 40.
  16. ↑ Zarządzenia organizacyjne Dowództwa 4 A ↓, s. 57.

Bibliografia

  • Obsada personalna i dyslokacja oddziałów DOE. Załącznik nr 4 do rozkazu materialnego nr 9 Dowództwa 4 Armii. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce
  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Artur Ochał: Na litewskiej rubieży Brygada KOP Grodno (1929-1939). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017. ISBN 978-83-8098-148-5.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Janusz Odziemkowski. Organizacja i ochrona zaplecza wojsk polskich na Litwie i Białorusi (luty 1919-lipiec 1920). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (246), 2014. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Rozkaz organizacyjny Dowództwa Okręgu Etapowego 4 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
  • Dowództwo 4 Armii. Zarządzenia i wytyczne dotyczące spraw organizacyjnych. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
  • Dowództwo 4 Armii. Zarządzenia i wytyczne dotyczące spraw organizacyjnych 1920-1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
Wojska Wartownicze i Etapowe II Rzeczypospolitej
Bataliony Wartownicze
Brygady etapowe
Bataliony etapowe
Bataliony zapasowe
  • I
  • II
  • III
  • IV
  • V
  • VI
  • VII
  • VIII
  • IX
Formacje ochotnicze
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
Wojskowa Straż Graniczna
Strzelcy Graniczni
Bataliony Wartownicze
Bataliony Etapowe

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).