Stopień ochrony IP

Stopień ochrony IP (ang. International Protection Rating, czasami Ingress Protection Rating) – parametr charakteryzujący obudowę urządzenia elektrycznego, informujący o poziomie zabezpieczenia użytkownika przed dostępem do niebezpiecznych części oraz samego urządzenia przed penetracją czynników zewnętrznych.

Oznaczenia

Kod IP składa się z liter IP, dwóch cyfr charakterystycznych i opcjonalnie z dwóch liter – dodatkowej i uzupełniającej.

Układ kodu IP według normy PN-EN 60529:2003

Znaczenie poszczególnych znaków:

  • Pierwsza cyfra charakterystyczna – stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niezabezpieczonych oraz odporność na penetrację ciał stałych
Pierwsza cyfra charakterystyczna (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
CyfraStopień ochrony
0bez ochrony
1
  • ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni
  • ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm i większej
2
  • ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem
  • ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 12,5 mm i większej
3
  • ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
  • ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej
4
  • ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
  • ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej
5
  • ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
  • ochrona przed pyłem
6
  • ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
  • ochrona pyłoszczelna
  • Druga cyfra charakterystyczna – stopień zabezpieczenia przed wnikaniem wody
Druga cyfra charakterystyczna (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
CyfraStopień ochrony
0bez ochrony
1ochrona przed padającymi kroplami wody
2ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
3ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
4ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku
5ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
6ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
7ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m)
8ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7)
9Ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem (80-100 bar i temp. +80 °C) zgodnie z normą DIN 40050
  • Litera dodatkowa (opcjonalnie) – stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niebezpiecznych Stosuje się ją, gdy:
    • ochrona przed dostępem do niebezpiecznych części jest wyższa, niż wynika to z oznaczenia pierwszą cyfrą charakterystyczną,
    • oznaczana jest ochrona tylko przed dostępem do części niebezpiecznych – wówczas pierwsza cyfra charakterystyczna zastępowana jest literą X.
Litera dodatkowa (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
LiteraStopień ochrony
Aochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni
B

ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem

Cochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
D

ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem

  • Litera uzupełniająca (opcjonalnie) – ochrona w specyficznych przypadkach
Litera uzupełniająca (zgodnie z PN-EN 60529:2003)
LiteraZnaczenie
Haparaty wysokiego napięcia
Mbadania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik maszyny wirującej) są w ruchu
Sbadania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik maszyny wirującej) są nieruchome
Wnadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów lub środków ochrony

Uwagi

  • jeżeli nie wymaga się określania cyfry charakterystycznej, powinna być ona zastąpiona literą X (albo XX jeżeli obie cyfry nie są wymagane),
  • litery dodatkowe oraz litery uzupełniające, mogą być opuszczone bez zastępowania,
  • jeżeli użyto więcej niż jednej litery uzupełniającej, należy zachować ich kolejność alfabetyczną,
  • jeżeli obudowa zapewnia różne stopnie ochrony dla różnych układów montażowych, odpowiednie stopnie ochrony powinny być podane przez producenta w instrukcjach dotyczących tych układów

Niemiecka norma DIN 40050-9 definiuje dodatkowe oznaczenia:

  • IPX4K – ochrona przed bryzgami wody o zwiększonym ciśnieniu,
  • IPX6K – ochrona przed strumieniem wody o zwiększonym ciśnieniu, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych,
  • IPX9K – ochrona przed wysokim ciśnieniem wody podczas czyszczenia strumieniowego/parowego, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych.

Bibliografia

  • Polska Norma PN-EN 60529:2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)

Media użyte na tej stronie

Uklad Kodu IP.jpg
Autor: Ziomalitto, Licencja: CC BY-SA 4.0
Układ kodu IP.