Stopień ochrony IP
Stopień ochrony IP (ang. International Protection Rating, czasami Ingress Protection Rating) – parametr charakteryzujący obudowę urządzenia elektrycznego, informujący o poziomie zabezpieczenia użytkownika przed dostępem do niebezpiecznych części oraz samego urządzenia przed penetracją czynników zewnętrznych.
Oznaczenia
Kod IP składa się z liter IP, dwóch cyfr charakterystycznych i opcjonalnie z dwóch liter – dodatkowej i uzupełniającej.
Znaczenie poszczególnych znaków:
- Pierwsza cyfra charakterystyczna – stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niezabezpieczonych oraz odporność na penetrację ciał stałych
Cyfra | Stopień ochrony |
---|---|
0 | bez ochrony |
1 |
|
2 |
|
3 |
|
4 |
|
5 |
|
6 |
|
- Druga cyfra charakterystyczna – stopień zabezpieczenia przed wnikaniem wody
Cyfra | Stopień ochrony |
---|---|
0 | bez ochrony |
1 | ochrona przed padającymi kroplami wody |
2 | ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę |
3 | ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony |
4 | ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku |
5 | ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
6 | ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
7 | ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m) |
8 | ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7) |
9 | Ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem (80-100 bar i temp. +80 °C) zgodnie z normą DIN 40050 |
- Litera dodatkowa (opcjonalnie) – stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niebezpiecznych Stosuje się ją, gdy:
- ochrona przed dostępem do niebezpiecznych części jest wyższa, niż wynika to z oznaczenia pierwszą cyfrą charakterystyczną,
- oznaczana jest ochrona tylko przed dostępem do części niebezpiecznych – wówczas pierwsza cyfra charakterystyczna zastępowana jest literą X.
Litera | Stopień ochrony |
---|---|
A | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni |
B | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem |
C | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem |
D | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem |
- Litera uzupełniająca (opcjonalnie) – ochrona w specyficznych przypadkach
Litera | Znaczenie |
---|---|
H | aparaty wysokiego napięcia |
M | badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik maszyny wirującej) są w ruchu |
S | badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik maszyny wirującej) są nieruchome |
W | nadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów lub środków ochrony |
Uwagi
- jeżeli nie wymaga się określania cyfry charakterystycznej, powinna być ona zastąpiona literą X (albo XX jeżeli obie cyfry nie są wymagane),
- litery dodatkowe oraz litery uzupełniające, mogą być opuszczone bez zastępowania,
- jeżeli użyto więcej niż jednej litery uzupełniającej, należy zachować ich kolejność alfabetyczną,
- jeżeli obudowa zapewnia różne stopnie ochrony dla różnych układów montażowych, odpowiednie stopnie ochrony powinny być podane przez producenta w instrukcjach dotyczących tych układów
Niemiecka norma DIN 40050-9 definiuje dodatkowe oznaczenia:
- IPX4K – ochrona przed bryzgami wody o zwiększonym ciśnieniu,
- IPX6K – ochrona przed strumieniem wody o zwiększonym ciśnieniu, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych,
- IPX9K – ochrona przed wysokim ciśnieniem wody podczas czyszczenia strumieniowego/parowego, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych.
Bibliografia
- Polska Norma PN-EN 60529:2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)