I Dwór

I Dwór
Symbol zabytku nr rej. 16 z 15.11.1947[1]
Ilustracja
I Dwór w 2014
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Adres

Oliwa, ul. Polanki 125

Styl architektoniczny

klasycyzm

Ukończenie budowy

koniec XVIII wieku

Właściciel

Lasy Państwowe

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „I Dwór”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „I Dwór”
Ziemia54°24′17,536″N 18°33′28,753″E/54,404871 18,557987

I Dwór (niem. I Hof) – zabytkowa posiadłość przy ulicy Polanki 125 w Gdańsku Oliwie[2].

Historia

Klasycystyczny pawilon ogrodowy
I Dwór, ok. 1900

Powstał, jak wszystkie inne dwory wzdłuż tego traktu, w pierwszej połowie XVII wieku. W 1647 gdański kupiec Simon Schlep kupił 6-morgową działkę ziemi na skraju lasu, od miejscowego kowala Marcina Kulika. Nominalnie były to ziemie klasztorne, więc zarówno sprzedający jak i kupujący musieli uzyskać zgodę opactwa.

Ten pierwszy dwór wzniesiony został w stylu barokowym, ale już w końcu XVIII wieku wybudowano w tym miejscu nowe i - jak się zdaje - znacznie obszerniejsze zabudowania w stylu klasycystycznym, składające się z dworu właściwego, oficyny, pawilonu ogrodowego, parku przeciętego dwiema alejami dojazdowymi, fontanny, skarp parkowych, strzelnicy i stawu. Właściciel tego nowego założenia, Joachim Wilhelm von Weickhmann (jeden z czterech burmistrzów Wolnego Miasta z lat 1807-1814) nazwał je „Montbrillant”.

Do naszych czasów dwór i klasycystyczny pawilon ogrodowy dotrwały w niezłym stanie zewnętrznym, natomiast park, staw, ogrody i strzelnica uległy daleko posuniętej dewastacji. W jego obrębie rosną 3 pomniki przyrody: 20-metrowej wysokości dąb szypułkowy o obwodzie 545-575 cm (PP nr 121) oraz dwie topole białe o obwodach ponad 5,5 m, a także sumak octowiec, kilka cisów oraz wiele żywotników[3][4].

Właścicielem posesji jest przedsiębiorstwo Lasy Państwowe.

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2014-02-25].
  2. ↑ DWÓR I - MONTBRILLANT. trojmiasto.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-23)].
  3. ↑ Wykaz i mapa lokalizacji pomników przyrody na terenie miasta Gdańska. [dostęp 2014-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-01)].
  4. ↑ Dariusz Podbereski, Marcin S. Wilga: Wędrówki Przyrodnicze, Trasy wycieczek przyrodniczych. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1995, s. 54. ISBN 83-85843-48-5.

Bibliografia

Jednostki morfogenetyczne okręgu Oliwa
Jednostki
Podjednostki

Herb Oliwy

Media użyte na tej stronie

Gdańsk location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gdańsk, Polska
Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL Oliwa (Gdańsk) COA.jpg
Herb Oliwy (Gdańsk).
Gdańsk Oliwa - Dwór I (domek).JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC0
Gdańsk Oliwa, Dwór I, domek/pawilon przy ulicy.
I Dwór w Gdańsku.JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC BY-SA 4.0
POL Gdańsk COA.svg Gdańsk Oliwa, ul. Polanki 125 - dwór Monbrillant, kon. XVIII
I Hof.JPG
Dwór I, Gdańsk-Oliwa.