I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle

I Liceum Ogólnokształcące
im. Króla Stanisława Leszczyńskiego
Liceum Ogólnokształcące
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Jasło

Adres

ul. Tadeusza Czackiego 4
38-200 Jasło

Data założenia

1868

Patron

Stanisław Leszczyński

Liczba uczniów

ok. 770

Liczba nauczycieli

ok. 70

Dyrektor

mgr Jacek Nawrocki

Wicedyrektorzy

mgr inż. Róża Bizon mgr Zbigniew Głowacki

Położenie na mapie Jasła
Mapa konturowa Jasła, w centrum znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Króla Stanisława Leszczyńskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Króla Stanisława Leszczyńskiego”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcąceim. Króla Stanisława Leszczyńskiego”
Ziemia49°44′43,16″N 21°28′15,18″E/49,745322 21,470883
Strona internetowa

I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Leszczyńskiego w Jaśleliceum ogólnokształcące z siedzibą w Jaśle.

Historia

Budynek I LO w Jaśle przed stylizacją na wizerunek przedwojenny

Kalendarium

  • 1862 – Burmistrz miasta Jasła Antoni Koralewski poddał Radzie Miejskiej myśl założenia Gimnazjum w Jaśle oraz przeprowadził uchwałę upoważniającą Zarząd Miejski do poczynienia odpowiednich starań.
  • 1868 – Rada Szkolna Krajowa rozporządzeniem z dnia 22.08.1868 roku zatwierdziła osobny statut, na mocy którego powstało Niższe Gimnazjum w Jaśle. 16 września 1868 – uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego, zajęcia szkolne odbywały się w budynku, z którego w latach późniejszych powstał ratusz.
  • 1875 – Gimnazjum otrzymało statut zakładu państwowego, więc koszty jego utrzymania przeszły na rząd.
  • 1876 – Odbyły się pierwsze matury. Zdało je 18 wychowanków szkoły.
  • 1891 – Wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę budynku szkoły i sali gimnastycznej przy ulicy Czackiego.
  • 1892 – Rozpoczęcie działalności Gimnazjum w nowym gmachu z udziałem namiestnika hrabiego Kazimierza Badeniego oraz wiceprezydenta dr Michała Bobrzyńskiego.
  • 1893 – Ukończenie budowy kaplicy gimnazjalnej.
  • 1904 – W latach 1904-1908 rozwijała działalność organizacja młodzieży ludowej.
  • 19125 października oddana została do użytku Bursa Gimnazjalna imienia Adama Mickiewicza. W zakładzie sformowała się pierwsza na tym terenie drużyna harcerska imienia gen. Józefa Bema.
  • 1919 – Uchwałą Rady Ministrów zakład otrzymał nazwę: Państwowe Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle.
  • 1920 – Ponad trzystu uczniów wzięło udział w walkach o ustalenie granic Rzeczypospolitej Polskiej na Śląsku, w Wielkopolsce i wschodniej części kraju.
  • 1935 – Reforma szkół średnich. W jej wyniku wprowadzone zostało 4-letnie gimnazjum oraz 2-letnie liceum dwóch typów: humanistyczne i matematyczno-fizyczne. Placówka otrzymała nazwę „Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle”.
  • 1939 – Wybuch II wojny światowej. Wydano odgórne rozporządzenie zawieszenia nauki i ewakuacji tajnych akt szkoły. 8 września niemiecki komendant placu zajął gmach Liceum. Rozpoczęcie działalności tajnego nauczania.
  • 1942 – Pierwszy tajny egzamin dojrzałości odbył się latem 1942. Bursa gimnazjalna stała się siedzibą gestapo.
  • 1944 – Czwarty raz z kolei odbyły się tajne matury. Budynek gimnazjalny został zaminowany, Kaplica oraz Bursa gimnazjalna zostały spalone.
  • 1945 – Decyzja Kuratorium Okręgu Krakowskiego z dnia 19.02.1945 o wznowieniu działalności Państwowego Koedukacyjnego Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle. Organizacja pierwszej powojennej matury.
  • 1948 – Reforma szkolna i zmiana nazwy szkoły na Państwową Koedukacyjną Szkołę Ogólnokształcącą Stopnia Licealnego im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle.
  • 1951 – Oddanie do użytku młodzieży internatu przy ulicy Słowackiego.
  • 1959 – Zmiana nazwy szkoły na Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle.
  • 1960 – Rozpoczęcie budowy nowego budynku szkolnego na miejscu dawnego gmachu przy ulicy Czackiego i Mickiewicza.
  • 19621 września oddanie nowego budynku. Utworzenie Technikum Chemicznego przy Liceum Ogólnokształcącym.
  • 1966 – Otrzymanie odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego.
  • 1968 – W dniach 21-23 czerwca 1968 odbyły się obchody jubileuszu 100-lecia istnienia gimnazjum, podczas których zostały odsłonięte w gmachu szkoły tablice: w pierwszym dniu upamiętniająca wychowanka gimnazjum Rudolfa Weigla, a w drugim upamiętniająca jubileusz 100-lecia szkoły[1][2]
  • 1973 – Szkoła została uhonorowana Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
  • 199325-27 czerwca obchody 125-lecia założenia Szkoły i 100-lecia wzniesienia kaplicy gimnazjalnej.
  • 2006 – Ks. Andrzej Sroka zakłada chór „Soli Deo”.
  • 2008 – Obchody 140-lecia założenia Szkoły.
  • 201025 maja obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, odsłonięcie pomnika „Golgota Wschodu”, posadzenie dębu pamięci w hołdzie ppor. rez. Antoniemu Nowakowi, absolwentowi zamordowanemu w Katyniu.
  • 201224 lutego obchody 40. rocznicy śmierci Hugona Steinhausa.
  • 2018 – Obchody 150-lecia istnienia Szkoły.

Ogólny rys historyczny

W 1868 na terenie Galicji (zabór austriacki) powstało pierwsze gimnazjum, a zarazem pierwsza szkoła. Przez lata swojego istnienia zmieniała swoją nazwę i typ, a od roku 1875 zostało uznane za zakład państwowy, który uczył filologiczno-klasycznych przedmiotów. Przez lata kadra nauczycielska kształciła młodzież polską w wielu kierunkach: geografii, matematyce, fizyce, biologii, historii oraz sztucerysunku i muzyce.

Prócz tych czysto naukowych celów Gimnazjum jasielskiego było też dążenie do wlania ducha patriotyzmu w obywateli, wielu z nich później zostało świetnymi przykładami doskonałego wypełnienia tego celu. Byli nimi m.in.: Kasper Wojnar, Ignacy Solarz z Ołpin, Kazimierz Weis, Rudolf Weigl, Hugo Steinhaus, Stanisław Pigoń, Stanisław Pawłowski, Stanisław Kadyi, Stanisław Proń czy Marian Gumowski.

Na przełomie lat 1892/1893 została wybudowana kaplica gimnazjalna pod wezwaniem św. Stanisława BM, w której odbywały się nabożeństwa i msze święte w obrządku rzymskokatolickim dla uczniów Gimnazjum oraz dla mieszkańców Jasła.

Okres I wojny światowej

Jednym z gorszych momentów w historii tej szkoły były lata, na które przypadła I wojna światowa, gdyż szkoła musiała zawiesić swoją pracę, a sam budynek stał się siedzibą wojskową, 262 uczniów i 16 profesorów wstąpiło w szeregi żołnierskie. Po skończonej wojnie niejasne były granice na wschodzie, po powszechnej mobilizacji około 300 uczniów i dwóch profesorów Roman Saphier i Jakub Kuska wyruszyło na wojnę przeciw Rosji, broniąc polskiej flagi. Na kartach historii najwyraźniej zapisali się oni w bitwie pod Firlejówką, która miała miejsce 6 listopada 1920 roku, podczas walk zginął Roman Saphier oraz 8 wychowanków liceum. Poległych w tej bitwie upamiętnia granitowa tablica wykonana w dwudziestoleciu międzywojennym przez Eugeniusza Dacyla, ulokowana najpierw w budynku gimnazjalnym, a w 1938 przeniesiona do pobliskiej kaplicy szkolnej.

Dwudziestolecie międzywojenne

W dwudziestoleciu międzywojennym szkoła kształciła uczniów w każdym kierunku, uczniowie mieli możliwość uczestniczenia w wielu organizacjach takich jak PCK, harcerstwo, SKO itp.

Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1937 zostało utworzone „Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle” (państwowa szkoła średnią ogólnokształcąca, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter męski, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym i matematycznym[3]. Pod koniec lat 30. szkoła funkcjonowała pod adresem ulicy Tadeusza Czackiego 6[3].

Okres II wojny światowej

II wojna światowa pogrzebała w gruzach to, co przez wiele lat budowali profesorowie. Szkoła została doszczętnie zniszczona, z całego kompleksu szkolnego ocalała jedynie sala gimnastyczna, która była osobnym budynkiem, oraz kaplica gimnazjalna, która w części została spalona. Jednak w konspiracji nauczyciele tacy jak: Kazimierz Płaczek, Leon Król, Kazimierz Krajewski czy Aleksander Drozd uczyli młodzież polską i potajemnie organizowali egzaminy maturalne.

Okres powojenny i teraźniejszość

Po zakończonej wojnie udało się pod przewodnictwem dyrektora Jana Lisowskiego w 1962 r. wznieść nowy gmach szkoły, auli znajdującej się w budynku nadano później imię dyrektora Lisowskiego.

Od 2010 roku w liceum znajduje się obserwatorium astronomiczne.

W 2018 roku odbyły się uroczystości z okazji 150-lecia założenia szkoły.

Dyrektorzy i profesorowie

Dyr. Józef Słotwiński wraz z gronem nauczycielskim (1911)

(na podstawie materiałów źródłowych[4][5])

Dyrektorzy i kierownicy
  • Andrzej Karpiński (1868–1880)[6]
  • Emanuel Wolff (kierownik)[7]
  • Klemens Sienkiewicz (1881[8]–1899[9])
  • Józef Słotwiński (1899–1912)
  • Kazimierz Midowicz (1912–1929)
  • Emil Język (1930–1933)
  • Jakub Runicki
  • Kazimierz Płaczek (1936–1939)
  • Leon Król (1945–1948)
  • Kazimierz Krajewski (1948–1950)
  • Marian Lis (1950–1956)
  • Jan Lisowski (1956–1965)
  • Mieczysław Zygmunt (1965–1976)
  • Stanisław Kumik (1976–1982)
  • Juliusz Jankisz (1982–1999)
  • Ryszard Libucha (1999–2004)
  • Zbigniew Waszkiel (2004–2014)
  • Barbara Wierdak-Cyboroń (2014–2019)
  • Sebastian Styczyński (2019)[10]
  • Jacek Nawrocki (2019-nadal)[11]
Nauczyciele

Wychowankowie

(w nawiasach podano rok ukończenia szkoły z egzaminem dojrzałości; na podstawie materiałów źródłowych[1][13][14])

Teatr Art Express

Teatr założony został przez Edwarda Lechetę, nauczyciela języka polskiego, w 1986, a swój debiut miał w marcu 1987 na Wojewódzkim Przeglądzie Szkolnych Zespołów Artystycznych w Brzozowie, gdzie wystawił spektakl „Ćwiczenia dykcyjne z Tuwima”. Teatr ten zdobył trzykrotnie nagrodę główna Finału Forum w Poznaniu – Złotą Maskę, w latach 2001, 2003 i 2005 za spektakle: Brawo girl, Dzień belfra oraz Dyptyk otwarty. Teatr brał też udział w Forum Teatrów Szkolnych, Finale Przeglądu Szkolnych Zespołów Artystycznych oraz Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Korczak”.

W latach swojej młodości z teatrem związani byli późniejsi aktorzy: Marta Malikowska, Janusz Laskowski, Maria Patykiewicz, Bartosz Cieniawa, Karolina Bugała.

Przypisy

  1. a b Jubileusz jasielskiej szkoły. „Nowiny”, s. 4, Nr 144 z 18 czerwca 1968. 
  2. Jubileusz 100-lecia gimnazjum w Jaśle. „Nowiny”, s. 1-2, Nr 149 z 24 czerwca 1968. 
  3. a b Wykaz państwowych liceów i gimnazjów ogólnokształcących Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Krakowskiego”. Nr 8, s. 268-269, 31 października 1938. 
  4. Księga pamiątkowa 70-lecia Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868–1938. Jasło: 1938, s. 17, 113.
  5. Zdzisław Świstak: Grono pedagogiczne. 1lojaslo.pl. [dostęp 2016-04-09].
  6. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1882. Jasło: Nakładem funduszu naukowego, drukarnia L. D. Stœgera w Jaśle, 1882, s. 3–6.
  7. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 98.
  8. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1882. Jasło: Nakładem funduszu naukowego, drukarnia L. D. Stœgera w Jaśle, 1882, s. 7.
  9. Komitet funduszu stypendyjnego im. śp. Klemensa Sienkiewicza. „Kurjer Lwowski”. 306, s. 7, 4 listopada 1899.
  10. Ilona Dziedzic: Była dyrektor walczy o swoje prawa. (pol.). jaslo4u, 14.02.2020. [dostęp 2021-04-22].
  11. id: Kto wygrał konkurs na dyrektora I LO w Jaśle? (pol.). jaslo4u, 20.02.2020. [dostęp 2021-04-22].
  12. M.in. w roku szkolnym 1877/78 → zob. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1878. Jasło: Nakładem funduszu naukowego, drukarnia L. D. Stœgera, 1878, s. 1, 34.
  13. a b Wykaz uczniów klas ósmych od roku szkolnego 1875/6. W: Księga pamiątkowa 70-lecia Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868–1938. Jasło: 1938, s. 115–126.
  14. Kazimierz Zieliński: Księga Pamiątkowa "Stulecie Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868-1968". Rzeszów: PWN Kraków, 1968, s. 194-269.
  15. Felicja Jałosińska: Jasielskie gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne. Wiesław Hap, Helena Pejko. Jasło: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, 2004, s. 36-52. ISBN 83-917660-1-2. (pol.)
  16. Prof. Stanisław Pigoń – miłośnik literatury polskiej i książek, wybitny uczony i patriota, patron dawnej ul. Cegielnianej (pol.). BUR. [dostęp 2010-08-14].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Nens escola.svg
Autor: Snubcube, Licencja: CC BY-SA 3.0
Senyal de nens a l'escola (from File:Nens_escola.png)
Jasło location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Jubilee of Józef Słotwiński (1911).jpg
Jubileusz prof. Józefa Słotwińskiego w C. K. Gimnazjum w Jaśle (1911)
Liceum Ogólnokształcące.jpg
Autor: Pitak, Licencja: CC BY-SA 4.0
1 Liceum Ogólnokształcące im. kr. Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, widok od strony głównego wejścia