I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji w Warszawie

I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji

liceum ogólnokształcące
Szkoła od strony parkingu i boiska
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	Ul. Zawiszy 13 01-167 Warszawa
Data założenia	1989
Patron	Jam Saheb Digvijay Sinhji „Dobry Maharadża”
Dyrektor	Wanda Łuczak Bartłomiej Pielak Aleksandra Rutkowska Marta Miszkurka[1]
brak współrzędnych
Strona internetowa

Budynek łazienek Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4, siedziba szkoły w latach 1989–2012. Do nazwy ulicy nawiązuje nazwa „Bednarska”

Wejście do szkoły od strony ul. Zawiszy

I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji w Warszawie, zwyczajowo nazywane „Bednarską” (od ulicy Bednarskiej, przy której do 2012 mieściła się siedziba szkoły) – liceum ogólnokształcące w Warszawie.

Historia

Szkoła powstała z inicjatywy Krystyny Starczewskiej^[2]. „Bednarska” była pierwszą szkołą społeczną, która powstała w Polsce po II wojnie światowej jako zdobycz ustaleń stolika oświatowego Okrągłego Stołu. Utworzono ją w kilka miesięcy po zamknięciu obrad, w 1989. W 1988 Maria Krzysztof Byrski, dziekan Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego, wsparł grupę chcącą stworzyć niezależną szkołę i udostępnił salę na miejsce spotkań dla rodziców, uczniów i uczennic oraz kadry nauczycielskiej. Planowano program dydaktyczny i wychowawczy nowej demokratycznej szkoły^[2][3][4].

Szkołę we wrześniu 1989 otwierał m.in. prof. Bronisław Geremek^[5]. Naukę rozpoczęły 4 klasy. Zajęcia odbywały się w świetlicach domów akademickich Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Ursynowie (akademiki o nazwach Adara, Cezar, Dendryt, Feniks – w nim uczyła się klasa Hilton). Kiedy rozwiązano PZPR, siedzibą szkoły stał się budynek łazienek Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4 przejęty przez Uniwersytet Warszawski po szkole partyjnej^[2][3]. Przeprowadzkę zrealizowano w 1990^[4]. Do 2013 szkoła wynajmowała sale gimnastyczne i baseny w Warszawie, by prowadzić zajęcia wychowania fizycznego^[6].

Od 2012 szkoła mieści się przy ul. Zawiszy 13 na warszawskiej Woli^[4][7][8].

Organem prowadzącym szkołę jest Towarzystwo Przyjaciół I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego^[9]. Zostało zarejestrowane 6 kwietnia 1989^[4]. Szkoła ma uprawnienia szkoły publicznej^[9].

Pierwszą dyrektorką szkoły (do roku szkolnego 2002/2003) była Krystyna Starczewska^[10]. Od 2004 funkcję przejął Jan Wróbel^{[4][5][11][12]}, następnie Wanda Łuczak^[13][14].

W logo szkoły umieszczono pierwsze litery nazw akademików, w których rozpoczynała działanie^[15]. W placówce funkcjonowały bednary, wewnętrzna waluta, którą wypłacano za prace na rzecz szkoły^[4][16].

Część grona pedagogicznego to absolwenci i absolwentki szkoły^{[17][18][19][20]}. Społeczność absolwencka włącza się w działanie szkoły m.in. przez udział w demokracji szkolnej, wyjazdy pozaszkolne i działania społeczne^[5][21][22].

Patron

Od 2000 patronem szkoły, a jednocześnie zespołu szkół, jest Jam Saheb Digvijay Sinhji^[7][23][24]. Temat pojawił się w szkole w roku szkolnym 1998/1999 dzięki orientaliście Marii Krzysztofowi Byrskiemu, który na spotkaniu z młodzieżą opowiedział o Dobrym Maharadży. W czerwcu 1999 zorganizowano referendum ws. nadania szkole imienia Dobrego Maharadży^[25][26].

Postawa patrona wpłynęła na przyjmowanie do szkoły szkół dzieci uchodźców potrzebujące wsparcia w czasie edukacji w Polsce^[25].

Charakterystyka szkoły

Demokracja

„Bednarska” jest szkołą, w której wprowadzono system demokratyczny z klasycznym trójpodziałem władzy: funkcję ustawodawczą pełni Sejm, sądowniczą Sąd Szkolny, wykonawczą zaś Rada Szkoły. W każdej z tych instytucji, obieranej co roku w wyborach powszechnych, zasiadali uczniowie i uczennice, nauczyciele i nauczycielki, rodzice oraz absolwentki i absolwenci, będący obywatelami i obywatelkami Rzeczypospolitej Szkolnej^[19][27][28].

W 2018 zmieniono ustrój szkoły na demokrację bezpośrednią, której organem jest Wiec Szkolny. Może wprowadzić decyzje nawet wbrew woli dyrekcji, dopóki respektują one konstytucję zespołu szkół^[27][28]. Nadal funkcjonuje Sąd Szkolny^[27].

Szkoła jest drugą w Europie, która przyjęła własną konstytucję^[15].

Budynek szkolny od strony ul. Zawiszy

Wartości i ich realizacja

Za sprawą twórczyni szkoły, Krystyny Starczewskiej, w nawiązaniu do ideałów bliskich Januszowi Korczakowi^[3][20], w szkole kładzie się duży nacisk na indywidualne podejście do ucznia i uczennicy oraz tolerancję^[29][30].

W prawie każdej klasie uczą się uczennice i uczniowie z zagranicy, najczęściej dzieci uchodźców i młodzież z doświadczeniem migracji^[31][32]. Od 2010 jest prowadzony Program Sprężyna wspierający je w procesie edukacji^[33][34]. Choć w szkole obowiązuje czesne^[35], takim osobom zapewnia się bezpłatne miejsca^[36]. Przyjmowane są osoby z niepełnosprawnościami^[37][38].

Klara Sielicka-Baryłka (Wikimedia Polska) przedstawia 5 filarów Wikipedii podczas projektu „(Nie)znana Wikipedia”, jesień 2022

Wystawa prac plastycznych inspirowanych ukraińskimi malarkami lub prace odtwarzające ich dzieła (powyżej napis z nazwą jednej z klas)

W 2022 po ataku Rosji na Ukrainę szkoła wraz z placówkami zespołu zorganizowała pomoc dla obywateli i obywatelek Ukrainy^[39]. W semestrze letnim roku szkolnego 2021/2022 w budynku szkoły popołudniami funkcjonowała szkoła nr 66 z Mariupola^[40][41].

Szkoła znana jest jako ośrodek promujący edukację wolnościową^[2][29], co wynika z korczakowskiego modelu wychowania^[42]. Bierze udział m.in. w Tęczowym Piątku^[43][44][45] i projekcie Erasmus+ ALL INC!^[46]. Znajduje się w czołówce warszawskich i polskich szkół ujętych w rankingu szkół przyjaznych uczniom LGBTQ+ prowadzonym od 2018^[13][47]. Na studniowce 2019 maturzyści i maturzystki, zgodnie z tradycją szkoły, odtańczyli poloneza w dowolnych parach. Akcja została zorganizowana we współpracy z Ben & Jerry's, Miłość Nie Wyklucza i Paradą Równości jako Polonez Równości^{[48][49][50][51]}. Realizowane są projekty oparte o herstorię i Wikipedię^[52][53].

W szkole funkcjonuje odrębny kolegialny organ sądowniczy ORPU (Osoby Rzecznicze Praw Uczniowskich) składający się z wybranych w ogólnoszkolnych wyborach osób ze stanu uczniowskiego i nauczycielskiego. Kadencja jest jednoroczna. Organ zajmuje się m.in. naruszaniem praw osoby uczniowskiej, granic cielesnych, poczucia bezpieczeństwa i komfortu, jak również dyskryminacji na różnym tle, przemocy słownej i fizycznej^[54]. W szkole zatrudniony jest zespół 3 osób z przygotowaniem psychologicznym^[55].

Realizowane są oddolne inicjatywy. W szkole w latach 2016–2019 ukazywało się czasopismo „Udław się!”^[56][57]. Odbyły się Fakultety 2.0, czyli zajęcia odkrywające ukryte talenty osób uczących się w szkole i kadry nauczycielskiej^[32]. W latach 2020–2022 realizowany był Bednarski Podcast^[58][59]. Działa spółdzielnia rodziców^[22].

Co roku w Święto Niepodległości organizowany jest Piknik Niepodległościowy^{[4][60][61][62]}.

Zajęcia

Lekcje mają formę zajęć w szkole i zajęć pozaszkolnych. Odbywają się w oparciu o małe grupy, informacje zwrotne, pracę grupową i indywidualne plany zależne od rozszerzeń wybranych przez ucznia lub uczennicę. W ramach liceum czteroletniego prowadzone są moduły, czyli interdyscyplinarne zajęcia^[63][64]. Cyklicznie odbywają się wyjazdy do Puszczy Knyszyńskiej^{[65][66][67][68]}.

Każda osoba ucząca się w szkole obowiązkowo działa społecznie w ramach przedmiotu Inicjatywa społeczna^[69]. Jedną z inicjatyw jest Ekipa św. Mikołaja, coroczne świąteczne wsparcie dzieci z potrzebujących rodzin prowadzone we współpracy m.in. z Urzędem m.st. Warszawy dzielnicy Wola^[70][71].

Możliwe jest rozszerzanie łaciny^[72], Kultury 2.0 (zajęcia multimedialne, filmowe), historii sztuki i plastyki^[73]. Prowadzone są zajęcia z języków obcych na poziomie podstawowym^[74] oraz na poziomie rozszerzonym (niemiecki, hiszpański, francuski, włoski)^[75]. Częścią programu języków obcych są wyjazdy międzynarodowe^[76][77]. Każda osoba uczy się języka angielskiego na poziomie rozszerzonym^[78].

W szkole odbywają się zajęcia teatralne^[79]. Działają koła zainteresowań i zajęcia fakultatywne^[15]. Funkcjonuje Liga Debatancka^[80][81]. Placówka dysponuje ogrodem, salą gimnastyczną, ścianką wspinaczkową i siłownią^[6][22].

W szkole prowadzone są projekty międzynarodowe (np. Shalom Polin^[82], Erasmus+^[83], ESN^[84]). Liceum utrzymuje kontakty z ambasadą Indii w Polsce, ambasadą Polski w Indiach oraz rodziną Dobrego Maharadży i jego wychowankami^[85]. W szkole realizowane są projekty w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii^[86][87][88].

Nazewnictwo klas i roczników

Szkoła jest znana z nietypowego nazewnictwa klas^[19][89]. Pierwsze klasy przyjęły nazwy od akademików, w których miały zajęcia: Adara, Cezar, Dendryt, Hilton (klasa miała zajęcia w budynku Feniks, ale pozostała przy początkowo wybranej nazwie pochodzącej od sąsiedniego akademika)^[4].

W pierwszym roku nauki każda klasa wybiera swoją nazwę, która często jest związana z bieżącymi wydarzeniami^[3] albo historią szkoły^[4][19]. Jedna z klas z przyjętych do szkoły w roku szkolnym 1998/1999 nazywała się Pierestroyka, jedna z klas z z roku szkolnego 2003/2004 Lub czasopisma (inspirowana Aferą Rywina)^[4][90]. Tak jak klasy, tak i roczniki mają swoje nazwy. Pierwotniaki to pierwszy rocznik, który ukończył szkołę^[4][7]. Nazwa rocznika Everything is the SEJM związana była ze zmianą systemu demokracji szkolnej z pośredniej na bezpośrednią. Rocznik, który rozpoczął naukę w roku szkolnym 2017/2018, został nazwany 500+ w nawiązaniu do wprowadzanego wtedy programu rządowego Rodzina 500 plus^[90].

Absolwentki i absolwenci

• Maria Bikont – śpiewaczka, instrumentalistka, antropolożka kultury^[91][92]
• Paula Bruszewska – współzałożycielka i prezeska fundacji Zwolnieni z Teorii^[93]
• Marcin Bruszewski – współzałożyciel i wiceprezes fundacji Zwolnieni z Teorii^[94]
• Anna Czartoryska-Niemczycka
• Helena Anna Jędrzejczak – socjolożka i historyczka idei^[95][96]
• Jan Kapela
• Małgorzata Nowosad – prezeska Fundacji Kobiety w Chirurgii^[97][98]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona szkoły
• Kanał na YouTube
• Kanał na Vimeo