I liga polska w piłce nożnej

Fortuna 1 Liga
1 Liga
Sports current event.svg 2022/2023
Państwo

 Polska

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

PZPN

Data założenia

30 maja 1948
Warszawa

Założyciel

zobacz

Poprzednia nazwa

(do sezonu 2007/2008 oficjalnie II liga polska)

Prezes

Marcin Janicki

Partner TV

Polsat Sport

Sponsor tytularny

Fortuna Online Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o.

Rozgrywki
Liczba drużyn

18

Wyższy poziom ligowy

Ekstraklasa

Niższy poziom ligowy

II liga

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Górnik Radlin (1949)

Obecny zwycięzca

Miedź Legnica (2022)

Najwięcej zwycięstw

Miedź Legnica, Widzew Łódź (2)

Strona internetowa

I liga polska w piłce nożnej (1 liga, pierwsza liga)drugi poziom rozgrywek mężczyzn w Polsce. Do sezonu 2007/2008 nazywana II ligą. Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) w systemie mecz i rewanż. Przeznaczone są dla 18 polskich klubów piłkarskich. Dwie pierwsze drużyny I ligi polskiej uzyskują awans do Ekstraklasy, zaś najsłabsze trzy zespoły relegowane są do II ligi. Od początku zarządzana przez Polski Związek Piłki Nożnej. Kluby zrzeszone są w stowarzyszeniu Pierwsza Liga Piłkarska (PLP). Od lutego 2017 do czerwca 2018 liga nosiła nazwę Nice 1 Liga[1][2]. Od sezonu 2018/2019 nazwa ligi brzmi Fortuna 1 Liga[3]. Ma to związek z tym, iż 17 lipca 2018 roku sponsorem tytularnym rozgrywek została Fortuna Online Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o.

Historia

Krajowa klasa B

W latach 1913 i 1914 przeprowadzono dwie edycje piłkarskich mistrzostw Galicji – określanych mianem mistrzostw klasy A – w których udział wzięły cztery czołowe polskie kluby futbolowe zaboru austriackiego.
Równocześnie – dla pozostałych 20 polskich zespołów działających na terenie Galicji – zorganizowano rozgrywki klasy B. Nie była to co prawda klasyczna liga – w dodatku jej zwycięzca nie wywalczał promocji do klasy A – jednak to właśnie od tego momentu można mówić o hierarchiczności zmagań piłkarskich w Polsce i uznać owe rozgrywki za pierwsze w historii polskiej piłki nożnej zmagania drugiego szczebla.

Także w 1921, podczas nieligowych Mistrzostw Polski, istniał podział na dwie klasy. Zwycięzcy okręgowych klas A walczyli o tytuł mistrza Polski, natomiast dla słabszych zespołów, triumfatorów klas B zorganizowano wspólne rozgrywki finałowe. Wystąpiły w nich 4 zespoły: Cracovia II, Pogoń II Lwów, AZS Warszawa i Union Łódź, z których najlepsze okazały się rezerwy Cracovii. Z przyczyn finansowych w kolejnych latach zrezygnowano z ich przeprowadzania.

Turnieje barażowe (okres międzywojenny)

Później, w okresie międzywojennym nie było stopni pośrednich pomiędzy Ekstraklasą a mistrzostwami okręgów (czyli rozgrywkami regionalnymi). Problem awansów do I ligi polskiej rozwiązywały turnieje barażowe. Raz na jakiś czas pojawiały się jednak koncepcje jej utworzenia, których w rzeczywistości nigdy nie zrealizowano. 2 listopada 1929 projekt jej powołania zaproponował na swych łamach Przegląd Sportowy. Idea nie została podchwycona przez piłkarską centralę, więc dalsze próby jej forowania porzucono. Do pomysłu wrócono niemal dekadę później. W niedzielę, 26 września 1937 odbyła się w Częstochowie konferencja przedstawicieli ośmiu klubów A-klasowych, podczas której omawiano szczegóły utworzenia ogólnokrajowej II ligi, a uczestniczyli w niej delegaci:

Dodatkowo do udziału w niej zaproszono przedstawicieli czterech kolejnych drużyn, którzy jednakże nie pojawili się na spotkaniu. Były to:

Podczas konferencji rozmawiano o utworzeniu narodowej B-klasy, którą miało tworzyć wspomnianych 12 klubów, jednak i z tego projektu nic nie wyszło.

Turnieje barażowe o awans do Ekstraklasy były w czasach międzywojennych sprawą dość skomplikowaną. Najpierw należało wygrać właściwą miejscowo regionalną A-klasą. Następnie rozgrywano spotkania między mistrzami A-klas z sąsiednich województw, wyłaniając w ten sposób mistrza makroregionu. Ostatnim etapem były zaś ogólnopolskie baraże, do których przystępowali czterej mistrzowie makroregionów: Polski płd.-zach., Polski płd.-wsch., Polski płn.-zach. oraz Polski płn-wsch. Z tego grona do Ligi awansowały dwa kluby.

Przykładem na opisanie tego procesu są baraże, które miały miejsce jesienią 1937. Zwycięzca warszawskiej A-klasy Polonia Warszawa, spotkała się najpierw z mistrzami sąsiednich okręgów – Gryfem Toruń, HCP Poznań oraz Unionem-Touring Łódź, a zwyciężając w tym turnieju została mistrzem północno-zachodniej Polski.

W barażach ogólnopolskich warszawianie grali ze Śmigłym Wilno (mistrz płn.-wsch. Polski), Unią Lublin (mistrz płd.-wsch. Polski) oraz Brygadą Częstochowa (mistrz płd.-zach. Polski). Z grona tych czterech drużyn awans do Ekstraklasy sezonu 1938 wywalczyły Polonia oraz Śmigły, które zastąpiły spadkowiczów – Garbarnię Kraków oraz Dąb Katowice.

Powstanie rozgrywek - 1949

Pierwsze, realne plany zawiązania właściwej II ligi polskiej pojawiły się w 1947. Już rok później, w trakcie 31. Walnego Zgromadzenia PZPN (zorganizowanego w Warszawie w dniach 14 lutego i 15 lutego 1948) projekt jej utworzenia próbowali przeforsować delegaci z Gdańska. Przeciwni temu byli jednak działacze z najsilniejszych piłkarsko ośrodków (Warszawa, Łódź, Kraków, Śląsk) i koncepcję tę trzeba było odłożyć do następnego spotkania. Tak się też stało i podczas 32. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PZPN w Warszawie, uchwałą z dnia 30 maja 1948, formalnie powołano II ligę państwową (jak ją pierwotnie nazywano), mającą liczyć 18 drużyn grających w jednej grupie. Jednak w przeddzień oficjalnego startu – uchwałą PZPN z 19 lutego 1949 – powiększono ją do 20 klubów, dzieląc przy tym na dwie grupy: północną i południową (w każdej po 10 drużyn).
Pierwsze mecze (w sumie 10 spotkań) rozegrano podczas inauguracyjnej kolejki sezonu 1949 w dniu 20 marca 1949. Premierowego gola zdobył Józef Kokot (piłkarz Naprzodu Lipiny) w pojedynku Naprzód LipinyBłękitni Kielce. Pierwszymi zwycięzcami zostały: Garbarnia Kraków (w grupie północnej) i Górnik Radlin (w grupie południowej) i to one awansowały do Ekstraklasy. Formalnie tytuł mistrza II ligi polskiej przyznano jednak tylko „Górnikom”, którzy po dramatycznym barażowym trójmeczu ograli krakowian (4:2, 0:2 i 4:3). Tytuły pierwszych drugoligowych królów strzelców wywalczyli: w grupie północnej – Mieczysław Nowak (Garbarnia Kraków) z 24 bramkami (później słusznie uznany za króla strzelców całych rozgrywek), zaś w grupie południowej – Franke (Górnik Radlin), strzelec 19 goli. Niezbyt chlubne miano pierwszych spadkowiczów przypadło natomiast: Ognisku Siedlce i PTC Pabianice (w grupie północnej) oraz Błękitnym Kielce i Pafawagowi Wrocław (w grupie południowej).

Różne formuły rozgrywek

Później II liga polska wielokrotnie zmieniała swoją formułę – rozgrywana była w jednej, dwóch lub czterech (jedynie w latach 19511952) grupach. 4 lutego 1951 podjęto bowiem uchwałę o przekształceniu II ligi polskiej na wzór radziecki tak, by każde z 17 nowo utworzonych województw miało przynajmniej jeden zespół w tej klasie, toteż już w sezonie 1951 wystąpiły w niej aż 32 drużyny (po 8 ekip w każdej z 4 grup). Dodatkowo, przed sezonem 1952 powiększono ją o kolejnych 8 zespołów, do – rekordowej w całej historii tej klasy – liczby 40 drużyn, grających nadal w 4 grupach. Różnice w poziomie były jednak na tyle znaczne, że po roku wycofano się z tego pomysłu i w marcu do rozgrywek sezonu 1953 dopuszczono jedynie 14 ekip. Wycofanie prawie 1/3 wcześniejszego składu stało się zaczątkiem utworzenia III ligi polskiej. Systemem jednogrupowym grano przez cztery kolejne sezony (w edycji 1954 – na skutek wycofania się Lotnika Warszawa i Zawiszy Bydgoszcz – w zaledwie jedenastozespołowym gronie, co do dziś jest najmniejszą liczbą w historii).

Uchwałą z 16 lutego 1957 powiększono II ligę polską – od sezonu 1957 – do 24 drużyn (grających ponownie w dwóch grupach). Kolejna zmiana nastąpiła przed sezonem 1961, gdy to 18 lutego 1961 połączono obydwie grupy w jedną 18-zespołową, by po roku (17 lutego 1962) znów je podzielić na dwie (zaledwie 8-zespołowe). Ta reforma miała jednak logiczne uzasadnienie, bowiem podczas 47. Walnego Zgromadzenia (sprawozdawczego) PZPN, obradującego Warszawie w dniach 17 lutego i 18 lutego 1962, podjęto uchwałę by od sezonu 1963 (a formalnie 1962/1963) – wzorem niższych klas rozgrywkowych – przejść z systemu „wiosna-jesień” na bardziej europejski model „jesień-wiosna” (podobnie miało się stać w przypadku Ekstraklasy). Pierwszą kolejkę nowego systemu (będącą jednocześnie inauguracyjną sezonu 1962/1963) rozegrano 11 sierpnia 1962. Od tego czasu w jednej grupie II ligi polskiej występowało niezmiennie 16 klubów. O tym, że przemyślane koncepcje są dużo trwalsze, niż „genialne” przebłyski niech świadczy fakt, iż przez następnych 11 sezonów... nic już nie zmieniono.

27 czerwca 1973 uchwałą Prezydium PZPN – na fali euforii, spowodowanej wspaniałymi występami narodowej reprezentacji Polski Kazimierza Górskiego – postanowiono od sezonu 1973/1974 dwukrotnie powiększyć II ligę polską (dwie grupy po 16 drużyn). W tenże sposób i z niezmienną liczbą drugoligowców (czyli w sumie 32) grano przez kolejnych 16 sezonów (do sezonu 1988/1989), zmieniały się tylko osie nazw grup (raz „północ-południe”, raz „wschód-zachód”). Dopiero w 1989 – poniekąd na fali przemian ustrojowych kraju – postanowiono przy okazji zreformować rodzimą piłkę. W ten sposób od sezonu 1989/1990 II liga polska liczyła 20 klubów, grających w jednej grupie. Eksperyment ów przetrwał zaledwie dwa lata (do sezonu 1990/1991) i od edycji 1991/1992 grano z powrotem w dwóch grupach (tym razem już 18-zespołowych).

System dwugrupowy utrzymał się do sezonu 1998/1999 (jedynie przed edycją 1998/1999 – pod kątem planowanej reformy – zmniejszono liczbę klubów w każdej z nich do 14). W 1999 połączono obydwie grupy w jedną (aż 24-drużynową), tak więc w sezonie 1999/2000 każda z ekip rozegrała aż 46 ligowych bojów, co jest absolutnym rekordem w długiej historii polskiego futbolu i pewnie przez całe dekady takim pozostanie. Motywem przewodnim reformy PZPN była 20-zespołowa II liga polska i w sezonie 2000/2001 udało się do niego dojść. Po dwóch latach – przed sezonem 2002/2003 – zmniejszono liczbę klubów do 18. Mistrz oraz wicemistrz uzyskiwali bezpośredni awans do I ligi, natomiast drużyna z 3. miejsca rozgrywała dwumeczowy baraż z 14. zespołem I ligi. Cztery ostatnie kluby (z miejsc 15., 16., 17. i 18.) spadały bezpośrednio do starej III ligi polskiej, zaś cztery kolejne (z miejsc 11., 12., 13. i 14.) rozgrywały dwumeczowe baraże z wicemistrzami poszczególnych grup starej III ligi (o układzie poszczególnych par decydowało losowanie). W sezonie 2008/2009 nastąpiła reorganizacja rozgrywek, wskutek której nazwa I ligi przypadła drugiemu poziomowi rozgrywkowemu. Od tego czasu najwyższą klasą rozgrywkową w Polsce jest Ekstraklasa.

1 liga w od 2009 do chwili obecnej

Od sezonu 2009/2010 zmieniono po raz kolejny zasady awansów i spadków. Wówczas do Ekstraklasy bezpośrednio awansowały dwie najlepsze drużyny, a do II ligi spadały cztery ostatnie kluby. Od sezonu 2014/2015 15. drużyna ligi miała szansę na utrzymanie się w I lidze, jednak w tym celu musiała rozegrać dwa mecze barażowe z 4. drużyną II ligi. Od sezonu 2018/2019 zrezygnowano z rozgrywania barażów, dlatego 15. miejsce w I lidze gwarantowało bezpośrednie utrzymanie.

W I lidze występuje 18 zespołów. Każdy rozgrywa 34 kolejki ligowe. Do grania w lidze upoważnia otrzymanie od PZPN licencji na dany sezon rozgrywkowy. Jednym z wymogów licencyjnych jest posiadanie oświetlenia na stadionie. Od 2020 roku niezbędna będzie również podgrzewana murawa.

Kolejna ważna zmiana została wprowadzona od sezonu 2019/2020. Do Ekstraklasy będą mogły awansować aż 3 kluby. Pierwsze dwa awansują bezpośrednio. Z kolei drużyny z miejsc 3–6 rozegrają między sobą mecze barażowe. Z ligi spadać będą nadal trzy drużyny.

Pierwsza Liga Piłkarska

W 2014 roku przekształcono stowarzyszenie Piłkarska Liga Polska (działające od 2001) w stowarzyszenie Pierwsza Liga Piłkarska (PLP) z siedzibą w PZPN. Od 2012 do 2016 prezesem PLP był Michał Listkiewicz. Od 2016 do lipca 2019 roku funkcje prezesa pełniła Martyna Pajączek. 19 lipca nowym prezesem Pierwszej Ligi Piłkarskiej został wybrany Marcin Janicki. Martyna Pajączek została wybrana na przewodniczącą komisji rewizyjnej Pierwszej Ligi Piłkarskiej.

Pierwsza Liga Piłkarska (PLP) jest związkiem piłkarskich klubów I ligi, mającym na celu rozwój współpracy pomiędzy klubami I ligi, w szczególności w zakresie podejmowania decyzji istotnych dla funkcjonowania tych rozgrywek, promocję I ligi oraz zwiększenie zainteresowania rozgrywkami I ligi wśród obecnych i potencjalnych kibiców piłki nożnej.

Ważną cechą klubów I ligi jest ich lokalność: kluby są ważne dla miejscowej społeczności, starają się przyciągać na trybuny rodziny, ale także prowadzą szkolenie piłkarskie dla dzieci i młodzieży, a jednocześnie organizują przy klubach Kluby Biznesu angażujące przedstawicieli lokalnego biznesu. Dużą rolę w życiu klubów odgrywają działania charytatywne i zaangażowanie w życie lokalnej społeczności.

Pierwsza liga w telewizji i internecie

Od sezonu 2006/2007 do sezonu 2007/2008 rozgrywki były pokazywane przez Telewizję Polską na antenach TVP Sport, TVP3 oraz TVP Info[4][5]. Umowa - gwarantująca pokazywanie dwóch meczów w kolejce oraz magazynu ligowego – miała obowiązywać przez trzy sezony[6] (do czerwca 2009)[7], jednak 26 września 2008 PZPN podjął uchwałę o wypowiedzeniu umowy ze skutkiem natychmiastowym[8]. W październiku 2008 prawa medialne do "nowej" I ligi nabyła Telekomunikacja Polska S.A., która oprócz transmitowania spotkań na antenie Orange Sport i Orange Sport Info produkowała również magazyn podsumowujący każdą kolejkę. Umowa była przedłużana aż do końca sezonu 2014/2015[9]. Na początku 2015 roku PZPN podpisał 3-letnią umowę z Telewizją Polsat na pokazywanie dwóch spotkań z każdej kolejki I ligi wraz z magazynem ligowym, począwszy od sezonu 2015/2016 do sezonu 2017/2018[10][11]. Umowa została przedłużona na kolejne 3 sezony od 2018/2019 do 2020/2021. W kwietniu 2020 roku umowa została przedłużona po raz kolejny i będzie obowiązywać do sezonu 2023/2024[12]. Wszystkie mecze rozgrywek są dostępne odpłatnie w streamingu, drogą internetową za pośrednictwem usługi Polsat Box GO,dostępnej w aplikacjach dedykowanych m.in. dla smartfonów, tabletów, telewizorów, a także poprzez stronę internetową dla komputerów stacjonarnych i laptopów. Trzy mecze każdej kolejki są emitowane na antenach Polsat Sport i niekiedy także Polsat Sport Extra[13][14][15][16].

Magazyn ligowy jest transmitowany w każdy poniedziałek o godzinie 20:30 na sportowych antenach Polsatu. Stałymi prowadzącymi są Marcin Feddek i Szymon Rojek, a ekspertami Janusz Kudyba i Tomasz Łapiński. Co tydzień do studia jest zapraszany gość specjalny z pierwszoligowych klubów. Wszystkie magazyny dostępne są także po ich premierze w serwisie Polsat Box Go. Ponadto skróty meczów i bramki można oglądać na stronie internetowej polsatsport.pl.

Sponsorzy w 1 lidze

Przez kilka miesięcy sezonu 2009/2010 sponsorem tytularnym ligi była firma bukmacherska Unibet, jednakże z powodu uchwalenia przez polski rząd ustawy antyhazardowej współpracę zakończono.

Nice 1 Liga

W lutym 2017 roku Pierwsza Liga Piłkarska sfinalizowała rozmowy z firmą NICE – producentem automatyki do bram, która była sponsorem tytularnym ligi do końca czerwca 2018 roku. W tym samym czasie udało się również sfinalizować rozmowy ze sponsorem oficjalnym Fortuna Online Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. oraz z partnerem ligi firmą OSHEE.

Fortuna 1 Liga

W lipcu 2018 roku podpisano nową umowę z firmą Fortuna Online Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o, na mocy której stała się ona sponsorem tytularnym ligi na trzy kolejne sezony. Przedłużono również na kolejny sezon umowę z firmą OSHEE.

Władze Pierwszej Ligi Piłkarskiej

Obecnie zarząd Pierwszej Ligi Piłkarskiej liczy dwie osoby. Prezesem jest Marcin Janicki, który od 2016 roku jest członkiem komisji ds. mediów i marketingu PZPN, a od 2017 do 2019 był także prezesem zarządu GKS GieKSa Katowice S.A.[17].

Funkcję wiceprezesa pełni Jacek Orłowski, który od 2016 roku jest członkiem zarządu Podkarpackiego Związku Piłki Nożnej oraz został powołany na członka wydziału bezpieczeństwa Podkarpackiego ZPN. Od 2016 roku członek komisji ds. bezpieczeństwa na obiektach piłkarskich PZPN.

W komisji rewizyjnej zasiadają Martyna Pajączek, Tomasz Mikołajko, Zbigniew Prejs i Karol Wójcik.

Pro Junior System

Na zapleczu ekstraklasy ważne jest szkolenie młodzieży w przy klubowych akademiach. Ponadto w I lidze w każdym meczu obowiązkowo musi grać jeden młodzieżowiec. Od sezonu 2016/2017 w I lidze zaczął obowiązywać program Pro Junior System, który nagradza drużyny grające zawodnikami do 21. roku życia. Klubom przyznawane są punkty za spędzony przez zawodników czas na boisku. W pierwszym sezonie dla pięciu najlepszych drużyn PZPN przewidział w sumie 4,5 mln zł, w kolejnym dla siedmiu najlepszych drużyn 6 mln zł. W sezonie 2016/2017 najwięcej punktów uzbierała Olimpia Grudziądz, rok później był to Stomil Olsztyn.

System VAR

Po raz pierwszy w historii I ligi system VAR został użyty w meczu Chojniczanka ChojniceRaków Częstochowa (sezon 2017/2018).

Rozgrywki od 1949

SezonyLiczba grupLiczba drużyn w grupieLiczba drużyn
1949-195021020
19514832
195241040
1953-195611414
1957-196021224
196111818
19622816
1962/63-1972/7311616
1973/74-1988/8921632
1989/1990-1990/199112020
1991/92-1997/9821836
1998/9921428
1999/200012424
2000/2001-2001/200212020
2002/2003-11818

Wymogi licencyjne

Kluby, uczestniczące w tej klasie rozgrywkowej w sezonie 2018/19 muszą spełnić następujące kryteria infrastrukturalne:

Wymagania dot. stadionu

  • min. 2000 miejsc siedzących (w tym min. 500 miejsc zadaszonych)
  • oświetlenie o natężeniu min. 1200 lx
  • system monitoringu wizyjnego

Wymagania dot. obiektów treningowych

Minimalna infrastruktura musi obejmować :

  • dwa pełnowymiarowe boiska treningowe, o wymiarach odpowiadających wymiarom boiska głównego lub o szerokości min. 60 m i długości min. 100 m;
  • jedno pełnowymiarowe boisko ze sztuczną trawą, na użytkowanie którego zgodę wyraził właściwy Wojewódzki ZPN[18]

Fortuna 1 Liga w sezonie 2021/2022

74. edycja rozgrywek I ligi, w której rywalizuje 18 drużyn w systemie mecz i rewanż. Zmagania rozpoczną się 31 lipca 2021, a zakończą się 22 maja 2022, ponadto w dniach 25-30 maja 2022 zostaną rozegrane baraże o Ekstraklasę.

Uczestnicy poprzedniej edycji
TYCGKS Tychy3
ARKArka Gdynia4
ŁKSŁKS Łódź5
MIEMiedź Legnica7
ODOOdra Opole8
WIDWidzew Łódź9
SNSSandecja Nowy Sącz10
CHGChrobry Głogów11
KORKorona Kielce12
PNIPuszcza Niepołomice13
JASGKS Jastrzębie14
STOStomil Olsztyn15
RESResovia16
ZSOZagłębie Sosnowiec17
Aiga downarrow inv.svg  Spadek z Ekstraklasy 2020/2021
PODPodbeskidzie Bielsko-Biała16
Aiga uparrow inv.svg Awans z II ligi 2020/2021
GPOGórnik Polkowice1
KATGKS Katowice2
po barażach
SKCSkra Częstochowa6

Oznaczenia:

  • kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn,
  • kolumna trzecia – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Polska II liga piłkarska 1949-2008

Nazwy drużyn, które wywalczyły awans do I ligi (ekstraklasy) wytłuszczono.

Ponieważ grupy dawnej II ligi były różnie oznaczane w różnych okresach, poniżej opisano je zgodnie z geograficzną lokalizacją ich obszarów (Pn - północna, Pd - południowa, Z - zachodnia, W - wschodnia, a przy czterech grupach odpowiednio PnZ, PnW, PdZ, PdW).

SezonGr.1. miejsce2. miejsce3. miejsce, ewentualnie. 4. miejsce
1949PnGarbarnia KrakówLublinianka LublinRadomiak Radom
PdGórnik Radlin[19]Tarnovia TarnówNaprzód Lipiny
1950ZGwardia Szczecin[20]Stal SosnowiecKolejarz (Brda) Bydgoszcz
WOgniwo (Polonia) BytomStal (Baildon) KatowiceOgniwo (Tarnovia) Tarnów
1951PnZBudowlani (Lechia) Gdańsk[21]Stal (Warta) PoznańKolejarz (Pomorzanin) Toruń
PnWGwardia WarszawaOWKS (Lublinianka) LublinWłókniarz (Bzura) Chodaków
PdZGórnik WałbrzychGórnik ZabrzeGórnik (Szombierki) Bytom
PdWOWKS (Wawel) Kraków[22]Stal SosnowiecGórnik (Concordia) Knurów
1952PnZOWKS (Zawisza) BydgoszczGwardia BydgoszczKolejarz (Polonia) Leszno
PnWGwardia Warszawa[23]Lotnik WarszawaSpójnia (Marymont) Warszawa
PdZBudowlani (Odra) Opole[24]Górnik WałbrzychStal Sosnowiec
PdWWłókniarz (Garbarnia) KrakówOgniwo (Tarnovia) TarnówGwardia Lublin
1953Gwardia BydgoszczWłókniarz (ŁKS) ŁódźKolejarz (Polonia) Warszawa
1954Stal SosnowiecBudowlani (Lechia) GdańskWłókniarz (Garbarnia) Kraków
1955Budowlani (Odra) OpoleGórnik ZabrzeCWKS (Zawisza) Bydgoszcz
1956Polonia BytomGórnik RadlinCWKS (Wawel) Kraków
1957PnPolonia BydgoszczŚląsk WrocławWarta Poznań
PdCracoviaStal MielecPiast Gliwice
1958PnPogoń SzczecinŚląsk WrocławLech Poznań
PdGórnik RadlinSzombierki BytomStal Mielec
1959PnOdra OpoleLech PoznańArkonia Szczecin
PdStal SosnowiecUnia RacibórzWawel Kraków
1960PnLech PoznańZawisza BydgoszczUnia Racibórz
PdStal MielecCracoviaPiast Gliwice
1961Gwardia WarszawaArkonia SzczecinNaprzód Lipiny
1962A[25]Stal RzeszówPiast GliwicePolonia Bydgoszcz
B[25]Pogoń SzczecinSzombierki BytomŚląsk Wrocław
1962/63Szombierki BytomUnia RacibórzRaków Częstochowa
1963/64Śląsk WrocławZawisza BydgoszczStart Łódź
1964/65Wisła KrakówGKS KatowiceRaków Częstochowa
1965/66CracoviaPogoń SzczecinUnia Racibórz
1966/67Gwardia WarszawaOdra OpoleGórnik Wałbrzych
1967/68Zagłębie WałbrzychROW RybnikGarbarnia Kraków
1968/69Gwardia WarszawaCracoviaGórnik Wałbrzych
1969/70ROW RybnikStal MielecŁKS Łódź
1970/71Odra OpoleŁKS ŁódźHutnik Kraków
1971/72ROW RybnikLech PoznańGórnik Wałbrzych
1972/73Szombierki BytomŚląsk Wrocław3. Hutnik Kraków, 4. GKS Katowice[26]
1973/74PnArka GdyniaMotor LublinWidzew Łódź
PdGKS TychyBKS Stal Bielsko-BiałaUrania Ruda Śląska
1974/75PnWidzew ŁódźLechia GdańskMotor Lublin
PdStal RzeszówGKS KatowicePiast Gliwice
1975/76PnArka GdyniaLechia GdańskMotor Lublin
PdOdra OpolePiast GliwiceStar Starachowice
1976/77PnZawisza BydgoszczZagłębie WałbrzychStoczniowiec Gdańsk
PdPolonia BytomPiast GliwiceGKS Katowice
1977/78PnGwardia WarszawaLechia GdańskBałtyk Gdynia
PdGKS KatowiceGórnik WałbrzychGKS Tychy
1978/79ZZawisza BydgoszczBałtyk GdyniaLechia Gdańsk
WGórnik ZabrzeStar StarachowiceGKS Tychy
1979/80ZBałtyk GdyniaZagłębie WałbrzychStal Stocznia Szczecin
WMotor LublinGwardia WarszawaBroń Radom
1980/81ZPogoń SzczecinPiast GliwiceStilon Gorzów Wielkopolski
WGwardia WarszawaHutnik KrakówPolonia Bytom
1981/82ZGKS KatowiceBKS Stal Bielsko-BiałaStilon Gorzów Wielkopolski
WCracoviaPolonia BytomHutnik Kraków
1982/83ZGórnik WałbrzychOlimpia PoznańZagłębie Lubin
WMotor LublinResovia RzeszówRadomiak Radom
1983/84ZLechia GdańskOlimpia PoznańOdra Wodzisław Śląski
WRadomiak RadomPolonia BytomStal Mielec
1984/85ZZagłębie LubinGwardia WarszawaSzombierki Bytom
WStal MielecIgloopol DębicaHutnik Kraków
1985/86ZOlimpia PoznańZawisza BydgoszczOdra Wodzisław Śląski
WPolonia BytomWisła KrakówJagiellonia Białystok
1986/87ZSzombierki BytomBałtyk Gdynia[27]Piast Gliwice
WJagiellonia BiałystokStal Stalowa Wola[27]Górnik Knurów
1987/88ZRuch ChorzówGKS Jastrzębie[27]Piast Nowa Ruda
WStal MielecWisła Kraków[27]Górnik Knurów
1988/89ZZagłębie LubinZawisza Bydgoszcz[28]Gwardia Warszawa
WZagłębie SosnowiecMotor Lublin[28]Hutnik Kraków
1989/90Hutnik KrakówIgloopol DębicaStal Stalowa Wola
1990/91Stal Stalowa WolaWidzew Łódź3. Jagiellonia Białystok, 4. Miedź Legnica[26]
1991/92ZPogoń SzczecinSzombierki BytomMiedź Legnica
WSiarka TarnobrzegJagiellonia BiałystokStal Rzeszów
1992/93ZWarta PoznańSokół PniewyŚlęza Wrocław
WPolonia WarszawaStal Stalowa WolaMotor Lublin
1993/94ZRaków CzęstochowaOlimpia PoznańMiedź Legnica
WStomil OlsztynPetrochemia (Wisła) PłockGKS Bełchatów
1994/95ZŚląsk WrocławAmica WronkiWisła Kraków
WGKS BełchatówSiarka TarnobrzegFC Piaseczno
1995/96ZOdra Wodzisław ŚląskiRuch ChorzówZawisza Bydgoszcz
WPolonia WarszawaWisła KrakówPetrochemia (Wisła) Płock
1996/97ZDyskobolia Grodzisk WielkopolskiPogoń SzczecinElana Toruń
WPetrochemia (Wisła) PłockKSZO Ostrowiec ŚwiętokrzyskiStal Stalowa Wola
1997/98ZRuch RadzionkówAluminium KoninŚląsk Wrocław
WGKS BełchatówHutnik KrakówGórnik Łęczna
1998/99ZDyskobolia Grodzisk WielkopolskiRaków CzęstochowaŚląsk Wrocław
WPetrochemia (Wisła) PłockCeramika OpocznoGórnik Łęczna
1999/2000Śląsk WrocławGKS KatowiceGórnik Łęczna
2000/01RKS RadomskoKSZO Ostrowiec ŚwiętokrzyskiGórnik Polkowice[29]
2001/02Lech PoznańWisła Płock3. Szczakowianka Jaworzno[28], 4. Górnik Łęczna[29]
2002/03Górnik PolkowiceŚwit Nowy Dwór Mazowiecki[28]Górnik Łęczna[28]
2003/04Pogoń SzczecinZagłębie LubinCracovia[28]
2004/05Korona KielceGKS Bełchatów3. Arka Gdynia, 4. Widzew Łódź[29]
2005/06Widzew ŁódźŁKS ŁódźJagiellonia Białystok[29]
2006/07Ruch ChorzówJagiellonia Białystok3. Polonia Bytom, 4. Zagłębie Sosnowiec
2007/08Lechia GdańskŚląsk Wrocław3. Piast Gliwice, 4. Arka Gdynia

Polska Piłkarska 1 Liga (od 2008/2009)

Sezon1. miejsce2. miejsce3. miejsceKról strzelców
2008/09Widzew Łódź[30]Zagłębie LubinKorona KielceBułgaria Ilijan Micanski (Zagłębie Lubin) (26)
2009/10Widzew ŁódźGórnik ZabrzeSandecja Nowy SączPolska Marcin Robak (Widzew Łódź) (18)
2010/11ŁKS ŁódźPodbeskidzie Bielsko-BiałaFlota ŚwinoujścieNigeria Charles Uchenna Nwaogu (Flota Świnoujście) (20)
2011/12Piast GliwicePogoń SzczecinZawisza BydgoszczPolska Wojciech Kędziora (Piast Gliwice) (18)
2012/13Zawisza BydgoszczCracoviaBruk-Bet Termalica NiecieczaPolska Maciej Kowalczyk (Kolejarz Stróże) (22)
2013/14GKS BełchatówGórnik ŁęcznaDolcan ZąbkiPolska Dariusz Zjawiński (Ząbkovia Ząbki) (21)
2014/15Zagłębie LubinBruk-Bet Termalica NiecieczaWisła PłockPolska Grzegorz Goncerz (GKS Katowice) (21)
2015/16Arka GdyniaWisła PłockZagłębie SosnowiecPolska Szymon Lewicki (Zawisza Bydgoszcz) (16)
2016/17Sandecja Nowy SączGórnik ZabrzeZagłębie SosnowiecHiszpania Igor Angulo (Górnik Zabrze) (17)
2017/18Miedź LegnicaZagłębie SosnowiecChojniczanka ChojnicePolska Mateusz Machaj (Chrobry Głogów) (17)
2018/19Raków CzęstochowaŁKS ŁódźStal MielecŁotwa Valērijs Šabala (Podbeskidzie Bielsko-Biała) (12)
2019/20Stal MielecPodbeskidzie Bielsko-Biała3. Warta Poznań, 4. Radomiak Radom,

5. Miedź Legnica, 6. Bruk-Bet Termalica Nieciecza[31]

Polska Fabian Piasecki (Zagłębie Sosnowiec) (17)
2020/21Radomiak RadomBruk-Bet Termalica Nieciecza3. GKS Tychy, 4. Arka Gdynia,

5. ŁKS Łódź, 6. Górnik Łęczna[31]

Słowacja Roman Gergel (Bruk-Bet Termalica Nieciecza) (19)
2021/22Miedź LegnicaWidzew Łódź3. Arka Gdynia, 4. Korona Kielce,

5. Odra Opole, 6. Chrobry Głogów[31]

Polska Kamil Biliński (Podbeskidzie Bielsko-Biała) (19)

Miejscowości reprezentowane w I lidze

Geographylogo.svg
Lokalizacja miejscowości reprezentowanych w lidze (czerwonym punktem wyróżnione miejscowości reprezentowane przez więcej niż jeden klub)

7 klubów

6 klubów

5 klubów

4 kluby

3 kluby

2 kluby

1 klub

Pozostałe informacje

  • Drużyny rezerw nigdy nie grały na drugim poziomie ligowym, niewiele jednak brakowało, by do tego doszło. W 1952 awans na ten szczebel wywalczyły bowiem w barażach Cracovia II i Legia II Warszawa. Nie zagrały jednak w tej klasie, ponieważ decyzją władz piłkarskich zostały przesunięte do specjalnie w tym celu utworzonej ligi rezerw. W sezonie 2000/2001 rezerwy Legii również wywalczyła awans na zaplecze ekstraklasy jednak zgodnie z ówczesnym regulaminem rezerwy nie mogły awansować na szczebel centralny
  • Widzew Łódź jako jedyny zespół w historii zdołał obronić tytuł mistrza I ligi w kolejnym roku. W sezonie 2008/2009 Widzew wywalczył awans do Ekstraklasy, jednak decyzją PZPNu został karnie zdegradowany za korupcję, więc pozostał w I lidze. W kolejnym sezonie, tj. 2009/2010 Widzew ponownie wywalczył awans do najwyższego szczebla rozgrywek w Polsce i awansował, broniąc tytuł mistrzowski wywalczony w poprzednim sezonie.

Zobacz też

Przypisy

  1. Nice sponsorem tytularnym rozgrywek 1 ligi. pzpn.pl, 2017-02-27. [dostęp 2017-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-28)]. (pol.).
  2. Nice I liga nową nazwą rozgrywek. 90minut.pl, 2017-02-27. [dostęp 2017-02-28]. (pol.).
  3. Fortuna sponsorem tytularnym 1 Ligi - Federacja - PZPN - Łączy nas piłka, „PZPN - Łączy nas piłka” [dostęp 2018-10-01] (pol.).
  4. II liga na stałe w TVP3?. 90minut.pl, 2006-08-02. [dostęp 2017-01-30]. (pol.).
  5. II liga piłkarska w TVP3 i TVP Sport. wirtualnemedia.pl, 2007-08-02. [dostęp 2017-03-08]. (pol.).
  6. II liga przez trzy lata w TVP. 90minut.pl, 2006-12-15. [dostęp 2017-03-09]. (pol.).
  7. II liga w TVP. 90minut.pl, 2006-10-13. [dostęp 2017-03-09]. (pol.).
  8. TVP czy Orange Sport z I ligą piłkarską?. solarkurier.pl, 2008-09-29. [dostęp 2017-03-08]. (pol.).
  9. Mecze I ligi piłki nożnej nadal będą pokazywane w stacji Orange Sport. kurierlubelski.pl, 2013-05-22. [dostęp 2017-03-08]. (pol.).
  10. Polsat przejmie po Orange Sport prawa do I ligi piłkarskiej. wirtualnemedia.pl, 2015-01-19. [dostęp 2017-03-08]. (pol.).
  11. 1. liga żegna się z Orange sport. Od nowego sezonu mecze w Polsacie!. gol24.pl, 2015-03-27. [dostęp 2017-03-08]. (pol.).
  12. Totolotek Puchar Polski oraz Fortuna 1 Liga na dłużej w Telewizji Polsat! - Polsat Sport, www.polsatsport.pl [dostęp 2020-05-18] (pol.).
  13. Polsat wiąże się z Nice 1 .Ligą. Polsat daje stablizację klubom, „Przegląd Sportowy”, 30 września 2017 [dostęp 2018-10-01] (pol.).
  14. Fortuna 1 Liga: Nowe zasady awansu do Ekstraklasy, Polsat Sport [dostęp 2019-07-26] (pol.).
  15. MKS Puszcza Niepołomice » Polsat trzy lata dłużej z Fortuną 1 liga [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  16. Startuje nowy sezon piłkarski. Wszystkie mecze 1 Ligi i Ekstraklasa w Polsat Box Go (wideo), Media2.pl [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  17. Strona oficjalna – 1 liga, 1liga.org [dostęp 2018-10-01] (pol.).
  18. Licencje klubowe, Polski Związek Piłki Nożnej (www.pzpn.pl) [dostęp 2018-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-18] (pol.).
  19. Zwycięzca barażu o mistrzostwo II ligi i awans do I ligi.
  20. Zwycięzca barażu o mistrzostwo II ligi (do I ligi awansowali obaj zwycięzcy grup).
  21. 1. miejsce w grupie finałowej II ligi (z udziałem czterech zwycięzców grup).
  22. 2. miejsce w grupie finałowej II ligi (z udziałem czterech zwycięzców grup).
  23. Awans po wygranym barażu z Zawiszą Bydgoszcz.
  24. Awans po wygranym barażu z Garbarnią Kraków.
  25. a b Podział na grupy bez kryterium geograficznego (skrócenie rozgrywek w związku z przejściem na system jesień - wiosna).
  26. a b Zdobywcy 3. i 4. miejsca grali baraże z zespołami I ligi o awans (bez powodzenia).
  27. a b c d Po barażu między zespołami z 2. i 3. miejsca.
  28. a b c d e f Po barażu z zespołem I ligi broniącym się przed spadkiem.
  29. a b c d Grał baraż z zespołem I ligi o awans (bez powodzenia).
  30. Pozbawiony awansu do ekstraklasy (wykonano w ten sposób karę degradacji za udział w aferze korupcyjnej).
  31. a b c Zespoły z miejsc 3-6 grały baraże o awans do ekstraklasy (dwa półfinały i finał, po jednym meczu).
  32. a b Do 1976 Ursus był odrębnym miastem, w 1977 został włączony do Warszawy.
  33. a b W latach 1975–1997 Radzionków był dzielnicą Bytomia.
  34. W latach 1975–1994 Pszów był dzielnicą Wodzisławia Śląskiego.
  35. a b W latach 1975–1991 Rydułtowy były dzielnicą Wodzisławia Śląskiego.
  36. a b Do 1950 Lipiny były odrębną miejscowością, w 1951 zostały włączone do Świętochłowic.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Sports current event.svg
Autor: Yuma, Licencja: LGPL
current sport events icon
Aiga downarrow inv.svg
This image is from a collection commissioned by the United States Department of Transportation and designed by AIGA. It is copyright-free, and is available here
Add more text icon.svg
Icon of articles which need more text
Cyan pog.svg
Shiny cyan button/marker widget. Used to mark the location of something such as a tourist attraction.
Dark Red 800000 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
Modded File:Blue pog.svg