I tysiąclecie n.e.

I tysiąclecie p.n.e. I tysiąclecie n.e. II tysiąclecie n.e.

I wiek II wiek III wiek IV wiek V wiek VI wiek VII wiek VIII wiek IX wiek X wiek

Pierwsze tysiąclecie naszej ery – okres rozpoczynający się według kalendarza juliańskiego 1 stycznia 1 roku i kończący się 31 grudnia 1000 roku. Okres tej rozpoczął jednocześnie naszą erę.

Początek I tysiąclecia n.e. charakteryzował się potęgą cesarstwa rzymskiego. Środkowy okres I tysiąclecia n.e. to stopniowe osłabienie cesarstwa rzymskiego oraz wzrost potęgi chrześcijaństwa (IV w.) i islamu (VII w.). Koniec tego tysiąclecia charakteryzował się głównie najazdami wikingów oraz założeniem dynastii Karolingów.

Najważniejsze wydarzenia

początki chrześcijaństwa (lata 30. I wieku)
założenie Londynu (43)
wielki pożar Rzymu, początek prześladowań chrześcijan (64)
wybuch Wezuwiusza, zniszczenie Pompejów, Herkulanum i Stabii (79)
diaspora żydowska (I w.)
ostatnie starożytne igrzyska olimpijskie (393)
spalenie Biblioteki Aleksandryjskiej
koniec Cesarstwa Zachodniorzymskiego, umowna data końca starożytności (476), początek średniowiecza
wzrost potęgi Cesarstwa Bizantyjskiego
wzrost potęgi Bułgarii
wzrost potęgi dynastii Merowingów (V w.)
osiedlanie się Germanów w Europie Północnej i Zachodniej (ciemne wieki, wielka wędrówka ludów)
początki islamu (VII w.)
okres potęgi cywilizacji Majów
Epoka Trzech Królestw w Chinach
okres potęgi cywilizacji Hindusów podczas rządów dynastii Guptów
podboje islamskie na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej
napady wikingów w Europie Północnej (od VIII w.)
wzrost potęgi Imperium Ghany
osiedlanie się Madziarów na Węgrzech (800 – 900)
postawienie kamieni runicznych z Jelling przez Gorma Starego oraz Haralda Sinozębego

Sławni ludzie

Oktawian August, cesarz rzymski (63 p.n.e. – 14 n.e.)
Jezus Chrystus, założyciel religii chrześcijańskiej (ok. 6 p.n.e. – ok. 30)
Paweł z Tarsu, "Apostoł Narodów" (ok. 6 – ok. 67)
Pliniusz Starszy, rzymski historyk i pisarz (23 – 79)
Cai Lun, wynalazca papieru (ok. 50 – 121)
Plutarch, historyk grecki (ok. 50 – ok. 125)
Zhang Heng, chiński astronom i matematyk (78 – 139)
Klaudiusz Ptolemeusz, grecki astronom i matematyk (ok. 100 – ok. 175)
Ćandragupta I, założyciel dynastii Guptów (? – ok. 330)
Konstantyn I Wielki, cesarz rzymski (272 – 337)
Augustyn z Hippony, teolog, Ojciec i Doktor Kościoła (354 – 430)
Attyla, wódz Hunów (406 – 453)
Teodoryk Wielki, król Ostrogotów i Italii (ok. 455 – 526)
Chlodwig I, władca Franków (ok. 466 – 511)
Aryabhata, hinduski astronom i matematyk (476 – 550)
Justynian I Wielki, cesarz bizantyjski (482 – 565)
Belizariusz, wódz bizantyjski (505 – 565)
Chosrow I Anoszirwan, władca Persji z dynastii sasanidzkiej (? – 579)
Mahomet, założyciel islamu (570 – 632)
Ali ibn Abi Talib, pierwszy imam szyicki (ok. 600 – 661)
Izydor z Sewilli, arcybiskup i encyklopedysta (ok. 560 – 636)
Brahmagupta, indyjski astronom i matematyk (598 – 670)
Beda Czcigodny, angielski historyk (ok. 672 – 735)
Joannikos, arabski tłumacz (? – 735)
Karol Młot, frankijski majordom, władca państwa Franków (686 – 741)
Li Bai, chiński poeta (701 – 762)
Dżabir Ibn Hajjan, arabski alchemik (ok. 720 – ok. 813)
Karol Wielki, Cesarz Rzymski (742 – 814)
Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi, perski matematyk (ok. 780 – ok. 850)
Alfred Wielki, król Anglii (ok. 849 – 899)
Al Battani, arabski astronom i matematyk (ok. 853 – 929)
Symeon I, car Bułgarii (? – 927)
Otton I Wielki, książę Saksonii i cesarz rzymski z dynastii Ludolfingów (912 – 973)
Bjarni Herjólfsson, normański odkrywca (? – ?)
Harald Pięknowłosy, pierwszy król Norwegii (855 – 933)
Mieszko I, pierwszy historyczny władca Polski (922/945 – 992)

Wynalazki i odkrycia

beton (ok. 100, cywilizacja rzymska)
papier (105, cywilizacja chińska)
teoria geocentryczna (II w., cywilizacja grecka)
ogień grecki (ok. 670, Kallinikos)
kawa (IX w., cywilizacja etiopska)
wiatrak (ok. 900, cywilizacja perska)
proch strzelniczy (950, cywilizacja chińska)
śluza wodna (983, Qiao Weiyo)

Bibliografia

Encyklopedia popularna PWN, 1992, ISBN 83-01-10416-3
Collins. Podręczna miniencyklopedia, 1997, ISBN 83-86822-30-9
Wielka Historia Świata. Tom V, 2004, ISBN 83-89265-55-9

IV tysiąclecie p.n.e.	XL wiek p.n.e. XXXIX wiek p.n.e. XXXVIII wiek p.n.e. XXXVII wiek p.n.e. XXXVI wiek p.n.e. XXXV wiek p.n.e. XXXIV wiek p.n.e. XXXIII wiek p.n.e. XXXII wiek p.n.e. XXXI wiek p.n.e.
III tysiąclecie p.n.e.	XXX wiek p.n.e. XXIX wiek p.n.e. XXVIII wiek p.n.e. XXVII wiek p.n.e. XXVI wiek p.n.e. XXV wiek p.n.e. XXIV wiek p.n.e. XXIII wiek p.n.e. XXII wiek p.n.e. XXI wiek p.n.e.
II tysiąclecie p.n.e.	XX wiek p.n.e. XIX wiek p.n.e. XVIII wiek p.n.e. XVII wiek p.n.e. XVI wiek p.n.e. XV wiek p.n.e. XIV wiek p.n.e. XIII wiek p.n.e. XII wiek p.n.e. XI wiek p.n.e.
I tysiąclecie p.n.e.	X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e. IV wiek p.n.e. III wiek p.n.e. II wiek p.n.e. I wiek p.n.e.
I tysiąclecie n.e.	I wiek II wiek III wiek IV wiek V wiek VI wiek VII wiek VIII wiek IX wiek X wiek
II tysiąclecie n.e.	XI wiek XII wiek XIII wiek XIV wiek XV wiek XVI wiek XVII wiek XVIII wiek XIX wiek XX wiek
III tysiąclecie n.e.	XXI wiek XXII wiek XXIII wiek XXIV wiek XXV wiek XXVI wiek XXVII wiek XXVIII wiek XXIX wiek XXX wiek

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

I tysiąclecie n.e.

Spis treści

Najważniejsze wydarzenia

Sławni ludzie

Wynalazki i odkrycia

Bibliografia

Media użyte na tej stronie