Ibiza

Ibiza, bioróżnorodność i kultura^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Hiszpania
Typ	mieszany
Spełniane kryterium	II, III, IV, IX, X
Numer ref.	417
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1999; na 23. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO;

Ibiza
	; Zdjęcie satelitarne Ibizy i Formentery
Kontynent	Europa
Państwo	Hiszpania
Akwen	Morze Śródziemne
Powierzchnia	571,04 km²
Populacja (2015); • liczba ludności; • gęstość	; 140 964; 246 os./km²
	Położenie na mapie Balearów Ibiza
	Położenie na mapie Hiszpanii Ibiza
	38°58′N 1°24′E/38,966667 1,400000

Ibiza (kat. Eivissa) – trzecia co do wielkości i druga co do liczby ludności wyspa hiszpańskiego archipelagu Baleary, położona w zachodniej jego części. Powierzchnia 571 km², największa w grupie Pitiuz.

Historia

W VII w. p.n.e. na wyspie osiedlili się Fenicjanie. Następnie przeszła w ręce Kartagińczyków. W czasach rzymskich Ibiza nosiła nazwę Ebusus. Tak samo nazywało się jej główne miasto i port. Po upadku Rzymu wyspą rządzili Bizantyjczycy i Wandalowie. Po podboju arabskim wyspa podlegała Taifie ze stolicą w mieście Dénia. Dla Aragonii pozyskał ją w 1235 Jakub I Zdobywca. Król Hiszpanii Filip V zniósł autonomię lokalną. Obecnie wyspa wraz z Majorką i Minorką cieszy się autonomią w obrębie jednej wspólnoty autonomicznej.

Ludność

Jej stolicą i największym miastem jest Ibiza, innym ważnym miastem jest San Antonio. Liczba ludności wyspy wynosi 141 000, w tym oficjalnie 8000 cudzoziemców, jednak nieoficjalnie liczba cudzoziemców tam mieszkających wynosi około 50%, są to głównie Niemcy i Brytyjczycy. Polonia na stałe zamieszkująca Ibizę stanowi znikomy odsetek mieszkańców wyspy, według szacunków wynosi około 200 osób i nie jest obecnie skupiona wokół żadnej organizacji polonijnej. W sezonie letnim liczba Polaków mieszkających na wyspie znacznie się zwiększa za sprawą przybywających tu zarówno turystów, jak i pracowników sezonowych, zatrudnianych głównie w hotelarstwie i gastronomii.

Geografia

Ukształtowanie terenu wyżynne z maksymalnym wzniesieniem sięgającym 475 m. Roślinność wyspy tworzą głównie zarośla palmitos i makii.

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Ibizy (port lotniczy Ibiza, położenie)
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	15.7	15.9	17.7	19.7	22.7	26.8	29.7	30.3	27.7	24.0	19.6	16.7	22,2
Średnie dobowe temperatury [°C]	11.9	12.1	13.7	15.6	18.6	22.6	25.6	26.3	23.8	20.2	15.9	13.1	18,3
Średnie temperatury w nocy [°C]	8.1	8.3	9.6	11.4	14.6	18.4	21.4	22.2	19.9	16.5	12.3	9.5	14,3
Opady [mm]	37	36	27	31	27	11	5	18	57	58	53	52	413
Średnia liczba dni z opadami	4.9	5.0	3.3	4.1	3.2	1.4	0.5	1.5	4.2	5.6	5.6	5.4	44,7
Wilgotność [%]	75	73	72	70	70	67	67	69	71	73	73	74	71
Średnie usłonecznienie (w godzinach)	162	166	211	246	272	299	334	305	236	205	157	151	2744
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología^[2] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 6 m n.p.m., 2 km od morza, 1981-2010)

Średnia dobowa temperatura morza (°C)^[3]
Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Rok
14,7	14,3	14,4	16,3	19,1	22,6	25,1	26,2	25,2	22,7	19,6	16,6	19,7

Turystyka i gospodarka

Na Ibizie uprawia się głównie oliwki, migdały, winną latorośl, owoce cytrusowe oraz zboża, głównie pszenicę. Istotne znaczenie ma również rybołówstwo.

Dla turystyki Ibiza była wyspą nieodkrytą do końca lat 70. dwudziestego wieku, z dziewiczymi wzniesieniami i krajobrazami. Dzisiaj jest to miejsce gdzie rozwinęła się turystyka masowa. Lotnisko na Ibizie jest jednym z największych w Hiszpanii co do liczby pasażerów. Swoją dużą popularność to miejsce zawdzięcza między innymi temu, że na krótki czas przed staniem się celem wycieczek turystów, wyspa ta była celem wycieczek hippisów.

Dzięki sławnym klubom muzycznym, takim jak Pascha, Space, Privilege oraz Amnesia, Ibiza kojarzona jest z muzyką elektroniczną (do 2008 r. głównie z gatunkiem trance, obecnie także z gatunkami house, minimal oraz techno).

Na północnym skraju wyspy znajduje się latarnia morska Moscater, najwyższa tego typu budowla na Balearach^[4].

Przypisy

↑ Cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1-1-15, Boletín Oficial del Estado.
↑ Standard climate values. Ibiza, Aeropuerto – Agencia Estatal de Meteorología.
↑ Ibiza average sea temperature – seatemperature.org.
↑ Faro des Moscarter (hiszp.). ibizaisla.es. [dostęp 2019-08-29].

Linki zewnętrzne

Rada wyspy Ibiza

[2] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[3] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[BOE-1] Cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1-1-15, Boletín Oficial del Estado.

[4] Standard climate values. Ibiza, Aeropuerto – Agencia Estatal de Meteorología.

[5] Ibiza average sea temperature – seatemperature.org.

[vis-6] Faro des Moscarter (hiszp.). ibizaisla.es. [dostęp 2019-08-29].

[:1-7] Wspólnie z Portugalią

[:2-8] Wspólnie ze Słowenią

[:3-9] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[:4-10] Wspólnie z Francją

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

[C]

[D]

Kulturowe	Historyczne centrum Kordoby Alhambra, Generalife i Albaicín w Grenadzie Katedra w Burgos Klasztor i pałac Eskurial pod Madrytem Dzieła Gaudiego w Barcelonie: Park Güell, Pałac Güell, Casa Milà, Casa Vicens, fasada Narodzenia Pańskiego i krypta katedry Sagrada Família, Casa Batlló i krypta w Colonia Güell Jaskinia Altamira i paleolityczna sztuka jaskiniowa północnej Hiszpanii Stare miasto i akwedukt w Segowii Zabytki Oviedo i Królestwa Asturii Stare miasto w Santiago de Compostela Stare miasto w Ávili wraz z kościołami poza murami Zabytki w stylu mudejar w Aragonii Historyczne centrum Toledo Stare miasto w Cáceres Katedra, alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli Stare miasto w Salamance Klasztor w Poblet Zespół archeologiczny w Méridzie Królewski klasztor Santa Maria de Guadalupe Szlak pielgrzymkowy do Santiago de Compostela Historyczne miasto warowne Cuenca Giełda Jedwabiu w Walencji Las Médulas Pałac Muzyki Katalońskiej i szpital św. Pawła w Barcelonie Klasztory Yuso i Suso w San Millán de la Cogolla Sztuka naskalna basenu Morza Śródziemnego na Półwyspie Iberyjskim Prehistoryczna sztuka naskalna w dolinie Côa i Siega Verde^[A] Uniwersytet i dzielnica zabytkowa w Alcalá de Henares San Cristóbal de La Laguna stanowisko archeologiczne Risco Caído Stanowisko archeologiczne Atapuerca Zespół katalońskich kościołów romańskich w Vall de Boí Zespół archeologiczny Tarraco Gaj palmowy w Elche Rzymskie mury obronne w Lugo Krajobraz kulturowy Aranjuezu Renesansowe zespoły zabytkowe Úbeda i Baeza Most Biskajski Wieża Herkulesa Krajobraz kulturowy Serra de Tramuntana Kopalnie rtęci w Almadén i Idrii^[B]
Przyrodnicze	Park Narodowy Garajonay Park Narodowy Doñana Park Narodowy Teide Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy^[C]
Kulturowe i przyrodnicze	Pireneje – Mont Perdu^[D] Ibiza – różnorodność biologiczna i kulturowa
Niematerialne	Misterium w Elche Patum de Berga Trybunały Irygacyjne śródziemnomorskiego wybrzeża Hiszpanii: Rada Mędrców w Murcji i Trybunał Wodny w Walencji Język gwizdów z wyspy La Gomera Pieśń Sybilli z Majorki Flamenco Castell Dieta śródziemnomorska Święto Matki Bożej Dobrego Zdrowia w Algemesí Święto dziedzińców w Kordowie Sokolnictwo

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne