Idris I (Libia)
| ||||
 | ||||
.svg) | ||||
| Król Libii | ||||
| Okres | od 24 grudnia 1951 | |||
|---|---|---|---|---|
| Emir Cyrenajki | ||||
| Okres | od 1917 | |||
| Następca | on sam jako król Libii | |||
| Emir Trypolitanii | ||||
| Okres | od 1929 | |||
| Następca | on sam jako król Libii | |||
| Król Libii (tytularny) | ||||
| Okres | od 1 września 1969 | |||
| Następca | ||||
| Dane biograficzne | ||||
| Dynastia | Sanusi | |||
| Data i miejsce urodzenia | ||||
| Data i miejsce śmierci | ||||
| Miejsce spoczynku | ||||
| Ojciec | Muhammad al-Mahdi as-Sanusi | |||
| Matka | A’isza bint Ahmad as-Sirt | |||
| Żona | Fatima asz-Szarif | |||
| Odznaczenia | ||||
_-_ribbon_bar.gif){kind=small}       .png){kind=small} _rib.PNG){kind=small}  | ||||
Idris I (arab. إدريس الأول, właśc. As-Sajjid Muhammad Idris al-Mahdi as-Sanusi; ur. 12 marca 1890 w Al-Dżaghbub, zm. 25 maja 1983 w Kairze[1]) – emir Cyrenajki (1917-1951) i Trypolitanii (1929-1951), pierwszy i jedyny król Libii[2].
Życiorys
Jego dziadek Muhammad ibn Ali as-Sanusi był założycielem islamskiego sufickiego ruchu religijno-politycznego sanusijja. 24 grudnia 1951 został ogłoszony królem uzyskującej niepodległość Libii. Zaprowadził monarchię absolutną, zakazał istnienia partii politycznych rządy oparł na izolacjonizmie[2][3]. Na jego rządy przypadło odkrycie pokaźnych złóż ropy naftowej i szybki przyrost dochodów kraju dzięki jej sprzedaży. Monarcha był głównym beneficjentem handlu surowcem[2]. W ostatnich latach dekady lat 60. rząd króla był coraz bardziej niepopularny. Scentralizowany system Libii pogłębiał tradycyjne podziały regionalne i plemienne[4]. Kraj nadto trawiło powszechne zjawisko korupcji. Na skutek popularnych w Libii nacjonalistycznych poglądów jego rząd postrzegany był przez wielu mieszkańców jako proizraelski. Takie postrzeganie monarchii doprowadziło do nastrojów antykrólewskich i antyzachodnich protestów które nasiliły się po porażce sąsiedniego Egiptu w wojnie sześciodniowej (pracownicy naftowi rozpoczęli strajk solidarnościowy z Egiptem a w Bengazi i Trypolisie wybuchły zamieszki)[5].
4 sierpnia 1969 abdykował na rzecz swojego bratanka Hasana as-Sanusiego, który miał przejąć rządy w kraju 2 września 1969. Tymczasem dzień wcześniej – 1 września 1969 podczas pobytu Idrisa I na leczeniu w Turcji został on obalony w wyniku wojskowego puczu Mu’ammara al-Kaddafiego[2]. W listopadzie 1971 został skazany in absentia przez Libijski Sąd Ludowy na karę śmierci. Z Turcji udał się do Grecji a stamtąd do Egiptu, gdzie przebywał na wygnaniu do śmierci w 1983. Zmarł w wieku 93 lat i został pochowany w Medynie w Arabii Saudyjskiej.
Przypisy
- ↑ Idris I, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-03-12].
- ↑ a b c d Libia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-08-10].
- ↑ Blundy & Lycett 1987, s. 38–39; Kawczynski 2011, s. 7–9, 14; Bruce St. John 2012, s. 108.
- ↑ Harris 1986, s. 14; Blundy & Lycett 1987, s. 52; Kawczynski 2011, s. 15–16.
- ↑ Harris 1986, s. 14; Blundy & Lycett 1987, s. 51-2; Kawczynski 2011, s. 15–16, 136.
Bibliografia
- Daniel Kawczynski, Seeking Gaddafi: Libya, the West and the Arab Spring, London: Biteback, 2011, ISBN 978-1-84954-148-0, OCLC 751807187.
- St. John, Ronald Bruce, Libya: From Colony to Revolution (revised edition), Oxford: Oneworld, 2012, ISBN 978-1-85168-919-4, OCLC 759585111.
- Blundy, David; Lycett, Andrew (1987). Qaddafi and the Libyan Revolution. Boston and Toronto: Little Brown & Co. ISBN 978-0-316-10042-7.
| Królestwo Libii (1951–1969) | |
|---|---|
| Rządy Kaddafiego (1969–2011) | |
| Państwo Libia (od 2011) |
Media użyte na tej stronie
Baretka Orderu Zbawiciela I klasy (Grecja)
Baretka Orderu Imperium Brytyjskiego (cywilnego; od 1936).
Ribbon of a Cordon Grand Cross of Merit of the Italian Republic
Baretka Wielkiej Wstęgi Orderu Nilu
Baretka: Order Al-Husajna Ibn Alego – Jordania.
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Idris I (The Kingdom of Libya)
Autor: Пакко, Licencja: CC BY-SA 3.0
Emblem of the Kingdom of Libya, known as the "Crown of Libya", after a design used during 1952-1969.
The constitution of the Kingdom of Libya of 1952 in article 7 describes the flag, but not the emblem. No official description is available at present (due to the restrictions placed on government archives since the military coup of 1969), and the design is reconstructed from many variants in shape and color schemes. The 24dec1951.com website conducted research into the design as represented in official government sources of 1952-1969, and describes the emblem as follows:
- Top Crown adorned with a white Crescent and five-pointed star at its summit, at which five visible side frames originating from a ring at the base converge. The star studded base and frame contain a velvet black head cover like object.
- The Top Crown is supported at its base by two beautiful plantar designs; in the form of three intertwined C and S scroll shapes.
- Two massive “Shoulder” frames contain the body of the crown from the right and left [...]. Each side is a complex formation of intertwined branches in the shape of an S Curve, which is essentially two back-to-back C scrolls; the larger one of which terminates in a large beautiful spiral at the top. [...]
- The background color of the large interior below the Top Crown can be white or transparent, although this is not evident in the picture of the Libyan pound. The background color of the center region surrounding the large white Crescent and Star is black as in the center stripe of the Libyan flag.
- A white ring with thin black borders, surrounds the center large white Crescent and Star.
- Nine five-pointed white stars surround the center ring.
- Large white crescent.
- Five pointed star located well above the perimeter of the crescent. This differs from the flag, which places the star at the extremities of the crescent.
- A Center Crown, seated above the ring containing the Crescent and Star. Its design is identical to the Top Crown, except for being smaller in size.
- Plantar/ floral ornamentation similar to #2 above, providing variation and connectivity to the base.
- At the base, an elegant design that resembles a document scroll with a ring tie at its center. It is noted that the color scheme of the crown is most likely white for the stars and crescents, black and white (or transparent) for spaces, and gold for the crowns and frames. [...]
Baretka Wielkiej Wstęgi Narodowego Orderu Cedru
Photo of King Idris I of Libya, from the 1966 cover of Libya magazine http://radicalroyalist.blogspot.com/2009/09/libya-lost-her-monarchy-40-years-ago.html
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Order of Independence (1957-1959) - Tunisia