Ignacy Żagiell

Ignacy Żagiell (ur. 1 lutego 1826 w Powirynie albo w Kierpszyszkach na Wileńszyźnie, zm. 21 czerwca 1891 w Warszawie[1]) – polski podróżnik, przyrodnik, pisarz, z wykształcenia lekarz[2].

Absolwent medycyny Uniwersytetu Kijowskiego z 1850 r[3]. W 1859 zatrudnił się jako lekarz w brytyjskiej administracji w Indiach[3]. Od 1860 do 1861 r. przebywał w Egipcie razem z Michałem Tyszkiewiczem[3]. Od 1864 pracował jako lekarz w Turcji[1]. W latach 70. XIX w. mieszkał w Wilnie[3]. Pochowany na Powązkach[3].

Autor kilku artykułów medycznych oraz dwóch książek wydanych w Wilnie: Historja starożytnego Egiptu (1880) roku i opublikowanej przezeń jako opis swojej odbytej podróży: Podróż historyczna po Abissynii, Adel, Szoa, Nubii, u źródeł Nilu, z opisaniem jego wodospadów, oraz po krajach podrównikowych; do Mekki i Medyny, Syryi i Palestyny, Konstantynopolu i po Archipelagu[3] (wydana w Wilnie w 1884 roku, reprint wydany w 2012 przez Wydawnictwo "Bernardinum" w Pelplinie[4]). "Podróż historyczna po Abissynii..." została przeanalizowana przez Stanisława Chojnackiego, wieloletniego pracownika Instytutu Nauk Etiopskich w Addis-Abebie (1965)[5], który wykazał, że praca ta zawiera tak liczne błędy rzeczowe, w tym opisanie spotkania z władcą Etiopii Sahle-Sllasi, który w istocie nie żył już wówczas od dawna, iż rzekomą podróż należy uznać za oszustwo[3]. Wacław Słabczyński[6] zwraca uwagę m.in. na fakt, że rzeczywiste odległości między poszczególnymi obiektami fizjograficznymi w terenie są wielokrotnie większe od podanych w Podróży... i według relacji Żagiella jego wyprawa musiałaby pokonywać w trudnym, nieznanym terenie nawet po kilkaset kilometrów dziennie! Podobną analizę, prowadzącą do analogicznego wniosku o tym, że podróż do Mekki i Medyny, a zwłaszcza po Abisynii i Sudanie, nie miała miejsca, przeprowadził Będkowski[3].

Będkowski powątpiewa także w prawdziwość tytułu książęcego, którym posługiwał się Żagiell oraz faktu obrony doktoratu w Paryżu[3]. Z Egiptem, jak świadczą listy rosyjskiego konsula w Egipcie Iwana M. Leksy (1834-1883) do jego zwierzchnika Nikołaja P. Ignatieva, kontakty Ignacego Żagiella trwały co najmniej do 1879 roku. Leks miał o Żagiellu nie najlepsze zdanie[7].

Przypisy

  1. ↑ a b Żagiell Ignacy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-03-09].
  2. ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 641.
  3. ↑ a b c d e f g h i Będkowski 2016
  4. ↑ Katalog Bibl. Narodowej
  5. ↑ Chojnacki Stanisław: Podróż Dr Żagiella do Abisynii, w: "Przegląd Orientalistyczny" 4/1965, s. 255-360
  6. ↑ Słabczyński Wacław: Polscy podróżnicy i odkrywcy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, wyd. II zmienione, ​ISBN 83-01-08310-7​;
  7. ↑ Ivam Leks, Pisma rossijskogo dipłomata I. M. Leksa k N. P. Ignatievu, 2016, ISBN 978-5-91674-419-4.

Bibliografia

  • Będkowski M., 2016: Podróże zmyślone: przypadek Ignacy Żagiella. Mówią Wieki, 3/2016, str. 30-33.

Linki zewnętrzne