Ignacy Badeni
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | urzędnik, tłumacz i literat |
 | |
| Odznaczenia | |
 .svg){kind=small} | |
Ignacy Badeni (ur. w 1786; zm. 3 stycznia 1859 w Warszawie) – członek Rady Stanu Królestwa Kongresowego w 1830[1], dyrektor Wydziału Wyznań i Oświecenia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego Królestwa Polskiego w 1834 roku[2], radca stanu, dyrektor generalny Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w 1830 roku[3], członek Komisji Emerytalnej przy Radzie Stanu w 1829 roku[4], prezes Komisji Wojewódzkiej Województwa Sandomierskiego w latach 1817-1821[5][6], radca tajny rządu, właściciel ziemski, pisarz i tłumacz (z języka francuskiego i łaciny).
Zarys biograficzny
Urodził się w 1786 w rodzinie arystokratycznej pieczętującej się herbem Bończa, jego rodzicami byli rejent koronny Stanisław Adam Badeni i Katarzyna z hr. Stadnickich[7].
1 sierpnia 1812 wziął w krakowskim Kościele Mariackim ślub z Julią Agnieszką Colonna-Walewską, para doczekała się dwóch synów (Atanazy i Seweryn) i dwóch córek (Celina i Rozalia)[7].
Jako radca prefektury departamentu krakowskiego przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego w 1812 roku[8].
W latach 1826-1835 (z przerwą po powstaniu listopadowym) pełnił funkcję dyrektora finansowego (dyrektora funduszów duchownych i edukacyjnych) Komisji Rządowej Wyznań i Oświecenia Publicznego[9][7]. Następnie służył jako dyrektor wydziału administracji ogólnej w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych[7][10]. W latach 1837–1838 wystawił przy Placu Krasińskich w Warszawie okazały pałac dla swojej rodziny[11].
Odznaczony Orderem św. Stanisława I klasy oraz Orderem św. Włodzimierza III klasy[7]. Był członkiem honorowym Towarzystwa Naukowego Krakowskiego[7][12].
Zmarł 3 listopada 1859 w Warszawie, jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera pod katakumbami, rząd 1, miejsce 41)[7].
Ważniejsze prace literackie[13]
Prace własne
- Nekrolog dla Hugona Kołłątaia czytany na posiedzeniu publicznem Tow: Nauk: Krak: w dniu 15 lipca 1817. roku iako dniu, obchodzoney Rocznicy założenia Akademii Krakowskiey (wyd. 1818)
- Dumania nad prawdą o duszy i Bogu (rozmyślania religijne, wyd. 1858)
Przekłady
- Jean-Jacques-Auguste Nicolas – Badania filozoficzne o chrystyanizmie (fr. Études philosophiques sur le christianisme, wyd. org. 1842-45, wyd. tł. 1851)
- Pierre-Ulric Dubuisson – Nadyr czyli Thamas Kouli Kan : tragedya w 5 aktach (fr. Nadir, ou Thamas-Kouli-Kan, tragédie en 5 actes et en vers, wyd. org. 1780, wyd. tł. 1851)
- Autor nieznany (wiersz przypisywany Mikołajowi Kopernikowi) – Siedem gwiazd (łac. Septem sidera, wyd. tł. 1854)
- Armand de Pontmartin – On perły szuka : powieść (wyd. tł. 1856)
Przypisy
- ↑ Obraz polityczny i statystyczny Królestwa Polskiego iaki był w roku 1830 przed dniem 29 listopada, Warszawa 1830, s. 20.
- ↑ Nowy kalendarzyk polityczny na rok 1834, Warszawa, s. 164.
- ↑ Obraz polityczny i statystyczny Królestwa Polskiego iaki był w roku 1830 przed dniem 29 listopada, Warszawa 1830, s. 26.
- ↑ Nowy Kalendarzyk Polityczny na Rok 1830, Warszawa 1829, s. 126.
- ↑ od kwietnia do czerwca 1817 roku p.o. prezesa
- ↑ Ireneusz Ihnatowicz, Andrzej Biernat Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 596.
- ↑ a b c d e f g Minakowski 2016 ↓.
- ↑ Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 4, s. 30.
- ↑ Faleński 1964 ↓, s. 100.
- ↑ Dynner 2014 ↓, s. 61.
- ↑ Kraushar 1925 ↓, s. 21-22.
- ↑ Kojsiewicz 1843 ↓, s. 330.
- ↑ Dane z katalogu BN
Bibliografia
- Glenn Dynner, Yankel's Tavern: Jews, Liquor, and Life in the Kingdom of Poland, Oxford University Press, 2014, ISBN 978-0-19-998851-8 [dostęp 2016-12-12] (ang.).
- Felicjan Medard Faleński, Wspomnienia z mojego życia, Kazimierz Budzyk i inni red., „Archiwum literackie”, VIII, podtytuł wydania: Miscellanea z pogranicza XIX i XX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 1964, s. 8-114, ISSN 0066-6904 [dostęp 2016-12-12] (pol.).
- Ferdynand Kojsiewicz, Lista imienna Członków Towarzystwa naukowego krakowskiego z Uniwersytetem Jagiellońskim połączonego od roku 1815 do roku 1843, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego”, II (XVII), 1843, s. 329-347.
- Aleksander Kraushar, Warszawa historyczna i dzisiejsza: zarysy kulturalno-obyczajowe, Wydaw. Zakładu narodowego imienia Ossolińskich, 1925 [dostęp 2016-12-12] (pol.).
- Marek Jerzy Minakowski, Ignacy Badeni h. Bończa, [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [online], Sejm-Wielki.pl, 12 grudnia 2016 [dostęp 2016-12-12].
Linki zewnętrzne
- Dzieła Ignacego Badeniego w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
Podpis Ignacego Badeniego
Baretka: Order Świętego Stanisława (Polska)
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY 4.0
Nagrobek na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Ignacego Badeniego na Starych Powązkach