Ignacy Hryniewiecki
 | |
Przeginia | |
| Data urodzenia | 1855 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 marca 1881 |
| Ojciec | Joachim Hryniewiecki |
| Matka | Balbina Dąbrowska |
Ignacy Hryniewiecki ps. „Kotek” (ur. 1855, zm. 13 marca 1881 w Sankt Petersburgu) – polski konspirator i rewolucjonista, działacz terrorystycznej[1] organizacji Narodnaja Wola, zabójca cara Aleksandra II.
Życiorys
Urodził się w polskiej rodzinie szlacheckiej herbu Przeginia w majątku Basin[2] (obecnie Kalinauka, biał. Калінаўка[3][4]), w pobliżu Bobrujska. Syn Joachima Hryniewieckiego i Balbiny Dąbrowskiej[5]. Absolwent Szkoły Realnej w Białymstoku. W 1875 r. Hryniewiecki zamieszkał w Sankt Petersburgu, gdzie rozpoczął studia matematyczne w Instytucie Technologicznym. Szybko związał się z działaczami Narodnej Woli. Był jednym z założycieli konspiracyjnego pisemka Gazeta Robotnicza.
13 marca 1881 r. (według starego datowania 1 marca) w Sankt Petersburgu rzucił bombę w powóz cesarza Aleksandra II, od której zginął zarówno on, jak i monarcha. Śmierć imperatora przekreśliła plany wprowadzenia w Imperium Rosyjskim nowoczesnego państwa konstytucyjnego z bardzo ograniczonym, ale jednak udziałem ludu we władzy. Tron po Aleksandrze II przejął jego syn Aleksander III (1881-1894), który powrócił do polityki despotyzmu, cofając część reform demokratycznych ojca.
_%d1%81%d1%82._220_(14.03.1881._%d0%a0%d0%b8%d1%81._%d0%90._%d0%91%d0%b0%d0%bb%d0%b4%d0%b8%d0%bd%d0%b3%d0%b5%d1%80.jpg)
Popkultura
- Ignacy Hryniewiecki został sportretowany w powieści Stanisława Brzozowskiego Płomienie[6].
- W mandze Golden Kamuy wspomniany zostaje zamach na Aleksandra II, jednak autor zastąpił Hryniewieckiego własnymi postaciami (Wilk i Kiroranke).
Bibliografia
- Rafał Górski, Polscy zamachowcy. Droga do wolności, Wyd. Egis, Kraków 2008, s. 85–109.
- Rafał Róg, Polscy królobójcy, Wyd. PWN, Warszawa – Kraków 1993, s. 167–170.
- Edward Radzinski, Aleksander II. Ostatni wielki car, Wyd. Magnum, Warszawa 2005, s. 432, 447, 450-451, 457, 461-462, 471, 474.
- Leon Baumgarten, Marzyciele i carobójcy, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1960
- Арлоў У. А., Прысуд выканаў невядомы: Ігнат Грынявіцкі, Мінск 1992, 52 с.[5]
Przypisy
- ↑ Henryk Wereszycki: Historia polityczna Polski 1864-1918. Wyd. 2. Wrocław: Ossolineum, 1990, s. 69. ISBN 83-04-03424-7. Cytat: „Przewagę uzyskują wśród inteligencji prądy rewolucyjne, które wkrótce wyłonią z siebie organizację terrorystyczną Narodna Wola”.
- ↑ Арлоў У. А., Прысуд выканаў невядомы: Ігнат Грынявіцкі, с. 9.
- ↑ Топ-10 беларускіх тэрарыстаў, Радыё Свабода [dostęp 2020-02-24] (biał.).
- ↑ Адраджэнцы Беларусi | Нашаніускі перыяд, www.adradjency.narod.ru [dostęp 2020-02-24].
- ↑ a b Арлоў У.А. / Орлов В. А., Прысуд выканаў невядомы: Ігнат Грынявіцкі / Приговор привел в исполнение неизвестный: Игнат Гриневицкий., 1992, s. 9 - 10.
- ↑ Stanisław Brzozowski: Płomienie, Warszawa 2007, s. 363–364.
Linki zewnętrzne
- Andrzej Fedorowicz, Śladami zamachów, które wstrząsnęły Polską. focus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-28)].
- Adam Węgłowski, Zatruty sztylet Polski podziemnej, „Focus Historia”, 2011 r., nr 9, s. 34–38. focus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-13)].
- Marek Sarjusz-Wolski, Myśmy rebelianci
- Jerzy Besala, Kiedy byliśmy terrorystami, „Polityka” nr 21/2004 (2453). archiwumlbc.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-18)].
- Marek Klecel, Od białego do czerwonego caratu, „Opcja na prawo”, 2006 r., nr 9/57
- Henryk Izydor Rogacki, Kordian niedoszły carobójca bohaterem Polaków, „Aspiracje”, 2010 r., nr 2, s. 2–7
- Włodzimierz Jarmolik, Ignacy Hryniewiecki – zamachowiec?
- Adam Kożuchowski, Ci wspaniali terroryści
- Emilia Kunikowska, Carobójca Hryniewiecki
- Brak autora, Zabić cara. Dzieje polskiego terroru, „Newsweek” nr 43/2002. archiwumlbc.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-24)].
Media użyte na tej stronie
"Narodnaja Volia" Attempt on Russian emperor Aleksandr II life - 01.03.1881. Second blast.
