Ignacy Jasiukowicz

Ignacy Jasiukowicz
Игнатий Игнатьевич Ясюкович
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia1 listopada 1847
Kowno
Data i miejsce śmierci26 sierpnia 1914
Kutno
Zawód, zajęcieprzedsiębiorca
Odznaczenia
Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Wielki Oficer Orderu Leopolda II (Belgia)
Popiersie Ignacego Jasiukowicza w Kamieńskiem, 2016.

Ignacy Jasiukowicz h. Jasieńczyk ros. Игнатий Игнатьевич Ясюкович (ur. 1 listopada 1847 w Kownie[1], zm. 26 sierpnia 1914 w Kutnie) – polski przedsiębiorca, dyrektor czołowych przedsiębiorstw metalurgicznych w Rosji.

Życiorys

Jego ojcem był Ignacy Andrzej Jasuikowicz, sędzia i właściciel majątku Żeledże koło Święcian[2]. Uczęszczał do gimnazjum i liceum w Kownie, musiał jednak zmienić miejsce nauki z powodu konfliktu z nauczycielem gramatyki rosyjskiej. Ukończył liceum w Wilnie w 1865 i podjął studia w Petersburskim Instytucie Technologicznym[2][3] (obecny Санкт-Петербургский государственный технологический институт) ukończone w 1869. Do 1874 pracował w kolejnictwie, w tym na stanowiskach kierowniczych przy budowie nowych linii kolejowych. Jednocześnie jako docent wykładał na macierzystej uczelni. W 1874 Jasiukowicz dostał posadę głównego inżyniera w Newskiej Fabryce Budowy Parowozów i Okrętów[4], dwa lata później awansował na jej dyrektora zarządzającego. W 1884 został głównym kierownikiem jednych z najważniejszych w Rosji zakładów metalurgicznych – Zakładów Putiłowskich[4].

W 1888 Jasiukowicz objął stanowisko dyrektora Południowo-Rosyjskiego Dnieprowskiego Towarzystwa Metalurgicznego i doprowadził je do rozkwitu, budując szereg zakładów, głównie w małej wsi Kamienskoje, dziś ukraińskim mieście Kamieńskie[4]. Fabryka we wsi Kamienskoje już w 1889 roku otrzymała prawo uczestnictwa w Światowej Wystawie Przemysłu w Paryżu, gdzie otrzymała Wielki Złoty Medal. W 1896 roku na Wszechrosyjskiej Wystawie Przemysłu w Niżnym Nowogrodzie Jasiukowicz otrzymał tytuł „Najlepszego Gospodarza Wszechrosji“[5]. W 1914 roku zarządzana przez niego huta zatrudniała około 20 tysięcy pracowników, w tym ponad 550 urzędników. Kadra kierownicza zakładu w większości składała się z Polaków[6]. Z jego inicjatywy w 1895 roku rozpoczęto budowę rzymskokatolickiego kościoła św. Mikołaja[7]. Doprowadził do elektryfikacji miasta, był także założycielem lub darczyńcą wielu tamtejszych instytucji: powstała tam m.in. szkoła, towarzystwo spożywcze, kuchnia dla robotników, klub fabryczny i wioślarski, park z domem ludowym, przytułki i ochronki dla dzieci, szpital wraz z przytułkiem położniczym oraz gimnazjum męskie i żeńskie[7].

Od 1902 był we władzach Towarzystwa Metalurgicznego i mieszkał wtedy głównie w Petersburgu, nadal jednak zarządzając hutą w Kamienskoje[8]. W 1902 roku został także założycielem i prezesem syndykatu Prodoamet, kontrolującego przemysł metalurgiczny na południu Rosji i w Królestwie Polskim[9]. W 1906 roku został członkiem komitetu wykonawczego założonego przez Józefa Ziemackiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół Polski”[9].

W 1897 roku zakupił majątek w Chodowie, znajdującym się wówczas w powiecie kutnowskim[10]. W 1906 roku wybudował we wsi szkołę elementarną, w tym samym roku przeznaczył ponad 7 tysięcy rubli na budowę szkoły średniej w Kutnie[10].

Na początku 1914 roku poważnie zachorował. 1 lipca 1914 roku zrezygnował ze stanowiska dyrektora zarządzającego dnieprowskiej spółki. Po śmierci jego zwłoki przewieziono pociągiem ekspresowym do Chodowa, gdzie został pochowany w przykościelnym, rodzinnym grobowcu[11]. W dniu pogrzebu w warszawskim kościele św. Krzyża biskup Kazimierz Ruszkiewicz odprawił nabożeństwo żałobne w jego intencji[11].

Odznaczenia

Został odznaczony Orderem Świętego Włodzimierza IV klasy i belgijskim Orderem Leopolda II II klasy[9].

Życie prywatne

W 1868 roku poślubił Bronisławę z Łabuńskich (ur. 1850). Mieli czterech synów: Stanisława (późniejszego ministra finansów), oraz upośledzonych umysłowo Ignacego, Jana i Pawła. Najmłodszy syn, Paweł, zmarł w 1894 roku w wieku pięciu lat[8].

Upamiętnienie

W 2014 roku w mieście Kamieńskie ufundowano jego pomnik[7].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

RUS Order św. Włodzimierza (baretka).svg
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
Ignacy Jasiukowicz (106955368).jpg
Adres wydawniczy: Warszawa : [s.n.], 1933 (Warszawa : St. Niemira)
Opis fizyczny: 100, [2] s. ; 30 cm
BEL Order of Leopold II - Grand Officer BAR.png
Baretka Wielkiego Oficera Orderu Leopolda II
Ignacy Jasiukowicz, popiersie Kamienskie.jpg
Autor: Fascynat, Licencja: CC BY-SA 4.0
Popiersie Ignacego Jasiukowicza w mieście Kamieńskie, 2016.