Ignacy Skarbek-Malczewski
| ||
 Abdank | ||
| Rodzina | Malczewscy herbu Abdank | |
|---|---|---|
| Data urodzenia | ok. 1730 | |
| Data śmierci | 16 lutego 1782 | |
| Ojciec | Piotr Malczewski | |
| Matka | Anna Umińska | |
| Żona | Marcjanna Estera Radońska | |
| Dzieci | Kalikst Malczewski, Józefa Malczewska, Hipolit Malczewski, Elżbieta Malczewska, Teofila Malczewska | |
Ignacy Skarbek-Malczewski herbu Abdank (ur. ok. 1730 roku, zm. 16 lutego 1782 roku we wsi Łężek koło Śremu) – pułkownik znaku husarskiego, marszałek wielkopolski konfederacji barskiej, starosta płowski.
Syn Piotra, wnuk Stanisława Malczewskiego.
Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku i posłem na sejm elekcyjny z województwa kaliskiego[1].
8 października 1768 w Kaliszu, w kwaterze głównej konfederatów wielkopolskich wybrano Ignacego Skarbka-Malczewskiego na regimentarzem wojsk konfederacji barskiej, który zaraz po wyborze, ogłosił pospolite ruszenie szlachty. W związku z tym, 15 października doszło na ulicach miasta do walk z Rosjanami.
Na dzień 7 maja 1769 roku Ignacy Malczewski zwołał do Kalisza przegląd wojsk konfederackich. W dniu 31 sierpnia, w Kaliszu odbyło się zebranie marszałków konfederacji kilku województw. Ignacy Malczewski, reprezentował tam Wielkopolskę jako marszałek konfederacji wielkopolskiej.
Wziął udział w nierozstrzygniętej bitwie w Wieleniu, w dwa dni później w zwycięskiej potyczce pod Lwówkiem, poniósł klęskę najpierw 30 listopada pod Wronkami, a 4 grudnia pod Łobżenicą. 29 grudnia 1768 roku w Koninie wybrany został na marszałka. Na początku stycznia 1769 roku rozpoczął akcję zmierzającą do rozszerzenia konfederacji w Prowincji Wielkopolskiej. Pomógł zbrojnie do zawiązania konfederacji łęczyckiej (12 stycznia), odnowienia sieradzkiej (15 stycznia) i gostyńskiej (28 stycznia), powstania sochaczewskiej (14 lutego) i w tym samym czasie konfederacji rawskiej. W ostatnich dniach stycznia 1769 roku zgromadził w Malanowie w powiecie kaliskim przeszło 4 000 wojska. Pod Turskiem stoczył potyczkę z oddziałem wojsk rosyjskich. 9 lutego 1769 roku opanował podstępem twierdzę jasnogórską. 11 lutego stoczył w Częstochowie przeszło 10 godzin trwającą bitwę. 8 i 9 marca ukarał śmiercią 5 przywódców dysydenckich tzw. buntu skwierzyńskiego. W trakcie przygotowań do wyprawy na Warszawę zaskoczony został przez Iwana Drewicza. Zgromadził w okolicach Łęczycy i Łowicza ok. 10 000 ludzi. Dążył do skonfederowania Prus Królewskich. Wymusił zawiązanie konfederacji pomorskiej (16 sierpnia), chełmińskiej (30 września) i malborskiej (30 września). Posiadając 6 000 wojska oraz duże zaufanie większości marszałków Prowincji Wielkopolskiej, zdecydował się na zrealizowanie planu opanowania Warszawy. Z konfederacjami gostyńską, kujawską, sochaczewską i częścią poznańsko-kaliskiej, w łącznej sile ok. 4 000 ludzi i 13 armat, zbliżył się do stolicy. Pod Błoniem 11 lutego 1770 rozbił forpocztę 200 Rosjan, ale w dniu następnym, poniósł pod Zawadami klęskę. Gdy Generalność konfederacji barskiej mianowała w połowie maja Józefa Zarembę komendantem konfederacji Prowincji Wielkopolskiej, zdał mu swe oddziały i 4 lipca 1770 roku przybył do Preszowa. Po pobycie na Śląsku próbował bezskutecznie wpłynąć na obsadę wielkopolskich władz konfederacji barskiej. 29 grudnia 1770 roku stoczył pod murami Poznania zwycięską potyczkę, jednak na zjeździe ziemiańskim we Wschowie 7 grudnia 1771 roku pozbawiony został laski marszałkowskiej, a zarzucano mu zrujnowanie województw i różnego rodzaju przestępstwa. Sejm Rozbiorowy 1773-1775 za karę zabrał mu Płowce[2].
Był pisarzem grodzkim kaliskim, a od 15 listopada 1779 r. – członkiem Komisji Dobrego Porządku zajmującej się w Kaliszu szpitalnictwem[3].
Jego żoną była Marcjanna Estera Radońska. Ich dzieci to: Kalikst Malczewski (1780-1850), Józefa Malczewska (1780-1850), Hipolit Malczewski (1787-1834), Elżbieta Malczewska (1787-1806), Teofila Malczewska.
Jego bratankiem stryjecznym był Adam Jan Malczewski, zaś wnukiem był Adolf Ignacy Malczewski.
Bohater tragikomedii Jacka Kowalskiego Historia o Gogolewskim, 2001
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 54.
- ↑ biogram z XIX tomu Polskiego Słownika Biograficznego autorstwa Wacława Szczygielskiego
- ↑ Władysław Kościelniak, Krzysztof Walczak, Kronika miasta Kalisza, Kaliskie Tow. Przyjaciól Nauk, 1989, s. 90.
Media użyte na tej stronie
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Abdank