Ignacy Solarz

Ignacy Solarz

Chrzestny

Popiersie Ignacego Solarza (1986) autorstwa Henryka Jana Dominiaka
Data i miejsce urodzenia	28 grudnia 1891 Ołpiny
Data i miejsce śmierci	1940? Palmiry?
Zawód, zajęcie	nauczyciel, działacz społeczny

Grób Ignacego i Zofii Solarz na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Ignacy Solarz, ps. Chrzestny (ur. 28 grudnia 1891 w Ołpinach, zm. 1940, prawdopodobnie Palmiry^[1]) – polski pedagog, działacz ruchu ludowego i spółdzielczego, założyciel Związku Młodzieży Wiejskiej RP i uniwersytetów ludowych^[1].

Życiorys

W 1912 r. ukończył gimnazjum w Jaśle. W latach 1913–1916 w armii austriackiej. Ranny podczas I wojny światowej w trakcie walk w Karpatach i wskutek trwałego inwalidztwa zwolniony z wojska. W latach 1916–1921 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, który ukończył z dyplomem inżyniera rolnika. Instruktor rolny w kółkach rolniczych i Małopolskim Towarzystwie Rolniczym, nauczyciel w Szkole Rolniczej w Sąsiadowicach. W 1924 z jego inicjatywy powstał uniwersytet ludowy w Szycach (Wiejski Uniwersytet Ludowy, od 1930 Wiejski Uniwersytet Orkanowy)^[2], którego dyrektorem był do likwidacji przez władze w 1931 r. Jego najbliższą współpracownicą była żona, Zofia Solarz^[3]. Następnie zainicjował powstanie Spółdzielni Rolniczej dla Prowadzenia Uniwersytetów Wiejskich.

Od 1921 w PSL „Piast”. Od 1924 członek Centralnego Związku Młodzieży Wiejskiej, 1928 inicjator powstania Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” i do 1939 członek jego Zarządu Głównego. W czasie spotkania z prezydentem Ignacym Mościckim po strajku chłopskim w 1937 roku zaprotestował przeciw metodom stosowanym przez policję wobec uczestników strajku^[4].

Po wybuchu II wojny światowej, w końcu roku 1939 nawiązał kontakt z Maciejem Ratajem i Marianem Rapackim (prezesem Społem; został nominowany na dyrektora oddziału „Społem” w Rzeszowie. Odrzucił propozycję współpracy z ZWZ. W drugiej połowie lutego 1940 roku, po rewizji na Gackiej Górce, został aresztowany w Jarosławiu. Mogło to mieć związek z dekonspiracją organizacji PLAN (która zamierzała skłonić Solarza do współpracy) albo z wcześniejszym nielegalnym przekroczeniem granicy niemiecko-sowieckiej. Jest prawdopodobne, że został zamordowany przez Niemców w Palmirach, podczas akcji eliminacji polskiej inteligencji (Zbrodni w Palmirach)^[1][a] Jego grób symboliczny znajduje się także na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C31-tuje-3)^[5].

W roku 1986 w Tychach jego imieniem zostało nazwane 13-14 OHP; popiersie patrona wykonał artysta rzeźbiarz Henryk Jan Dominiak^[6][7]). W Smolnicy Dębno istnieje Zespół Szkół im. Ignacego Solarza^[8].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, JózefJ. Dancygier (oprac.), JózefJ. Abramczyk, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989, s. 366-367, ISBN 83-205-4045-3, OCLC 830080061 .
• Solarzowie „Chrzestni”. Dążenie do ideału, Biblioteka Ludowca, Wydział Organizacyjno-Informacyjny NKW PSL, Warszawa 1998, ISBN 83-87432-05-9

Linki zewnętrzne

• Tomasz Maliszewski, Ignacy Solarz (1891-1940) w polskim powojennym piśmiennictwie pedagogicznym. Wnioski dla współczesnych, w: Dyskursy Młodych Andragogów 2014, 15 s. 85–98 ISSN 2084-2740
• Ignacy Solarz, Spółdzielnie zdrowia – dorobek zagranicą (1938) w: portal Lewicowo.pl Portal poświęcony tradycjom polskiej lewicy demokratycznej, patriotycznej i niekomunistycznej
• Lucjan Turos – Spis książek i wybrane fragmenty, w tym: Uniwersytet Ludowy Ignacego Solarza i jego wychowankowie (1970), Patrzeć szeroko i daleko dziedzictwo pedagogiczne Ignacego Solarza (1983, zob. fragmenty), Wychowawcze wartości kultury chłopskiej w ujęciu Ignacego Solarza i jego wychowanków (1987)
• Ignacy Solarz – prace w bibliotece Polona