Ignacy Stebelski

Ignacy Stanisław Stebelski (ur. 19 lipca 1863 w Warszawie, zm. 9 czerwca 1909 w Ojcowie) – polski architekt.

Ignacy Stebelski
Ignacy Stanisław Stebelski
Data i miejsce urodzenia19 lipca 1863
Warszawa
Data i miejsce śmierci9 czerwca 1909
Ojców
Przyczyna śmiercinowotwór gardła
Miejsce spoczynkuSmardzowice
Zawód, zajęciearchitekt

Rodzina i nauka

Syn Edwarda – szlachcica, absolwenta gimnazjum w Kaliszu, sekretarza Komisji Spraw Wewnętrznych i Teodory z Jabłonowskich, 12 grudnia 1893 ożenił się z Stanisławą Starkiewicz z Millerów.

Ukończył w 1885 Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi[1] i razem z kolegami szkolnymi Adamem Jenschem i Adolfem Zeligsonem rozpoczął studia w Instytucie Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, które ukończył w 1892 uzyskując dyplom inżyniera cywilnego XII klasy.

Praca zawodowa w Łodzi

Wrócił do Łodzi i przed 23 czerwca 1892 został zatrudniony na wakującym stanowisku konduktora budowli i pomocnika miejskiego architekta Hilarego Majewskiego (15 stycznia 1838 – 21 lipca 1892) z pensją 450 rubli rocznie. 22 września 1892 został zaangażowany na służbę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, z oddelegowaniem do Łodzi zastępując na czas wyjazdów kolejnego architekta miejskiego Franciszka Chełmińskiego. Mieszkał w domu na narożniku ulic Widzewskiej (obecnie Ulica Jana Kilińskiego w Łodzi) i Cegielnianej (obecnie ul. Stefana Jaracza). Szybko awansował, otrzymując 16 września 1894 tytuł "kolegialnego sekretarza".

Gdy w maju 1896 zawalił się budynek, którego budowy nie wizytował, pomimo że miał powierzony nad nim nadzór – gubernator piotrkowski wystąpił do MSW o zgodę na jego zwolnienie z pracy, ale jej nie uzyskał. Mieszkał wówczas w Piotrkowie.

W latach 1898 – 1903 znów mieszkał w Łodzi przy Widzewskiej 43/45.

Od 1900 pełnił funkcję młodszego architekta miejskiego[2], zastępcy starszego architekta miejskiego, Franciszka Chełmińskiego[3].

29 lutego 1900 wystąpił o nadanie mu tytułu "wolnonajemnego architekta". Prowadził własne biuro techniczne przy ul. Widzewskiej 43.

Decyzją Ministerstwa Oświaty z 13 czerwca 1900 został członkiem komisji "uczącej budownictwa fabryczno-przemysłowego".

Za wybudowanie dywizyjnej cerkwi i szpitala w Raduczu 6 grudnia 1900 został odznaczony Orderem św. Stanisława III klasy.

Jako architekt miasta Łodzi zarabiał rocznie 1000 rubli i miał diety na ryczałty w wysokości 300 rubli[4]. Od 1900 był równocześnie inż. cywilnym, architektem miasta, pomocnikiem Franciszka Chełmińskiego i "nadetatowym technikiem rządu gubernialnego". Był członkiem komisji budowlanej Miejskiego Towarzystwa Kredytowego m. Łodzi, dokonującej oceny wartości domów[3].

Jego twórczy dorobek architektoniczny, podobnie jak i innych budowniczych i architektów na urzędowych stanowiskach urzędników sprawdzających i aprobujących plany budowli jest trudny do określenia – jego podpis znajduje się na wielu urzędowych kopiach projektów, co nie oznacza jego autorstwa[3].

Prace zrealizowane w Łodzi:

  • kaplica pw. Przemienienia Pańskiego na Nowych Chojnach, 1905, obecnie kościół parafialny Przemienienia Pańskiego – pierwotny projekt z 1899 zakładał budowę większego neogotyckiego kościoła, później plany zostały zredukowane do małej kaplicy, rozbudowanej znacznie w latach międzywojennych według projektu Wiesława Lisowskiego[5].

Jego podpis widnieje m.in. na następujących projektach[3]:

  • dom M. Seeligera przy ul. Piotrkowskiej 184, proj. 1894 – niewielka w skali rezydencja fabrykancka o formach neorenesansowych,
  • piętrowy dom J. Lewiego przy ul. Piotrkowskiej 223, proj. 1899,
  • willa Reinholda Richtera przy ul. Placowej 6/8, proj. 1903 – jedna z rezydencji fabrykanckich o formach północnego renesansu, w stylu niemieckiego „Landhausu”[6],
  • niezrealizowany projekt przebudowy kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 41, 1903 – fasada o formach secesyjnych.

Zgon i miejsce pochówku

Zmarł na nowotwór gardła, w Ojcowie w trakcie kuracji zdrowotnej, choć od 1906 chorował na serce[4]. Pochowany na cmentarzu w pobliskich Smardzowicach[3].

Przypisy

Bibliografia

  • Jacek Strzałkowski: Architekci i budowniczowie w Łodzi do 1944 roku. Łódź: 1997, s. 120. ISBN 83-906647-4-7.
  • Jacek Strzałkowski: Wyższa Szkoła Rzemieślnicza w Łodzi i jej absolwenci (materiały do dziejów inteligencji technicznej). Łódź: 2009, s. 90. ISBN 83-906647-7-1.
  • Krzysztof Stefański: Ludzie, którzy zbudowali Łódź. Leksykon architektów i budowniczych miasta (do 1939 roku). Łódź: 2009, s. 159-160. ISBN 978-83-61253-44-0.
  • Krzysztof Stefański: Atlas architektury dawnej Łodzi. Łódź: 2003. ISBN 83-87931-88-8.
  • Krzysztof Stefański: Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka miasta w latach 1821-1914. Łódź: 2001, s. 142, 160, 173, 193, 199. ISBN 83-86334-53-3.
  • Krzysztof Stefański: Architektura sakralna Łodzi w okresie przemysłowego rozwoju miasta 1821-1914. Łódź: 1995.