Ignacy Szyszyłowicz

Ignacy Szyszyłowicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 lipca 1857
Granica

Data i miejsce śmierci

17 lutego 1910
Lwów

profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: botanika
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1883
Uniwersytet Jagielloński

Habilitacja

1894
Uniwersytet Lwowski

Profesura

1909

Uniwersytet Jagielloński
asystent
(1879-1883)
Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
asystent
(1885-1890)
Akademia Rolnicza w Dublanach
profesor
(1891-1898)
Krajowa Stacja Doświadczalna
kierownik
(1895-1910)
Uniwersytet Lwowski
docent, profesor
(1896-1910)

Ignacy Michał Szyszyłowicz herbu Bończa, ps. Ig. Szy., Ign. Szy. (ur. 30 lipca 1857 w Granicy, zm. 17 lutego 1910 we Lwowie[1]) - polski botanik, profesor Akademii Rolniczej w Dublanach i Uniwersytetu Lwowskiego[1].

Ignacy Szyszyłowicz (przed 1901)

Życiorys

Urodził się w rodzinie urzędniczej, syn tłumacza komory celnej w Granicy Józefa i Michaliny z Bielawskich (1840–1911). Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie zdał maturę w 1875[2]. Studiował na wydziale lekarskim (1875–1877) a następnie chemię i botanikę na wydziale filozoficznym (1877–1879) Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. Po ukończeniu studiów pracował w latach 1879–1883 jako asystent przy katedrze anatomii i fizjologii roślin UJ pod kierunkiem prof. Józefa Rostafińskiego. W tym okresie opracował zbiory Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności oraz opublikował wskazówki do nauki botaniki. Uczestniczył także w zjazdach lekarzy i przyrodników m.in. w Krakowie (1880) i Pradze (1882). Od 1880 członek Komisji Fizjograficznej AU. W 1883 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy O zbiornikach olejków lotnych w królestwie roślinnym[2]. Jako botanik zajmował się głównie systematyką mszaków i roślin naczyniowych. Od 1878 prowadził badania nad florą Tatr[3]. Potem Uzupełniał studia u Adolfa Englera na uniw. w Kolonii (1883–1884), gdzie zajmował się systematyką i geografią roślin oraz roślinami tropikalnymi. Następnie zdobywał praktyczne umiejętności tworzenia zielników, m.in. w Berlinie, Hamburgu, Lipsku i Dreźnie. W tym czasie zapoznał się także z organizacją i funkcjonowaniem tamtejszych ogrodów botanicznych[2].

W latach 1885–1890 pracował w Muzeum Historii Naturalnej (Naturhistorische Museum) w Wiedniu. M.in. prowadził badania botaniczne w Czarnogórze i północnej Albanii (1886) a po otrzymaniu stypendium Fundacji Seweryna Gałęzowskiego badania nad systematyką roślin w Berlinie, Monachium i Strasburgu oraz Genewie, Paryżu i Londynie. W okresie pracy w wiedeńskim muzeum opracowywał zbiory roślin z południowej i północno-wschodniej Afryki, Peru a także Australi[2]i.

Po powrocie do kraju był w latach 1891–1898 profesorem botaniki oraz kierownikiem ogrodu botanicznego w Akademii Rolniczej w Dublanach. Kontynuował badania nad systematyką roślin. Był także współautorem wydawnictwa Die natürlichen Pflanzenfamilien wydanego w Lipsku w 1893[2]. Habilitował się na uniwersytecie lwowskim z systematyki i morfologii roślin (1894)[2]. Od 1896 docent prywatny[4], a od 1909 profesor nadzwyczajny systematyki i morfologii roślin Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Lwowskiego[2]. Wraz z innymi protestował przeciw utrakwizacji uniwersytetu w 1909[5]. Członek wielu stowarzyszeń naukowych m.in. od 1889 Société Botanique de France, od 1893 Towarzystwa Badaczy Orientu w Wiedniu. Był także od 1899 członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika[2].

Reprezentował poglądy katolicko-narodowe i kandydował do Rady Państwa[6]. Ożenił się z malarką i taterniczką Anną z Mizerskich (1870–1959). Mieli pięcioro dzieci, m.in. aktora i dziennikarza Mieczysława (1893 - po 1952), urzędnika Aleksandra (1890–1933) i handlowca Jerzego[2][7].

Zmarł z powodu zatrucia pokarmowego, po tym jak zjadł rybę w drodze powrotnej z Budapesztu do Lwowa[6]. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. W 1914 rodzina przeniosła jego szczątki do grobowca rodzinnego na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kw. 12)[8][9].

Prace

Ogółem ogłosił ok. 40 prac z zakresu systematyki, anatomii i fizjologii roślin.

  • Wskazówki dla uczących się botaniki, „Przegląd Akademicki” t. 1: 1880
  • O zbiornikach olejków lotnych w królestwie roślinnym, Kraków 1882,
  • Sprawozdanie z II Zjazdu Lekarzy i Przyrodników w Pradze, „Przegląd Literacki i Artystyczny” nr 7, 8, 1882
  • Koralina jako odczynnik mikrochemiczny w histyjologii roślinnej, "Rozprawy i sprawozdania Akademii Umiejętności w Krakowie, Wydział matematyczno-przyrodniczy", tom 10, 1882, s. 511-512
  • Hepaticae Tatrenses. O rozmieszczeniu wątrobowców w Tatrach, Kraków 1885,
  • Zur Systematik der Tiliaceen. II, Lipsk 1885,
  • Lipowate. Monografia rodzajów część 1-2, Kraków 1886
  • Lipowate. Monografia rodzajów część 3, Kraków 1887
  • Polypetalae thalamiflorae Rehmannianae : sive enumeratio Ranunculacearum ... a Cl. Dr. A. Rehmann annis 1875-1880 in Africa australi extratropica collectarum, Kraków 1887
  • Une excursion botanique au Monténegro, w:„Bulletin de la Société botanique de France” t. 36: 1889
  • Diagnoses plantarum novarum a Const. Jelski in Peruvia lectarum. Pt.i., Kraków 1894
  • Pugillus plantarum novarum Americae centralis et meridionalis, Kraków 1894
  • Sprawozdanie z działalności Stacji Botaniczno-Rolniczej od 1 X 1897do 1 X 1898, Lwów 1898
  • Połoniny, Bukowina Touste, Sychołka, Hordje i Pereslip. Ich opis oraz projekt zagospodarowania, Lwów 1909.

Twórca i kierownik (1895–1910) Stacji Doświadczalnej Botaniczno-Rolniczej w Dublanach a od 1898 we Lwowie, podlegającej Wydziałowi Krajowemu[2]. W latach 1898–1910 radca i referent ds. rolniczych Wydziału Krajowego[6]. W latach 1896–1910 zastępca członka komisji egzaminacyjnej dla kandydatów na nauczycieli niższych szkół rolniczych. W kierowanej przezeń stacji prowadzono kontrolę materiału siewnego a także prowadzono badania klimatyczne i fitofenologiczne w celu poprawy stanu łąk i pastwisk. W związku z tym powstała jej filia na Połoninie Pożyżewskiej w Czarnohorze oraz stacje obserwacyjne przy szkołach rolniczych w Kobiernicach, Suchodole, Bereźnicy, Jagielnicy i Horodence[2]. Od 1891 członek i działacz lwowskiego oddziału Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego. Członek Komitetu GTG (30 czerwca 1898 - 18 czerwca 1903, 15 czerwca 1907 - 24 czerwca 1910)[10]. Członek dyrekcji Banku Rolniczego we Lwowie (1901–1910)[11]. Był także współinicjatorem a potem działaczem powstałego w 1904 Klubu Rolniczego we Lwowie mającego na celu podniesienie nauki i stanu rolnictwa w Galicji. Współtwórca a potem członek dyrekcji Polskiego Tow. Emigracyjnego we Lwowie (1894)[2].

Upamiętnienie

Jego nazwisko zostało upamiętnione przez George Hansa Hieronymusa, Carla Ernsta Kuntzego, Carla Christiana Meza i Alexandra Zahlbrucknera w nazwach dwudziestu czterech gatunków roślin z rodzin: Asteraceae, Celastraceae, Compositae, Lauraceae oraz Loganiacaeae[2].

Przypisy

  1. ↑ a b Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 543.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Cezary W. Domański, Szyszyłowicz Ignacy Michał (1857—1910), Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa-Kraków 2015, s. 428-430
  3. ↑ Szyszyłowicz Ignacy - Internetowa Wielka Encyklopedia Tatrzańska - online [13.03.2020]
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1896, s. 358;
  5. ↑ Chodziło o wprowadzenie jako równorzędnego języka wykładowego - języka ukraińskiego
  6. ↑ a b c Śmierć skutkiem zatrucia rybą. „Nowości Illustrowane”. Nr 9, s. 2, 26 lutego 1910. 
  7. ↑ Ignacy Michał Szyszyłowicz - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [13.03.2020]
  8. ↑ Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.) - online [13.03.2020]
  9. ↑ Piotr Köhler, Grób Ignacego Szyszyłowicza (1857-1910) na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, "Wiadomości Botaniczne" 2013 t. 57 nr 3-4 s. 135-136.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901,s. 737; 1902, s. 822; 1903,s. 822; 1907, s. 869; 1908, s. 869; 1909, s. 928; 1910, s. 928;
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1901, s. 723; 1902, s. 806; 1903, s. 806; 1904, s. 806; 1905, s. 806; 1906, s. 852; 1907, s. 852; 1908, s. 853; 1909, s. 908; 1910, s. 908;

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ignacy Szyszyłowicz (-1901).jpg
Ignacy Szyszyłowicz (-1901)
Ignacy Szyszyłowicz (-1910).jpg
Ignacy Szyszyłowicz (-1910)