Igor Mitoraj

Igor Mitoraj

Mitoraj w 2014 roku
Data i miejsce urodzenia	26 marca 1944 Oederan
Data i miejsce śmierci	6 października 2014 Paryż
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	rzeźba
Odznaczenia

Igor Mitoraj (ur. 26 marca 1944 w Oederan (Niemcy), zm. 6 października 2014 w Paryżu^[1]) – polski rzeźbiarz, od 1968 tworzący poza granicami kraju (Francja, Włochy), znany z wielkogabarytowych rzeźb, przedstawiających uszkodzone ludzkie korpusy, zdobył uznanie i popularność na skalę międzynarodową.

Życiorys

Był synem deportowanej polskiej robotnicy przymusowej i pochodzącego z Polski francuskiego jeńca wojennego, oficera Legii Cudzoziemskiej. Po zakończeniu wojny przyjechał z matką do jej rodziców w Polsce. Dzieciństwo i młodość spędził w miejscowości Grojec. Po ukończeniu Liceum Plastycznego w Bielsku-Białej w 1963 wstąpił na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie studiował malarstwo pod kierunkiem Tadeusza Kantora. Od 1968 tworzył we Francji i Włoszech. W 2013 powrócił do Polski. Zmarł 6 października 2014 w Paryżu.

Początki kariery artystycznej

Po ukończeniu krakowskiej ASP miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w krakowskich "Krzysztoforach", po czym wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował studia w École nationale supérieure des beaux-arts. W stolicy Francji zaczynał jako malarz i grafik. Fascynacja sztuką i kulturą latyno-amerykańską, której doświadczył podczas rocznej podróży dookoła Meksyku wyzwoliła w nim zainteresowanie rzeźbiarstwem. Swoje prace wystawiał^[2] w galerii "La Hune" w Dzielnicy Łacińskiej Paryża, związanej z księgarnią o tej samej nazwie (1976).

Po otrzymaniu propozycji przygotowania wystawy dla galerii "ArtCurial" w Paryżu, prowadzonej przez bratanka ówczesnego prezydenta Francji, Mitteranda wyjechał na rok do centrum artystycznych odlewni w brązie oraz kamieniarzy, zajmujących się obróbką marmuru w Pietrasanta we Włoszech. Tam powstały jego pierwsze prace w brązie oraz monumentalne rzeźby z białego marmuru z pobliskiej Carrary.

Działalność

Od momentu wystawy ArtCurial w 1977 rzeźby i rysunki Igora Mitoraja pokazano na 120 wystawach indywidualnych na całym świecie. Jego rzeźby, często gigantycznej wielkości, stoją w reprezentacyjnych punktach wielu miast – m.in. w Paryżu na La Défense oraz w Rzymie, Mediolanie, Lozannie, Londynie, Krakowie, Scheveningen koło Hagi, w USA i Japonii.

Igor Mitoraj dzielił swój czas pomiędzy Paryżem i Pietrasantą, gdzie od 1983 miał swoją pracownię^[3]. Wiele z jego rzeźb powstawało z glinianego lub gipsowego oryginału w odlewniach i pracowniach kamieniarskich Pietrasanty, gdzie od setek lat stosuje się te same techniki. Jako rzeźbiarz-samouk, odwoływał się do warsztatu przeszłości, wzorując się na twórczości Michała Anioła i Antonia Canovy. Jednocześnie poszukiwał nowej estetyki, która oddawałaby ducha współczesności.

Ten artykuł od 2012-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Głównym tematem rzeźb Mitoraja jest ludzkie ciało, jego piękno i kruchość, a także głębsze aspekty ludzkiej natury, które pod wpływem czasu i okoliczności ulegają wynaturzeniu. Odwołując się, nawet dosłownie (niekiedy już w tytule rzeźby: Ikar, Tyndareus, Centauro, Eros, Mars, Gorgona, Paesaggio Ithaka), do mitologii lub historii Grecji i Rzymu, niejako „cytuje” piękno i idealne proporcje rzeźb klasycznych, jednocześnie uzmysławiając odbiorcy ich ludzką naturę i niedoskonałość poprzez umyślne spękania i uszkodzenia powierzchni posągów, a nawet powalenie ich na ziemię. Mityczni bohaterowie, zranieni, niedoskonali patrzą niemo na widza pustymi oczodołami, często zakryci całunami, niczym istoty ranne lub kalekie, niejednokrotnie niemi – z ustami zakrytymi tkaniną. Styl polegający na nawiązaniu do antyku, do którego wprowadził wyraźne akcenty nowoczesności jest obecnie rozpoznawany przez miłośników sztuki na całym świecie.

5 października 2005, podczas uroczystości w krakowskim magistracie został uhonorowany przez ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4].

Postanowieniem z 24 kwietnia 2012 „za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej” został odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[5]. Wręczenie odbyło się 3 maja 2012^[6].

Galeria

(c) Ellywa, CC-BY-SA-3.0

Luci di Nara on the Beeld boulevard, Scheveningen, Holandia

Walencja

Eros spętany (Eros Bendato), brąz, 1999 wystawa w Krakowie w 2003

Madryt

Bazylika Matki Bożej Anielskiej i Męczenników w Rzymie

Ikar, tempio della Concordia, Agrigento

Gambe Alate, brąz, 2002, wystawa w Krakowie w 2003

Ikaro Alato, Centrum Olimpijskie w Warszawie, 2004

Drzwi kościoła OO. Jezuitów w Warszawie, ul. Świętojańska, 2009

Drzwi kościoła OO. Jezuitów w Warszawie, ul. Świętojańska, 2009

Héros de Lumière, Carrara marble (1986) at the Yorkshire Sculpture Park

Ten artykuł od 2012-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wybrane wystawy

• 1976: pierwsza indywidualna wystawa malarstwa i grafiki w Galerie Le Hune w Paryżu
• 1977: indywidualna wystawa rzeźb i biżuterii z brązu w ArtCurial w Paryżu przy Av. Matignon
• 1986: zaproszenie na 42. Biennale w Wenecji
• 1989: wystawa w New York Academy of Art
• 1999: wystawa w Museo Archeologico oraz w Ogrodach Boboli we Florencji
• 2001: wystawa w Muzeum Olimpijskim w Lozannie
• 2003: wystawa na placach miast Polski – Rzeźby i rysunki Igora Mitoraja: Poznań (7 września – 5 października 2003)
• 2004: 56 klasycznych rzeźb Mitoraja, wykonanych z brązu, żeliwa, białego i czarnego marmuru oraz terakoty, 36 rysunków artysty z lat 1976–2001 oraz 14 rzeźb z brązu wystawionych na Rynku Głównym, Kraków (17 października 2003 – 25 stycznia 2004); Warszawa (11 lutego – 25 kwietnia 2004)

Rzeźby w plenerze

• Santa Cruz de Tenerife – „Per Adriane”
• Paryska dzielnica La Défense (wejście do Uniwersytetu) – Ikaria, Wielki Toskańczyk, Tyndareos
• Park Olimpijski w Lozannie – Corazza
• Piazza Monte Grappa w Rzymie – Bogini Rzymu
• Abuta na Hokkaido – Tsuki-no-hikari (Światło księżyca); repliki dzieła stoją też w Londynie (przed British Museum), w Scheveningen (na wydmach, w pobliżu muzeum Beelden aan Zeee) i w Poznaniu.
• Mediolan – Fontanny Centaura
• Bazylika Santa Maria degli Angeli e dei Martiri w Rzymie – wrota do świątyni
• Eros spętany (Eros Bendato) na Rynku Głównym w Krakowie

Przypisy

Linki zewnętrzne

• 

  Rzeźba na drzwiach bazyliki Matki Bożej Anielskiej i Męczenników w Rzymie
  Agnieszka Żuber: Igor Mitoraj. Nostalgia za utraconym rajem. [w:] Niezła sztuka [on-line]. 2018-07-12. [dostęp 2018-07-23].