Ikarus-Zemun IK110P

Ikarus-Zemun IK 110P
Dane ogólne
Producent

Jelczańskie Zakłady Samochodowe
Ikarus-Zemun

Premiera

1983

Lata produkcji

1982–1983

Miejsce produkcji

Polska Jelcz-Laskowice
Zemun

Dane techniczne
Typy nadwozia

wysokopodłogowy klasy MAXI

Układ drzwi

2-0-2

Liczba drzwi

2

Wysokość podłogi

910 mm

Szerokość

2450 mm

Wysokość

3030 mm

Rozstaw osi

5250 mm

Informacje dodatkowe
ABS

Nie

ASR

Nie

EBS

Nie

ESP

Nie

Klimatyzacja

Nie

Portal Komunikacja miejska

Ikarus-Zemun IK 110P – wysokopodłogowy, autobus podmiejski, montowany w latach 1982–1983 przez Jelczańskie Zakłady Samochodowe na bazie podwozi i nadwozi jugosłowiańskiego przedsiębiorstwa Ikarus-Zemun. Powstało 20 egzemplarzy. Autobus ten jest jednoczłonową wersją Ikarusa-Zemuna IK160P.

Historia

Geneza

Wiosną 1972 produkujące wcześniej tylko samoloty jugosłowiańskie przedsiębiorstwo Ikarus-Zemun postanowiło rozszerzyć swoją działalność o produkcję autobusów[1]. W tym samym czasie władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej podjęły decyzję o unowocześnieniu taboru komunikacji miejskiej[2] oraz o rozbudowie sieci miejskich[3]. Początkowo jednak potrzebny był tylko tabor dużej pojemności (11-12 metrowy). W wyniku kooperacji polsko-francuskiej powstał 12-metrowy autobus Jelcz PR110 wyposażony w trzy pary drzwi[4]. Pojazdy te były wykonywane w 50% z części sprowadzanych z Francji[5].

Kryzys lat 80. XX w. spowodował, iż władze PRL nie miały walut obcych na zakup części do tych pojazdów. Sprowadzane z zagranicy części do jednego autobusu według cen z początku 1984 kosztowały 2000 dolarów amerykańskich[5]. Jelczańskie Zakłady Samochodowe pilnie szukały zamienników na krajowym rynku, gdyż w przeciwnym wypadku groziły przestoje w produkcji[6]. Jednakże mimo że nie udało się zakupić tych części w polskich fabrykach produkcja nie została przerwana. Dodatkowym problemem były moce przerobowe fabryki silników WSK Mielec. Wytwórnia ta mogła produkować maksymalnie 1000 silników rocznie[5]. W 1981 podpisano polsko-jugosłowiańską umowę handlową, w ramach której współpracę rozpoczęły Jelcz i jugosłowiański TAM[7].

Dodatkowo brakowało autobusów wysokopojemnych służących do obsługi połączeń podmiejskich charakteryzujących się dużymi potokami pasażerskim. Z tego względu podpisano aneks do polsko-jugosłowiańskiej umowy handlowej na dostawy komponentów do autobusów Ikarus Zemun IK160. Pojazdy produkowane w Polsce dla odróżnienia zostały oznaczone dodatkową literą P (podobnie jak produkowane przez FSO Fiaty (np. Fiat 127p)). W ramach tej umowy zakupiono również krótką 20 pojazdową serię Ikarusów IK110P, będących jednoczłonową wersją IK160P[8].

Produkcja

Pierwsze komponenty zostały wysłane do fabryki w Jelczu w grudniu 1982[9].

Nadwozia i podwozia pojazdów produkowane były w jugosłowiańskiej fabryce z Zemun w Belgradzie[10]. W Jugosławii również dokonywano montażu polskiego układu napędowego[7]. Fabryka w Jelczu-Laskowicach dokonywała końcowego wykończenia autobusu, polegającego między innymi na montażu siedzeń (identyczne jak w PR110), poręczy oraz innych elementów wnętrza[8].

Ostatecznie ze względu na dostarczanie przez krajowy przemysł autobusów o zbliżonych parametrach zdecydowano się tylko na produkcję pierwszej partii 20 sztuk. Po czym kontynuowano tylko produkcję autobusów przegubowych[9]

Eksploatacja

Autobusy podobnie jak Ikarusy-Zemuny IK160P trafiły do przedsiębiorstw PKS[9].

Konstrukcja

Z racji tego, że autobus był jednoczłonową wersją IK160P, opis zawiera elementy wspólne z wersją przegubową.

Podwozie

Układ napędowy

Autobus był napędzany polskim silnikiem wysokoprężnym. Umiejscowiony był on pod podłogą pomiędzy pierwszą a drugą osią. Napęd przenosiła, również wyprodukowana w Polsce, skrzynia biegów[11] z FSP Polmo Tczew[7].

Zawieszenie i układ hamulcowy

Autobus wyposażono w osie produkowane przez węgierską Rabę: oś przednia – RABA-IKARUS V039.32.140, tylna – RABA 018.15-3300 Na wszystkich osiach zastosowano hamulce bębnowe[11]. Autobus wyposażono w dwa systemy hamulcowe; roboczy z regulowaną siłą hamowania oraz postojowy. Autobus miał ogumienie 11 R20[11].

Nadwozie

Kratownica i karoseria

Pudło było wykonane w technologii typowej dla autobusów. Rama miała konstrukcję kratownicowo-podłużnicową[12]. W odróżnieniu od jugosłowiańskiego oryginału dokonano kilku nieznacznych zmian. Część rozwiązań zostało później wykorzystane w konstrukcji pudła do Jelcza M11[5].

Drzwi

Autobus wyposażony był w drzwi w układzie 2-0-2. Drzwi były dwuskrzydłowe otwierane do wewnątrz[11] Drzwi pochodziły z oryginalnego IK160 i były kopią rozwiązań niemieckich. Identyczne drzwi były montowane w MAN-ach SG192 i Mercedesach O305[8].

Siedzenia

Zemuny produkowane w Polsce wyposażone były w siedzenia identyczne jak w polskich Berlietach i Jelczach montowanych w Jelczu w tamtym okresie[8]. Siedzenia były typu miękkiego, pokryte skóropodobnym tworzywem (skaj), a w środku wyściełane gąbką[13].

Instalacja elektryczna i oświetlenie

W autobusach Ikarus-Zemun IK110P w przeciwieństwie do IK110 zostały założone przednie światła pochodzące z Jelcza PR110[5].

Przypisy

  1. Vladimir Bujanovic: Značajni datumi (serb.). [dostęp 2013-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-09)].
  2. Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 44. ISBN 978-83-920757-4-5.
  3. Andrzej Trembiński. Szczegółowe aspekty rozwoju komunikacji miejskiej w latach 1970–1980. „Transport miejski”. 5/1983. s. 129–130. ISSN 0203-0333. 
  4. Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 106. ISBN 978-83-920757-4-5.
  5. a b c d e Jerzy Kierecki. Autobus miejski Jelcz M110. „Transport miejski”. 3/1984. s. 65–70. ISSN 0203-0333. 
  6. Jelczańskie Zakłady Samochodowe. „Technika Motoryzacyjna”. 10/1983. s. 0. ISSN 0040-1152. 
  7. a b c Wojciech Połomski: Pojazdy samochodowe i przyczepy Jelcz 1971-1983. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2011, s. 247. ISBN 978-83-206-1817-4.
  8. a b c d Ikarus Zemun IK-160P #70504. [dostęp 2013-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-24)].
  9. a b c Wojciech Połomski: Pojazdy samochodowe i przyczepy Jelcz 1971-1983. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2011, s. 249. ISBN 978-83-206-1817-4.
  10. Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 42. ISBN 978-83-920757-4-5.
  11. a b c d Ikarus-Zemun – IK 160P – Baza autobusów – InfoBus. [dostęp 2013-06-02].
  12. Wojciech Połomski: Pojazdy samochodowe i przyczepy Jelcz 1971-1983. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2011, s. 248. ISBN 978-83-206-1817-4.
  13. Łukasz Supel: Ocalić od zapomnienia: Trudny początek lat 80. w Jelczu – InfoBus (pol.). [dostęp 2012-03-08].

Media użyte na tej stronie

Flag of SFR Yugoslavia.svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]