Immanuel Tremellius
Johannes Immanuel Tremellius (ur. 1510, zm. 9 października 1580[1]) – protestancki uczony i tłumacz Biblii.
Urodził się w Ferrarze, w rodzinie włoskich Żydów. W latach 1530–1540 pobierał nauki na uniwersytecie w Padwie; w trakcie studiów zaprzyjaźnił się z Alessandrem Farnesse, przyszłym papieżem Pawłem III. Przed 1540 rokiem, pod wpływem kardynała Reginalda Pole’a, który został jego ojcem chrzestnym, konwertował na katolicyzm. Po zakończeniu edukacji wykładał język hebrajski w szkole klasztornej w Lukce, gdzie poznał Pietro Martira Vermigliego. W 1541 roku, zainspirowany głoszonymi przez niego ideami, przeszedł na kalwinizm.
W 1542 roku, uciekając przed inkwizycją, wyemigrował do Strasburga. Po przegranej przez protestantów wojnie szmalkaldzkiej w 1547 roku na zaproszenie Tomasza Cranmera osiadł w Anglii, gdzie zamieszkał w pałacu Lambeth. Po śmierci Paula Fagiusa w 1549 roku został wykładowcą języka hebrajskiego na University of Cambridge, a w 1552 roku objął prebendę w diecezji Carlisle. Wraz z objęciem tronu przez Marię Tudor w 1553 roku i rozpoczęciem rekatolicyzacji Anglii powrócił na kontynent, gdzie przenosił się z miasta do miasta. Przez pewien czas wykładał na Uniwersytecie w Heidelbergu. W 1565 roku na krótko powrócił do Anglii. Ostatecznie osiadł w Sedanie, gdzie zmarł.
Jego studia koncentrowały się wokół języków starożytnych i tekstu biblijnego. W 1569 roku opublikował gramatykę języków aramejskiego i syryjskiego[2]. Przełożył także na hebrajski Katechizm genewski Kalwina (Paryż 1551)[1]. Jego głównym dziełem było przygotowanie nowego, protestanckiego przekładu Biblii na łacinę. W 1569 roku w Genewie ukazało się tłumaczenie Nowego Testamentu, zawierające bilingwiczny tekst syryjsko-łaciński. Natomiast w latach 1575–1579 we Frankfurcie nad Menem ukazał się w 5 tomach przekład Starego Testamentu, dokonany z tekstu hebrajskiego, aramejskiego i syryjskiego[2]. Przekład Tremelliusa był wielokrotnie wznawiany, zdobył sobie poważanie w środowisku protestanckim i status normatywnego przekładu łacińskiego. Korzystał z niego m.in. John Milton.
Przypisy
- ↑ a b Tremellius, John Immanuel. Jewish Encyclopedia. [dostęp 2014-04-04].
- ↑ a b Historical Handbook of Major Biblical Interpreters. edited by Donald K. McKim. Downers Grove: InterVarsity Press, 2008, s. 142. ISBN 0-8308-1452-3.
Bibliografia
- A Milton Encyclopedia. general editor William B. Hunter Jr.. T. 8. New Brunswick: Associated University Press, 1980. ISBN 0-8387-1841-8.
- ISNI: 0000 0001 1648 2997
- VIAF: 56619788
- LCCN: n87861372
- GND: 128680547
- LIBRIS: 75knrf3r3m3s9sz
- BnF: 12003750n
- SUDOC: 028144694
- NLA: 35862231
- NKC: mzk2008479875
- DBNL: trem001
- BNE: XX5541697
- NTA: 068863241
- BIBSYS: 9065010, 99065199
- CiNii: DA11842701
- Open Library: OL263923A
- PLWABN: 9810702464005606
- NUKAT: n96224945
- OBIN: 27694
- J9U: 987007268902705171
- PTBNP: 103956
- BLBNB: 000464005
- LIH: LNB:BMm/;=Bd
- WorldCat: lccn-n87861372