Impeachment Donalda Trumpa (2019)

Donald Trump w 2019 roku
Stany Zjednoczone
Godło USA
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Stanów Zjednoczonych

Portal:Stany Zjednoczone

Impeachment Donalda Trumpa w 2019 roku – oficjalne postawienie przez Izbę Reprezentantów USA Donalda Trumpa, 45. prezydenta USA, w stan oskarżenia w ramach procedury impeachmentu. Przyjęcie dwóch artykułów impeachmentu nastąpiło 18 grudnia 2019 w Izbie Reprezentantów (izbie niższej Kongresu). Donald Trump, czwarty oskarżony przez Izbę Reprezentantów prezydent w historii Stanów Zjednoczonych i trzeci poddany wynikającej stąd procedurze quasi sądowej przed Senatem, został formalnie oskarżony o nadużycie władzy przez wymuszanie na obcym państwie podjęcia działań w prywatnym interesie prezydenta oraz o blokowanie pracy Kongresu.

Pierwszy artykuł impeachmentu, przegłosowany większością 230 głosów, traktuje o wykorzystaniu sprawowanego przez Trumpa urzędu do osiągania prywatnych celów. Drugi, przegłosowany większością 229 głosów, mówi o utrudnianiu prowadzonego przez Kongres śledztwa poprzez zakazywanie urzędnikom Białego Domu stawiennictwa na wezwania komisji Kongresu, w celu przesłuchania ich jako świadków w sprawie[1][2].

Donald Trump jest czwartym prezydentem Stanów Zjednoczonych, wobec którego wszczęto śledztwo w sprawie impeachmentu i trzecim, który został oficjalnie postawiony w stan oskarżenia. Poprzednimi byli Andrew Johnson w 1868 roku, Richard Nixon w 1974 roku (ustąpił ze stanowiska przed głosowaniem nad impeachmentem) i Bill Clinton w 1998 roku[3].

5 lutego Senat Stanów Zjednoczonych uniewinnił Trumpa. W pierwszym artykule impeachmentu 48 senatorów głosowało za, a 52 przeciw. W drugim głosowało 47 za, a 53 przeciw[4].

Tło

Wybory prezydenckie w 2020

Donald Trump ubiegał się o reelekcję z ramienia Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich w 2020 roku[5]. Tymczasem Partia Demokratyczna organizowała tradycyjnie prawybory, które miały wyłonić oficjalnego kandydata partii. Latem 2019 roku były wiceprezydent Joe Biden z Partii Demokratycznej był uznawany za jednego z najmocniejszych kandydatów.

Hunter Biden i Burisma Holdings

W latach 2009–2017, podczas pierwszej i drugiej kadencji Baracka Obamy, Joe Biden sprawował urząd wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych. W 2014 zarejestrowana na Cyprze firma Burisma Holdings, jeden z największych światowych wydobywców gazu ziemnego, ogłosiła, że Hunter Biden, syn Joego Bidena, dołączył do zarządu. Miał on doradzać w sprawach przejrzystości, ładu korporacyjnego i ekspansji międzynarodowej. Hunter Biden był członkiem zarządu do 2019 i zarabiał w tym czasie około 50 tysięcy dolarów amerykańskich miesięcznie. Jego niespodziewana nominacja budziła kontrowersje, szczególnie ze względu na zarzucany Hunterowi Bidenowi brak doświadczenia[6].

Założyciel Burisma Holdings, Mykoła Złoczewski, służył wcześniej jako minister środowiska na Ukrainie. Po masowych protestach w 2014 społeczeństwo ukraińskie oraz wiele rządów zagranicznych domagało się od nowych władz Ukrainy dochodzenia w sprawie korupcji. Złoczewskiemu zarzucono pranie brudnych pieniędzy i nadużywanie władzy. Sam Złoczewski nie przyznał się do winy. Ówczesny rząd Stanów Zjednoczonych domagał się również dymisji prokuratora generalnego Ukrainy, Wiktora Szokina, zarzucając mu zbytnią pobłażliwość wobec korupcji. Dymisja Szokina nastąpiła jeszcze w tym samym roku[6].

Dochodzenie w sprawie Burisma Holdings zakończyło się zamknięciem sprawy bez postawienia zarzutów. W maju 2019 prokurator generalny Ukrainy Jurij Łucenko oświadczył, że Hunter Biden nigdy nie był podmiotem śledztwa[6], a według agencji prasowej Agence France Presse śledztwo obejmowało okres przed zatrudnieniem Bidena[7]. W międzyczasie Hunter Biden dołączył do zarządu chińskiej firmy BHR Partners[7].

Zarzuty Donalda Trumpa wobec Joego Bidena

Pierwsze spekulacje na temat tego, że Joe i Hunter Biden mogli być zamieszani w korupcję na Ukrainie, pojawiły się w książce Secret Empires: How Our Politicians Hide Corruption and Enrich Their Families autorstwa Petera Schweizera. W książce nie pojawiły się jednak sugestie, jakoby doszło do złamania prawa przez kogokolwiek z rodziny Bidenów[6].

Donald Trump publicznie oskarżał Joego Bidena i Huntera Bidena o korupcję, wymuszania i podstępne eksploatowanie innych państw. Zarzucił byłemu wiceprezydentowi, że domagał się dymisji Szokina, by zaszkodzić śledztwu w sprawie Burisma Holdings. Według kampanii wyborczej Donalda Trumpa, Joe Biden miał zaproponować rządowi ukraińskiemu miliard dolarów amerykańskich w zamian za zwolnienie prokuratora generalnego. W niektórych wpisach na Twitterze Trump cytował Schweizera[6].

Joe Biden nazwał zarzuty Donalda Trumpa bezzasadnymi i politycznie motywowanymi[7]. Część mediów, na przykład agencja prasowa Bloomberg, stwierdziła, że nie ma żadnych dowodów ani na popełnienie wykroczenia przez Huntera Bidena, ani na naciski rządu amerykańskiego na rząd ukraiński w związku ze śledztwem w sprawie Burisma Holdings[6].

Przebieg śledztwa

Podstawy do wszczęcia śledztwa

Wypowiedź Rudiego Giulianiego

Rudy Giuliani we wrześniu 2019

W maju 2019 Rudy Giuliani, osobisty prawnik Donalda Trumpa, publicznie oświadczył, że wybiera się na Ukrainę, by interweniować w sprawie śledztwa dotyczącego korupcji, które mogłoby być bardzo przydatne dla prezydenta Stanów Zjednoczonych. Jego zdaniem śledztwo mogło pogrążyć polityków Partii Demokratycznej, Joego Bidena i Hillary Clinton. Giulianiemu zarzucano, że jego udział w prowadzonym śledztwie mógł być nielegalny i odebrany jako zabieganie o interwencję zagranicznego rządu w wybory prezydenckie w 2020[8].

19 września 2019 w telewizji CNN Rudy Giuliani udzielił niejednoznacznej odpowiedzi na temat tego czy zachęcał wprost ukraińskich urzędników, by zbadali działalność Joego Bidena i Huntera Bidena na terenie Ukrainy. W różnych momentach potwierdził lub zaprzeczył tym oskarżeniom. Podtrzymał jednak opinię, że w żaden sposób nie popełnił wykroczenia[9][10].

Doniesienia sygnalisty

20 września 2019 gazeta The Wall Street Journal opublikowała artykuł, w którym powołując się na doniesienia anonimowego sygnalisty, poinformowała, że w lipcu 2019 Donald Trump odbył rozmowę telefoniczną z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Miał ośmiokrotnie poprosić Zełenskiego o wszczęcie śledztwa przeciwko Joemu Bidenowi i jego synowi Hunterowi oraz o współpracę z Rudym Giulianim, prawnikiem pracującym wówczas dla Trumpa[11]. Przed rozmową Biały Dom zablokował prawie 400 milionów dolarów amerykańskich wyasygnowanej przez Kongres pomocy dla Ukrainy, co rzekomo miało być formą nacisku na ukraiński rząd[12]. Według sygnalisty pracownicy Białego Domu starali się zatuszować aferę, między innymi utajniając zapisy wszystkich prezydenckich rozmów telefonicznych przeprowadzonych w lecie 2019 roku, ponieważ byli świadkami próby uzyskania przez prezydenta korzyści osobistych[13].

Wszczęcie śledztwa

Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych w trakcie głosowania nad impeachmentem Donalda Trumpa

24 września 2019 spikerka Izby Reprezentantów Nancy Pelosi z Partii Demokratycznej ogłosiła wszczęcie formalnego śledztwa w sprawie impeachmentu prezydenta Donalda Trumpa. W swojej wypowiedzi zarzuciła Trumpowi nieuczciwość, zdradę przysięgi urzędowej, zdradę bezpieczeństwa narodowego i sprzeniewierzenie się uczciwości wyborów[14]. Trump nie przyznał się do winy i tego samego dnia odtajnił część zapisu swojej rozmowy z Wołodymyrem Zełenskim. Odtajnione fragmenty potwierdzały jednak część doniesień sygnalisty[15].

W październiku 2019 prokuratura federalna w Nowym Jorku wszczęła dochodzenie przeciwko Rudiemu Giulianiemu w sprawie podejrzeń o naruszenie prawa o zapobieżeniu wpływom zagranicznym na rząd Stanów Zjednoczonych[16].

Formalne rozpoczęcie procedury impeachmentu Izba Reprezentantów uchwaliła 31 października 2019. Rezolucję poparło 232 reprezentantów. Przeciwnych było 196[17][18].

Zapis rozmowy telefonicznej Trumpa i Zełeńskiego

Ujawniony transkrypt rozmowy potwierdzał, że w lipcu 2019 Donald Trump poprosił Wołodymyra Zełenskiego „o przysługę” przyjrzenia się sprawie Joe i Huntera Bidenów. Zalecił również współpracę z prawnikiem Trumpa Rudym Giulianim i prokuratorem generalnym Stanów Zjednoczonych Williamem Barrem. Wyraził też niezadowolenie z powodu dymisji ukraińskiego prokuratora generalnego Jurija Łucenki[19].

Fragment rozmowy Donalda Trumpa z Wołodymyrem Zełenskim z 25 lipca 2019, dotyczący Joe i Huntera Bidenów[20]
Wersja oryginalnaTłumaczenie
Donald Trump: Mr. Giuliani is a highly respected man. He was the mayor of New York City, a great mayor, and I would like him to call you. I will ask him to call you along with the Attorney General. Rudy very much knows what’s happening and he is a very capable guy. If you could speak to him that would be great. The former ambassador from the United States, the woman, was bad news and the people she was dealing with in the Ukraine were bad news so I just want to let you know that. The other thing, There’s a lot of talk about Biden’s son, that Biden stopped the prosecution and a lot of people want to find out about that so whatever you can do with the Attorney General would be great. Biden went around bragging that he stopped the prosecution so if you can look into it...It sounds horrible to me.

Wołodymyr Zełenski: I wanted to tell you about the prosecutor. First of all I understand arid I’m knowledgeable about the situation. Since we have won the absolute majority in our Parliament; the next prosecutor general will be 100% my person, my candidate, who will be approved, by the parliament and will start as a new prosecutor in September. He or she will look into the situation, specifically to the company that you mentioned in this issue.

Donald Trump: Pan Giuliani jest wysoce szanowanym człowiekiem. Był burmistrzem Nowego Jorku, wielkim burmistrzem, i chciałbym, żeby do ciebie zadzwonił. Poproszę go, aby zadzwonił do ciebie razem z prokuratorem generalnym. Rudy wie bardzo dużo o tym, co się dzieje i jest bardzo zdolnym gościem. Gdybyś chciał z nim porozmawiać, byłoby świetnie. Były ambasador Stanów Zjednoczonych, ta kobieta, była hultajem i ludzie z jej otoczenia byli hultajami i chcę, żebyś o tym wiedział. Druga sprawa, dużo się mówi o synu Bidena, że Biden powstrzymał prokuratora i wiele osób chce się o tym dowiedzieć, więc cokolwiek zrobisz z prokuratorem generalnym, byłoby świetne. Biden wszystkim się chwalił, że powstrzymał prokuraturę, więc jakbyś mógł się temu przyjrzeć to... to brzmi okropnie...

Wołodymyr Zełenski: Chciałem ci powiedzieć o prokuratorze. Po pierwsze rozumiem sytuację i jestem jej świadomy. Ponieważ zdobyliśmy większość absolutną w naszym parlamencie, kolejny prokurator generalny będzie w 100% moim człowiekiem, moim kandydatem, który zostanie zatwierdzony przez parlament i obejmie urząd we wrześniu. On lub ona przyjrzy się sprawie, zwłaszcza firmie, o której wspomniałeś.

Wezwania do dostarczenia komisjom dokumentów

Sekretarz stanu Mike Pompeo, pierwsza osoba wezwana przez Kongres w związku ze śledztwem w sprawie impeachmentu

27 września 2019 wezwano pierwszą osobę do przesłuchania przed komisją badającą sprawę impeachmentu. Był to sekretarz stanu Mike Pompeo. Zażądano od niego pełnego zapisu rozmowy telefonicznej Donalda Trumpa z Prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim z 25 lipca 2019 oraz listy wszystkich urzędników Departamentu Stanu, którzy słyszeli lub otrzymywali streszczenia rozmowy. Gazeta The Wall Street Journal powołując się na doniesienia sygnalisty poinformowała, że Pompeo również brał udział w rozmowie[21].

Kolejnym wezwanym był Rudy Giuliani. Śledczy kongresowi nakazali mu dostarczenie korespondencji i dokumentów od początku roku 2017 do 15 października 2019. Uprzedzili go przy tym, że niezastosowanie się do nakazu będzie dowodem utrudniania śledztwa[21].

Szef personelu Białego Domu Mick Mulvaney został wezwany do dostarczenia pełnej dokumentacji związanej z rozmową telefoniczną Trumpa z Zełenskim z 25 lipca 2019. Biały Dom odmówił jednak współpracy, co zdaniem kongresmenów badających sprawę było dowodem utrudniania śledztwa[21].

7 października 2019 Kongres wezwał sekretarza obrony Marka Espera oraz Biuro Zarządzania i Budżetu Białego Domu do dostarczenia wszelkich dokumentów dotyczących opóźnienia dostarczenia 400 milionów dolarów amerykańskich pomocy militarnej dla Ukrainy. Pentagon odpowiedział, że jest przygotowany na współpracę z Kongresem. Biuro Zarządzania i Budżetu zapowiedziało, że nie zastosuje się do wezwania[21]. Później Esper również wycofał się ze współpracy[22].

Przesłuchania

Bill Taylor, przesłuchany przez Kongres ambasador Stanów Zjednoczonych na Ukrainie, który potwierdził zarzuty stawiane Donaldowi Trumpowi

Przesłuchania prowadzą trzy komisje Izby Reprezentantów: spraw zagranicznych, wywiadu oraz nadzoru[23].

3 października komisje ustaliły, że Donald Trump prawdopodobnie odwołał ambasadorkę Stanów Zjednoczonych na Ukrainie Marie Yovanovitch ze względu na skargi Rudiego Giulianiego i innych, którzy twierdzili, że blokowała wszczęcie śledztwa w sprawie Bidena i wyrażała się negatywnie o prezydencie[24].

8 października 2019 miało się odbyć przesłuchanie ambasadora Stanów Zjednoczonych w Unii Europejskiej Gordona Sondlanda, który specjalnie w tym celu przyleciał z Brukseli do Waszyngtonu, jednak w ostatniej chwili Departament Stanu zabronił mu składania zeznań. Dyplomata wyraził gotowość do współpracy w przyszłości[25][26].

22 października 2019 pełniący obowiązki ambasadora USA na Ukrainie Bill Taylor zeznał, że Donald Trump prowadził własną politykę wobec Ukrainy, uzależniając wartą 391 milionów dolarów amerykańskich pomoc wojskową od obietnicy, że Kijów podda śledztwu Joe i Huntera Bidenów, co miałoby ułatwić Trumpowi wygranie wyborów prezydenckich w 2020. Taylor dodał przy tym, że nieformalne kontakty polityczne mocno odbiegały od oficjalnych celów polityki zagranicznej USA w stosunku do Ukrainy[27].

26 października 2019 amerykański dyplomata odpowiedzialny za sprawy europejskie w Departamencie Stanu Philip Reeker zeznał, że jego przełożeni zabronili mu wstawić się za ambasador na Ukrainie Marie Yovanovitch, gdy Donald Trump chciał ją usunąć ze stanowiska, bo była przeszkodą w nieoficjalnych rozmowach prezydenta z władzami Ukrainy[27].

31 października 2019 Izba Reprezentantów przyjęła rezolucję, zgodnie z którą zeznania w Kongresie w sprawie impeachmentu Donalda Trumpa miały być od tej pory jawne[28]. Z ujawnionych transkryptów przesłuchań wynikało, że ambasadorka Stanów Zjednoczonych na Ukrainie Marie Yovanovitch czuła presję ze strony konserwatywnych mediów oraz bliskich współpracowników prezydenta, którzy kwestionowali jej lojalność wobec głowy państwa. Szczególnie mieli ją krytykować Rudy Giuliani i syn prezydenta, Donald Trump Jr., którzy publikowali niekorzystne dla niej wpisy w mediach społecznościowych. Według jej relacji, ambasador Stanów Zjednoczonych przy Unii Europejskiej Gordon Sondland powiedział jej musisz iść na całość albo wracać do domu. Musisz, wiesz, tweetować, że popierasz prezydenta. Kilku świadków zeznało, że Sondland odegrał istotną rolę w polityce wobec Ukrainy, mimo że ten kraj nie jest częścią Unii Europejskiej. Z kolei były doradca sekretarza stanu Michael McKinley zeznał, że postanowił zrezygnować ze stanowiska po tym, jak departament stanu postanowił nie stawać w obronie ambasador Yovanovitch. McKinley miał także odnosić wrażenie, że amerykańscy dyplomaci są wykorzystywani do realizacji celów wewnętrznych[23].

5 listopada 2019 Gordon Sodland, który początkowo deklarował brak wiedzy o powiązaniu wstrzymania pomocy finansowej Ukrainie z prośbą o wszczęcie śledztwa wobec Huntera Bidena, zmienił swoje zeznania. Stwierdził, że wobec braku innego wyjaśnienia, takie powiązanie jest możliwe. Wspomniał, że w pewnym momencie podzielił się z Trumpem swoimi podejrzeniami telefonicznie, jednak prezydent nie chciał rozmawiać na ten temat. Odpowiedział jedynie Niczego nie chcę, nie chcę quid pro quo, chcę żeby Zełyński postąpił właściwie[29].

Aresztowanie Lwa Parnasa i Igora Frumana

10 października 2019 prokuratura na Manhattanie ogłosiła, że aresztowano dwóch amerykańskich biznesmenów wschodnioeuropejskiego pochodzenia powiązanych z Rudym Giulianim, Lwa Parnasa i Igora Frumana, założycieli firmy Fraud Guarantee[30]. Dzień wcześniej mieli zamiar wylecieć do Wiednia, lecz zostali zatrzymani na międzynarodowym porcie lotniczym Dulles w Waszyngtonie. Postawiono im zarzuty dostarczania z zagranicy pieniędzy dla kandydatów politycznych. Według danych zebranych w czasie śledztwa w sprawie impeachmentu, to oni mieli kontaktować Giulianiego z politykami na Ukrainie. Dwaj zatrzymani przekazywali też pieniądze na kampanie polityczne wybranych osób, posługując się podstawionymi osobami. Parnas był podejrzany o to, że nielegalnie wyłożył na kampanię wyborczą Donalda Trumpa od 325 tysięcy do 478 tysięcy dolarów amerykańskich[31].

Wezwania

List napisany przez oficjalnego prawnika Białego Domu, Pata Cipollone’a, do Spikerki Izby Reprezentantów Nancy Pelosi oraz przewodniczących komisji odpowiedzialnych za śledztwo: Adama Schiffa, Eliota Engela i Elijah Cummingsa z dnia 8 października 2019, stwierdzający, że „Prezydent Trump [i jego administracja] nie będzie współpracował z partyjnym i sprzecznym z konstytucją procesie.”

Przesłuchania w sprawie śledztwa prowadzą trzy komisje Izby Reprezentantów: spraw zagranicznych, wywiadu oraz nadzoru[23]. Od 25 września komisje

Do dostarczenia dowodów

Imię i nazwiskoUrządData ostatecznaStatus
Mike PompeoSekretarz stanu Stanów Zjednoczonych2019-10-04 4 października 2019(dts)Odmówił współpracy[32]
Sondland, GordonGordon SondlandAmbasador Stanów Zjednoczonych przy Unii Europejskiej2019-10-14 14 października 2019(dts)Odmówił współpracy[26]
Pence, MikeMike PenceWiceprezydent Stanów Zjednoczonych2019-10-15 15 października 2019(dts)Odmówił współpracy[33]
Giuliani, RudyRudy GiulianiOsobisty prawnik Donalda Trumpa, były Burmistrz Nowego Jorku2019-10-15 15 października 2019(dts)Odmówił współpracy[34]
Esper, MarkMark EsperSekretarz obrony Stanów Zjednoczonych2019-10-15 15 października 2019(dts)Odmówił współpracy[22]
Mulvaney, MickMick MulvaneyP.o szefa personelu Białego Domu2019-10-18 18 października 2019(dts)Odmówił współpracy[35]
Perry, RickRick PerrySekretarz energii Stanów Zjednoczonych2019-10-18 18 października 2019(dts)Ogłosił swoją rezygnację z 17 października 2019[36]

Do stawienia się przed komisją w Kongresie

Imię i nazwiskoUrządData ostatecznaStatus
Maguire, JosephJoseph MaguireP.o. dyrektora Wywiadu NarodowegoZeznawał 26 września 2019[37].
Linick, SteveSteve LinickGeneralny Inspektor Departamentu StanuStawił się w Kongresie 2 października 2019 i przekazał dokumenty dotyczące teorii spiskowej, które Rudy Giuliani wcześniej wysłał do FBI[38].
Yovanovitch, MarieMarie YovanovitchAmbasadorka Stanów Zjednoczonych na Ukrainie2019-10-02 2 października 2019(dts)Zeznawała 11 października 2019[39].
Volker, KurtKurt VolkerByły specjalny wysłannik Stanów Zjednoczonych na Ukrainie2019-10-03 3 października 2019(dts)Zeznawał 3 października 2019 i ponownie 16 października[40].
Atkinson, MichaelMichael AtkinsonGeneralny Inspektor Intelligence CommunityZeznawał 4 października 2019[38].
Kent, GeorgeGeorge KentZastępca pomocnika sekretarza stanu2019-10-07 7 października 2019(dts)Nie stawił się do 7 października 2019[38], zeznawał 15 października[41].
Parnas, LewLew ParnasBiznesmen powiązany z Rudym Giulianim2019-10-11 11 października 2019(dts)Został aresztowany 9 października 2019 i oskarżony o domniemane przestępstwa związane z finansowaniem kampanii federalnej w Nowym Jorku[42].
Fruman, IgorIgor FrumanBiznesmen powiązany z Rudym Giulianim2019-10-11 11 października 2019(dts)Został aresztowany 9 października 2019 i oskarżony o domniemane przestępstwa związane z finansowaniem kampanii federalnej w Nowym Jorku[42].
Hill, FionaFiona HillByła dyrektor ds. Rosji i Europy Wschodniej w Radzie Bezpieczeństwa NarodowegoZeznawała 14 października 2019[43].
Kislin, SemyonSemyon KislinBiznesmen powiązany z Rudym Giulianim2019-10-14 14 października 2019(dts)Zawarł porozumienie z Kongresem i współpracuje w śledztwie[44].
McKinley, MichaelMichael McKinleyStarszy doradca sekretarza stanuZeznawał 16 października 2019[45].
Sondland, GordonGordon SondlandAmbasador Stanów Zjednoczonych przy Unii Europejskiej2019-10-10 10 października 2019(dts) (początkowa data);
2019-10-16 16 października 2019(dts)
Nie stawił się do 16 października 2019, zeznawał 17 października[46].
Taylor, BillBill TaylorAmbasador Stanów Zjednoczonych na UkrainieZeznawał 22 października 2019[47].

5 listopada 2019 zmienił swoje zeznania.

Cooper, LauraLaura CooperZastępca pomocnika sekretarza obronyZeznawała 23 października 2019[48].
Reeker, Philip T.Philip T. Reekerp.o. zastępcy sekretarza stanu d.s. europejskich i euroazjatyckichZeznawał 26 października 2019[49].
Kupperman, CharlesCharles KuppermanByły doradca ds. bezpieczeństwa narodowego (p.o.)2019-10-28 28 października 2019(dts)Odmówił zeznania i zażądał nakazu sądowego[50].
Vindman, AlexanderAlexander VindmanPracownik Rady Bezpieczeństwa NarodowegoZeznawał 29 października 2019[51].
Croft, CatherineCatherine CroftPracowniczka Rady Bezpieczeństwa NarodowegoZeznawała 30 października 2019[52].
Wheelbarger, Kathryn L.Kathryn L. WheelbargerDyrektor ds. europejskich w Radzie Bezpieczestwa NarodowegoZeznawała 31 października 2019[53].
Morrison, TimTim MorrisonDyrektor Rady Bezpieczeństwa Narodowego ds. Europy i RosjiZeznawał 31 października 2019[54].
Duffey, MichaelMichael DuffeyZastępca Dyrektora ds. Programów Bezpieczeństwa Narodowego2019-11-05 5 listopada 2019(dts)Nie stawił się dobrowolnie, otrzymał wezwanie urzędowe 25 października 2019[55].
Brechbuhl, UlrichUlrich BrechbuhlRadca prawny Departamentu Stanu2019-11-06 6 listopada 2019(dts)Nie stawił się dobrowolnie, otrzymał wezwanie urzędowe 25 października 2019[55].
Vought, RussellRussell VoughtP.o. szefa Biura Budżetu2019-11-06 6 listopada 2019(dts)Nie stawił się dobrowolnie, otrzymał wezwanie urzędowe 25 października 2019[55].
Sondland, GordonGordon SondlandAmbasador Stanów Zjednoczonych przy Unii Europejskiej2019-10-14 14 października 2019(dts)5 listopada 2019 po raz drugi zeznawał w Kongresie. Podczas przesłuchania zmienił swoje oryginalne zeznania[29].

Odbiór

Opinia publiczna

26 września 2019 sondaż dla telewizji PBS i radia NPR wskazał, że 49% Amerykanów popierało impeachment Donalda Trumpa, a 46% respondentów była temu przeciwnych. Według sondażu liczba zwolenników impeachmentu od kwietnia, kiedy wykonano takie samo badanie, wzrosła o 10 punktów procentowych. W kwietniu trwała dyskusja na temat wszczęcia procedury impeachmentu na podstawie raportu Roberta Muellera i możliwości ingerencji Rosji w wybory prezydenckie w 2016[56].

Według sondaży CNN, od maja do października 2019 poparcie opinii publicznej dla impeachmentu Donalda Trumpa wśród wyborców niezależnych wzrosło o 11 punktów procentowych, do 44%, a wśród Republikanów o 8 punktów, do 14%[57].

16 października 2019 Instytut Gallupa opublikował raport, z którego wynikało, że 52% Amerykanów popierało impeachment Trumpa[58].

23 października 2019 według sondażu Ipsos 46% Amerykanów opowiadało się za impeachmentem Trumpa[59].

Sondaże i badania opinii publicznej

Badanie poparcia dla śledztwa w sprawie impeachmentu wśród Amerykanów
ŹródłoDaty badaniaWielkość próby[60]Margines błęduPopieraSprzeciwia sięBrak opinii
Wrzesień 2019
Monmouth University[61]23–26 września1161± 2.9%49%43%7%
Politico / Morning Consult[62]24–26 września1640± 2.0%43%43%13%
NPR / PBS NewsHour / Marist[63]25 września864± 4.6%49%46%5%
Hill / HarrisX[64]26–27 września1003± 3.1%47%42%11%
CBS News / YouGov[65]26–27 września2059± 2.3%42%36%22%
Reuters / Ipsos[66]26–30 września1917± 2.6%45%43%12%
Quinnipiac University[67][68]27–29 września1115± 3.6%47%47%6%
Politico / Morning Consult[69]27–30 września2488± 2.0%46%43%11%
Październik 2019
USA Today / Ipsos[70]1–2 października1006± 3.5%45%48%7%
Washington Post / George Mason[71]1–6 października1007± 3.5%58%38%4%
Pew Research[72]1–13 października3487± 2.2%54%44%2%
NPR / PBS NewsHour / Marist[73]3–8 października1123± 3.4%52%43%5%
The Wall Street Journal / NBC News[74]4–6 października800± 3.46%55%39%6%
Fox News[75][76]6–8 października1003± 3.0%55%40%5%
Politico / Morning Consult[75][77]7–8 października1991± 2.0%50%44%6%
Quinnipiac University[78]11–13 października1995± 3.5%46%48%7%
Politico / Morning Consult[79]11–13 października1993± 2%50%42%8%
The Economist / YouGov[80]13–15 października1136± 3%53%40%8%
Reuters / Ipsos[81]14–15 października961± 3.6%44%43%12%
Quinnipiac University[82]17–21 października1587± 3.1%55%43%3%
Emerson College[83]18–21 października1000± 3%48%44%9%
Politico / Morning Consult[79]18–21 października1989± 2.0%48%42%9%
Badanie poparcia dla usunięcia Donalda Trumpa z urzędu
ŹródłoDaty badaniaWielkość próby[60]Margines błęduPopieraSprzeciwia sięBrak opinii
Wrzesień 2019
Monmouth University[61]23–26 września1161± 2.9%44%52%5%
HuffPost/YouGov[84]24–26 września1000± 3.2%47%39%14%
CNN / SSRS[85]24–29 września1009± 3.5%47%45%8%
Październik 2019
Washington Post / George Mason[71]1–6 października1007± 3.5%49%44%7%
Gallup[86][87]1–13 października1526± 3%52%46%2%
NPR / PBS NewsHour / Marist[73]3–8 października1123± 3.4%48%48%4%
The Wall Street Journal / NBC News[74]4–6 października800± 3.46%43%49%8%
Fox News[75][76]6–8 października1003± 3.0%51%44%5%
Politico / Morning Consult[75][77]7–8 października1991± 2.0%50%42%7%
The Economist / YouGov[80]13–15 października1136± 3%53%40%7%
CNN / SSRS[88][89]17–20 października1003± 3.7%50%43%7%
Quinnipiac University[82]17–21 października1587± 3.1%48%46%6%
Politico / Morning Consult[79]18–21 października1989± 2.0%50%42%8%
Washington Post / ABC News[90]27–30 października1003± 3.5%49%47%4%
Listopad 2019
Monmouth University Poll[91]1–3 listopada908± 3.3%44%51%4%
CNN / SSRS[92]21–24 listopada1007± 3.7%50%43%6%

Biały Dom i rząd Ukrainy

Donald Trump nie przyznaje się do stawianych mu zarzutów. Śledztwo w sprawie impeachmentu nazwał polowaniem na czarownice[10], zamachem stanu[93] i linczem[94]. 4 października 2019 publicznie wezwał Ukrainę i Chiny do rozpoczęcia śledztwa przeciwko Joemu i Hunterowi Bidenom. Część komentatorów politycznych zwróciła uwagę, że publicznie zrobił dokładnie to, o co jest oskarżony[95]. 5 października 2019 wezwał Demokratów do wszczęcia procedury impeachmentu, zapewniając, że Senat na pewno i tak odrzuci wniosek[96].

W ciągu pierwszego tygodnia od wszczęcia śledztwa sztab wyborczy Donalda Trumpa zamieścił na Facebooku ponad 1,8 tysięcy reklam przeciw impeachmentowi prezydenta[97]. Sekretarz prasowa Białego Domu Stephanie Grisham stwierdziła w oświadczeniu, że śledztwo przeciwko Trumpowi to kolejna próba oczernienia prezydenta przez lewicowych ustawodawców i radykalnych biurokratów, którzy wytoczyli wojnę konstytucji[27].

25 września 2019 prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski publicznie zaprzeczył jakoby Donald Trump miał wywierać naciski na rząd Ukrainy[98].

Zobacz też

Przypisy

  1. Articles of impeachment against President Trump, npr.org, 10 grudnia 2019 [dostęp 2020-06-09] (ang.).
  2. Lisa Mascaro, Mary Clare Jalonick, Trump impeached on charges of abuse of power, obstruction, apnews.com, 19 grudnia 2019 [dostęp 2020-06-09] (ang.).
  3. Dave Roos, How Many US Presidents Have Faced Impeachment?, History [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  4. Trump Acquitted of Two Impeachment Charges in Near Party-Line Vote. nytimes.com. [dostęp 2020-02-05]. (ang.).
  5. Peter Nicholas, Donald Trump’s Never-Ending Campaign Keeps Getting Angrier, The Atlantic, 3 kwietnia 2019 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
  6. a b c d e f Stephanie Baker, Zachary Mider, Daryna Krasnolutska, On Bidens and Ukraine, Wild Claims With Little Basis, Bloomberg, 9 października 2019 [dostęp 2019-11-02] (ang.).
  7. a b c Syn Joe Bidena odchodzi z zarządu chińskiej firmy, msn.com, 14 października 2019 [dostęp 2020-04-29].
  8. Rudy Giuliani says he’s headed to Ukraine to start 'meddling in an investigation’ that could be ‘very, very helpful’ to Trump, The Week, 9 maja 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  9. Ian Schwartz, Giuliani Freaks Out On CNN’s Cuomo After Admitting Asking Ukraine To Investigate Biden Moments After Denying, Real Clear Politics, 19 września 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  10. a b Jeremy Engle, Katherine Schulten, What Are Your Reactions to the Impeachment Inquiry of President Trump?, „The New York Times”, 3 października 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  11. Alan Cullison, Rebecca Ballhaus, Dustin Volz, Trump Repeatedly Pressed Ukraine President to Investigate Biden’s Son, Wall Street Journal, 21 września 2019 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
  12. Tomasz Zalewski, Impeachment grozi Trumpowi bardziej niż kiedykolwiek, Polityka, 2019 [dostęp 2019-11-03].
  13. Courtney Subramanian and Tom Vanden Brook, Former CIA Director: ‘Lock down’ of Trump’s Ukraine call a sign 'they were at least thinking of a cover-up', USA TODAY [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  14. Nicholas Fandos, Nancy Pelosi Announces Formal Impeachment Inquiry of Trump, „The New York Times”, 24 września 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  15. Seung Min Kim, Colby Itkowitz, Trump says he has authorized release of transcript of call with the Ukrainian president, Washington Post, 25 września 2019 (ang.).
  16. The New York Times: w USA zostało wszczęte śledztwo wobec Rudiego Giulianiego, Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna, 13 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  17. Piotr Białczyk, Impeachment Donalda Trumpa przyspiesza. Izba Reprezentantów formalnie rozpoczyna procedurę, Wirtualna Polska, 31 października 2019 [dostęp 2019-11-06].
  18. First vote on impeachment inquiry passes House, 31 października 2019 [dostęp 2019-11-06] (ang.).
  19. Michael D. Shear, Maggie Haberman, ‘Do Us a Favor’: Call Shows Trump’s Interest in Using U.S. Power for His Gain, „The New York Times”, 25 września 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  20. Zapis rozmowy telefonicznej Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego, 25 lipca 2019 (ang.).
  21. a b c d Joseph Zeballos-Roig, Here are the Trump associates who have been subpoenaed in the impeachment inquiry, Business Insider, 7 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  22. a b Defense Secretary Mark Esper will no longer comply with impeachment inquiry, NBC News, 6 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  23. a b c Zeznawali za zamkniętymi drzwiami w sprawie Trumpa. Ujawniono treści z zeznań, TVN24, 5 listopada 2019 [dostęp 2019-11-06].
  24. Rebecca Ballhaus, Michael C. Bender, Vivian Salama, Trump Ordered Ukraine Ambassador Removed After Complaints From Giuliani, Others, Wall Street Journal, 3 października 2019 [dostęp 2019-11-06] (ang.).
  25. Miał zeznawać przed Kongresem w sprawie Trumpa. Interweniował Departament Stanu, TVN24, 8 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  26. a b Stephen Collinson, White House escalates impeachment clash by ordering top diplomat not to testify, CNN, 8 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  27. a b c Impeachment Donalda Trumpa: Zarzuty najcięższego kalibru, Rzeczpospolita, 27 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  28. Impeachment Donalda Trumpa. Przegłosowano rezolucję, w ramach której przesłuchania mają być jawne, Gazeta.pl, 31 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  29. a b Nick Allen, Key Donald Trump impeachment witness changes testimony over Ukraine 'quid pro quo', „The Telegraph”, 5 listopada 2019, ISSN 0307-1235 [dostęp 2019-11-06] (ang.).
  30. Rosalind S. Helderman i inni, How two Soviet-born emigres made it into elite Trump circles – and the center of the impeachment storm, Washington Post [dostęp 2019-11-06] (ang.).
  31. Afera ukraińska w USA. Aresztowano dwóch biznesmenów powiązanych z Giulianim, Dziennik Polska-Europa-Świat, 10 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  32. Zachary Cohen, Caroline Kelly, Pompeo fails to meet House subpoena deadline to produce Ukraine documents, CNN, 5 października 2019 [dostęp 2019-11-04] (ang.).
  33. Pence refuses House request to provide documents related to Ukraine call, NBC News, 15 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  34. Rebecca Ballhaus, Natalie Andrews, Pence, Giuliani Say They Won’t Give Congress Documents in Trump Impeachment Inquiry, Wall Street Journal, 15 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  35. Timothy R. Homan, Democrats want Mulvaney to testify in Trump impeachment probe, The Hill, 17 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  36. Maggie Haberman, Lisa Friedman, Perry to Resign as Energy Secretary, „The New York Times”, 17 października 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  37. Vera Bergengruen, Trump’s Top Intelligence Official Defends Handling of ‘Unprecedented’ Whistleblower Complaint, Time, 26 września 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  38. a b c Tessa Stuart, Who’s Who of Witnesses Called to Testify in the Impeachment Inquiry, Rolling Stone, 8 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  39. John Hudson i inni, Ousted ambassador Marie Yovanovitch tells Congress Trump pressured State Dept. to remove her, Washington Post, 11 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  40. Arden Fahri, Ex-Ukraine envoy testified he was „never asked to do anything” he thought was wrong, CBS News, 16 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  41. Paul Kane, Karoun Demirjian, Rachael Bade, White House directed ‘three amigos’ to run Ukraine policy, senior State department official tells House investigators, The Washington Post, 15 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  42. a b Rosalind S. Helderman i inni, How two Soviet-born emigres made it into elite Trump circles – and the center of the impeachment storm, The Washington Post, 12 października 2019 (ang.).
  43. Alex Ward, Former White House official bolsters the Trump-Ukraine whistleblower’s allegations, Vox, 15 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  44. Manu Raju, Jeremy Herb, Lawyer: Giuliani associate ‘being cooperative’ with House impeachment probe, CNN, 16 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  45. Brakkton Booker, Barbara Campbell, Ex-Pompeo Aide Is Latest State Department Official To Talk In Impeachment Inquiry, NPR, 16 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  46. Stefan Becket, U.S. ambassador to E.U. testifies Trump directed diplomats to work with Giuliani, CBS News, 17 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  47. Harry Stevens, Dan Keating, Kevin Uhrmacherand Chris Alcantara, What’s next in the Trump impeachment inquiry, and will Trump cooperate with it?, The Washington Post, 2 listopada 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  48. Andrew Duehren, Gordon Lubold, Jesse Naranjo, First Pentagon Official Testifies in House Impeachment Probe, The Wall Street Journal, 23 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  49. Nicholas Wu, State Department official subpoenaed to testify in Trump impeachment inquiry: The latest, USA Today, 26 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  50. Felicia Sonmez, Colby Itkowitz, John Wagner, Former top Trump aide asks court to rule on whether he must testify in impeachment inquiry, The Washington Post, 10 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  51. Manu Raju i inni, Shouting match erupts in Vindman deposition as Democrats accuse Republicans of trying to out whistleblower, CNN, 30 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  52. Katherine Tully-McManus, Catherine Croft impeachment testimony revives Bob Livingston’s spotlight, Roll Call, 30 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  53. Nicholas Fandos, White House Aide Confirms He Saw Signs of a Quid Pro Quo on Ukraine, „The New York Times”, 31 października 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  54. Nicholas Fandos, White House Aide Confirms He Saw Signs of a Quid Pro Quo on Ukraine, „The New York Times”, 31 października 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  55. a b c Tucker Higgins, House subpoenas White House budget officials, State Department advisor in impeachment probe, CNBC, 25 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  56. Impeachment Trumpa popiera coraz więcej Amerykanów [SONDAŻ], Dziennik Polska-Europa-Świat, 28 września 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  57. David Nather, Public support for Trump’s impeachment is higher than it was for Nixon and Clinton, Axios, 6 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  58. Kaanita Iyer, Gallup survey finds 52% support for impeachment, CNN, 16 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  59. Sondaż: 46 proc. Amerykanów za impeachmentem Trumpa, Rzeczpospolita, 23 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  60. a b Badani byli zarejestrowani w spisie wyborczym pełnoletni obywatele Stanów Zjednoczonych.
  61. a b Patrick Murray (red.), National: impeachment support up slightly but Trump job rating steady, Monmouth University, 1 października 2019.
  62. Support for impeachment jumps in new poll – Politico, politico.com, 30 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30].
  63. Nature of the Sample: NPR/PBS NewsHour/Marist Poll of 864 National Adults.
  64. Support for Trump impeachment rises 12 points in new poll | TheHill, web.archive.org, 28 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-28].
  65. CBS News poll -- Impeachment, 9.29.19.pdf – Google Drive, web.archive.org, 30 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30].
  66. American support for impeaching Trump rises to 45% amid Ukraine matter: Reuters/Ipsos poll, „Reuters”, 1 października 2019 [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  67. Support for Trump impeachment grows, Quinnipiac national poll, web.archive.org, 30 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30].
  68. National (US) Poll – September 30, 2019 – Support For Impeachment Grows | Quinnipiac University Connecticut, web.archive.org, 30 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30].
  69. Voters Who’ve Heard ‘a Lot’ About Impeachment Are More Supportive of It, Morning Consult, 2 października 2019 [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  70. Chris Jackson – Vice President i inni, Nearly Half of Americans Support Trump Impeachment, 3 października 2019.
  71. a b Scott Clement, Dan Balz, Poll: Majority of Americans say they endorse opening of House impeachment inquiry of Trump, „The Washington Post”, 8 października 2019 (ang.).
  72. Modest Changes in Views of Impeachment Proceedings Since Early September, people-press.org, 17 października 2019 [dostęp 2020-06-09] (ang.).
  73. a b Support for Trump impeachment inquiry rises, new poll shows, PBS NewsHour, 10 października 2019 [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  74. a b Aaron Zitner, Majority of Americans Back Trump Impeachment Probe, WSJ/NBC Poll Finds, WSJ [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  75. a b c d Dana Blanton, Fox News Poll: Record support for Trump impeachment, Fox News, 9 października 2019 [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  76. a b Fox News Poll results October 6-8, 2019, Fox News, 9 października 2019 [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  77. a b Steven Shepard, Poll: Half of voters support impeaching and removing Trump, POLITICO [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  78. Quinnipiac University, QU Poll Release Detail, QU Poll [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  79. a b c National Tracking Poll #191024, 13 października 2019 (ang.).
  80. a b The Economist/YouGov Poll, „The Economist”, 15 października 2019 (ang.).
  81. Reuters/Ipsos Core Political: Impeachment Tracker (10/16/2019), Ipsos [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16] (ang.).
  82. a b Quinnipiac University, QU Poll Release Detail, QU Poll [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  83. n, Biden, Sanders, Warren Maintain Front Runner Status in Democratic Primary, emersonpolling.com [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  84. Wayback Machine, web.archive.org, 28 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-28].
  85. CNN Poll: Support for impeaching Trump rises among independents and Republicans – CNNPolitics, web.archive.org, 30 września 2019 [dostęp 2019-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30].
  86. Kaanita Iyer CNN, Gallup survey finds 52% support for impeachment, CNN [dostęp 2019-11-05].
  87. Gallup Inc, Congress Approval, Support for Impeaching Trump Both Up, Gallup.com, 16 października 2019 [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  88. Jennifer Agiesta, CNN Polling Director, CNN Poll: 50% support impeaching Trump and removing him from office, CNN [dostęp 2019-11-05].
  89. Respondents who think the president should be impeached and removed from office, „CNN”, 22 października 2019 (ang.).
  90. Dan Balz i inni, Americans sharply divided over whether to impeach and remove Trump from office, Post-ABC poll finds, „The Washington Post”, 1 listopada 2019 (ang.).
  91. Monmouth University 400 Cedar AvenueWest Long BranchNJ07764732.571.3400, Partisan Opinion on Trump Digs in, Monmouth University Polling Institute [dostęp 2019-11-05] (ang.).
  92. Analysis by Chris Cillizza, CNN Editor-at-large, No, the new CNN poll is not good news for Donald Trump on impeachment, CNN [dostęp 2019-11-28].
  93. Donald Trump calls impeachment inquiry 'a coup', Al Jazeera, 2 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  94. Stephen Collinson, Trump vents fury at impeachment probe with key witness due to testify, CNN, 22 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  95. Trump publicznie wzywa Chiny i Ukrainę do śledztwa ws. Bidena. Czyli robi dokładnie to, o co jest oskarżony, Gazeta.pl, 4 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  96. Grace Panetta, Joseph Zeballos-Roig, Trump is daring Democrats to impeach him because he thinks he cannot lose in the Senate, Business Insider, 5 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).
  97. Sztab Trumpa używa Facebooka do kampanii przeciw impeachmentowi, Onet.pl, 2 października 2019 [dostęp 2019-11-03].
  98. Holly Ellyatt, Ukraine’s president says there was no blackmail in Trump call, CNBC, 10 października 2019 [dostęp 2019-11-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

William B. Taylor, Jr. (cropped).jpg
William B. Taylor, Jr., Chargé d’Affaires, a.i. of the Embassy in Kyiv, Ukraine
Cipollone White House Letter Regarding Trump Impeachment Inquiry, October 8, 2019.pdf
Letter written by White House Counsel Pat Cipollone to House Speaker Nancy Pelosi and House Committee Chairmen Adam Schiff, Eliot Engel, and Elijah Cummings on October 8, 2019 indicating that "President Trump and his [a]dministration cannot participate in [the House's] partisan and unconstitutional inquiry under these circumstances".
2019 Rudolph Giuliani, Ex-Prefeito de Nova York - 48789790128 (cropped).jpg
Autor: Palácio do Planalto, Licencja: CC BY 2.0
(Nova York - EUA, 24/09/2019) Presidente da República, Jair Bolsonaro, durante encontro com o senhor Rudolph Giuliani, ex-prefeito da cidade de Nova York. Foto: Alan Santos/PR
President Donald Trump April 2019.jpg
President Donald J. Trump acknowledges applause as he is welcomed to the International Union of Operating Engineers International Training and Education Center Wednesday, April 10, 2019, in Crosby, Texas. (Official White House Photo by Joyce N. Boghosian)
Secretary Pompeo and Secretary Mnuchin Speak to Reporters (48714541152).jpg
Secretary of State Mike Pompeo and Secretary of the Treasury Steven Mnuchin speak to reporters Tuesday, Sept. 10, 2019, in the James S. Brady Press Briefing Room of the White House. (Official White House Photo by Andrea Hanks)
Greater coat of arms of the United States.svg
Autor: Ssolbergj, Licencja: CC BY-SA 3.0
The greater coat of arms of the United States of America, as depicted on passports, embassies and the Great Seal.
Volodymyr Zelensky and Donald Trump 2019-09-25 01.jpg
(c) President.gov.ua, CC BY 4.0
Volodymyr Zelensky and Donald Trump 2019-09-25 01