Inês de Castro

Inês de Castro
księżna Portugalii
Ilustracja
księżna Portugalii
Okres

od 1346 lub 1354
do 1355

Jako żona

królewicza Piotra

Koronacja

24 kwietnia 1361

Dane biograficzne
Data urodzenia

1320 lub 1325

Data śmierci

7 stycznia 1355

Miejsce spoczynku

Klasztor w Alcobaça

Ojciec

Pedro Fernández de Castro

Matka

Aldonza Lorenzo de Valladares

Mąż

Piotr I Sprawiedliwy

Dzieci

Alfons
Beatrycze (hrabina Albuquerque)
Jan (książę Valencia de Campos)
Dionizy (lord Villar-Dompardo)

Rzeźba Inês de Castro z jej nagrobka w Alcobaça
Śmierć Inês de Castro w klasztorze w Coimbrze

Inês de Castro (hiszp. i gal. Inés de Castro, ur. 1320 lub 1325, zm. 7 stycznia 1355 w Coimbrze) – galicyjska szlachcianka, dama dworu księżnej Konstancji Manuel i żona księcia Piotra (późniejszego króla Portugalii Piotra I Sprawiedliwego).

Życiorys

Inês była córką Pedro Fernándeza de Castro, pana Lemos i Sarri, i jego kochanki, Aldonzy Lorenzo de Valladares. Jej przodkowie pochodzili z galicyjskiej i portugalskiej szlachty, a pradziad Sancho IV Odważny był królem Kastylii-Leónu.

Do Portugalii przybyła jako dama dworu w orszaku księżnej Konstancji Manuel, która miała zostać żoną portugalskiego następcy tronu, Piotra. Małżeństwo to istotnie doszło do skutku, dość szybko jednak królewicz zakochał się - z wzajemnością - w Inês. Groźbę skandalu zażegnał jego ojciec, król Alfons IV, który zesłał Inês do zamku na granicy z Hiszpanią.

Po śmierci księżnej Konstancji w 1345 roku książę Piotr przestał ukrywać swój romans, a w rok później zawarł z Inês, z przyczyn politycznych, potajemny ślub w mieście Bragança na północy Portugalii. Z małżeństwa tego urodziło się czworo dzieci.

Ze względów politycznych, głównie możliwego w przyszłości wpływu Kastylijczyków na księcia za pomocą Inês, król Alfons po naradzie z doradcami w zamku Montemor-o-Velho zdecydował się zlecić zamordowanie synowej.

Morderstwa dokonano 7 stycznia 1355 roku w Coimbrze.

Wydarzenia po śmierci

Dwa lata później, po śmierci Alfonsa i koronacji na króla, Piotr ogłosił, że Inês była jego żoną od 1 stycznia 1354 roku. W 1361 roku nakazał ekshumować zwłoki, by przewieźć je do Alcobaça, gdzie ciało jej rozkazał ubrać w królewskie szaty i posadzić na tronie. 24 kwietnia Inês de Castro została pośmiertnie koronowana. Według podania król zmusił dwór do oddania hołdu i całowania jej dłoni.

Dwóch spośród morderców król rozkazał uwięzić i, zgodnie z jedną z wersji legendy, wyrwać im serca[1].

Nagrobek Inês de Castro

Nagrobek tumbowy Inês de Castro znajduje się w kościele klasztornym cystersów w Alcobaça, w prawej części transeptu, natomiast grobowiec króla Piotra I w lewej części. Są to najważniejsze zabytki gotyckiej sztuki sepulkralnej w kraju. Postać królowej emanuje subtelnością i poezją, a figurę króla cechuje majestat. Obydwie postacie otaczają aniołowie, którzy usiłują je unieść. Po bokach obu tumb znajdują się sceny zaślubin, przedstawienia z życia Chrystusa i Marii (na nagrobku Inês de Castro) oraz św. Bartłomieja (na nagrobku królewskim). Czoło tumby Inês de Castro jest ozdobione płaskorzeźbą ze scenami Ukrzyżowania i Sądu Ostatecznego. Na nagrobku monarchy widnieje rozeta interpretowana jako wyobrażenie kręgu życia. Opisane płaskorzeźby znajdują analogie we francuskich dziełach z epoki i pozwalają przypuszczać, że anonimowy artysta znał sztukę mudéjar[2]. Część płaskorzeźb z przedstawieniami postaci ludzkich pozbawiona jest głów, odłamanych w czasie napoleońskiej okupacji Portugalii.

Potomstwo

  • Alfons (zmarły w dzieciństwie)
  • Beatrycze (hrabina Albuquerque)
  • Jan (książę Valencia de Campos)
  • Dionizy (lord Villar-Dompardo)

Upamiętnienia

Motyw nieszczęśliwej miłości przyszłego króla i Inês de Castro jest obecny do dziś w folklorze Portugalii, literaturze i poezji oraz pieśniach fado.

Przypisy

  1. Przewodniki Wiedzy i Życia: Portugalia, wyd. Hachette Polska, Warszawa, 2010.
  2. F. de Vasconcelos, Sztuka portugalska, Warszawa 1984, s. 68-69.

Bibliografia

  • Ines de Castro (strona portalu Portugalia Online)
  • Diccionario histórico, genealógico y heráldico de las familias ilustres de la Monarquia Espanola, Ed. Luis Vilar y Pascual, Juan José Vilar Psayla, Imprenta de D.F. Sanchez A Cargo de Augustin Espinosa, 1859.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tumulo de Ines de Castro.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Detail of the tomb of Inês de Castro