Incydent w Zatoce Tonkińskiej

Incydent w Zatoce Tonkińskiej
wojna wietnamska
Ilustracja
Zdjęcie zrobione z USS „Maddox” podczas incydentu, przedstawiające trzy północnowietnamskie łodzie torpedowe
Czas

2 sierpnia 1964

Miejsce

Zatoka Tonkińska

Terytorium

Wietnam Północny

Wynik

przystąpienie USA do wojny wietnamskiej

Strony konfliktu
 Stany Zjednoczone Wietnam Północny
Dowódcy
George S. Morrison
John J. Herrick
Roy L. Johnson
Le Duy Khoai
Siły
1 lotniskowiec,
1 niszczyciel,
4 samoloty
3 łodzie torpedowe
Straty
1 niszczyciel lekko uszkodzony,
1 samolot lekko uszkodzony
1 łódź torpedowa poważnie uszkodzona,
2 łodzie torpedowe średnio uszkodzone,
4 zabitych,
6 rannych
Położenie na mapie Wietnamu
Mapa konturowa Wietnamu, u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia19°42′N 106°46′E/19,700000 106,766667

Incydent w Zatoce Tonkińskiej – niejasny i nigdy do końca niewyjaśniony incydent zbrojny w Zatoce Tonkińskiej, mający miejsce 2 sierpnia 1964 roku, wykorzystany jako oficjalna przyczyna przystąpienia USA do wojny w Wietnamie.

Historia

Po wspomnianym incydencie prezydent USA Lyndon B. Johnson uzyskał swobodę działania, a do ataku na Wietnam miał prawo użyć wszelkich niezbędnych środków[1]. Na incydent składały się dwa wydarzenia: wymiana ognia USS „Maddox” z trzema wietnamskimi kutrami torpedowymi w dniu 2 sierpnia i wydarzenie z dnia 4 sierpnia, w którym USS „Maddox” i USS „Turner Joy” otworzyły ogień do niezidentyfikowanego celu radarowego. Historyk Howard Zinn w sprawie wydarzeń w zatoce, twierdzi: incydent w Zatoce Tonkińskiej był prowokacją, a najwyższe władze amerykańskie okłamywały społeczeństwo, podobnie jak w przypadku inwazji na Kubę za czasów Kennedy’ego. W rzeczywistości bowiem CIA prowadziła w tym regionie tajną operację, której celem były północnowietnamskie przybrzeżne obiekty wojskowe, a zatem atak Wietnamczyków na amerykański okręt nie był „nieuzasadniony”. Ponadto niszczyciel Maddox nie odbywał wcale „rutynowego patrolu”, ale uczestniczył w misji szpiegowskiej, a co więcej do incydentu nie doszło na wodach międzynarodowych, lecz już w obrębie wietnamskich wód terytorialnych. Wbrew twierdzeniom McNamary w kierunku Maddoxa nie wystrzelono też żadnych torped[2].

W 1965 r. prezydent Lyndon B. Johnson skomentował wydarzenie w prywatnej wypowiedzi: O ile wiem, to nasza marynarka strzelała do wielorybów[3]. W roku 1971 pracownik Pentagonu Daniel Ellsberg przekazał dziennikarzom dokumenty znane jako Pentagon Papers, zawierające również materiały na temat incydentu. Wynikało z nich, że raporty na temat wydarzenia zostały sfałszowane. 30 listopada 2005 służby NSA przez odtajnienie dokumentów z owego okresu nieoficjalnie potwierdziły, iż administracja prezydenta Johnsona otrzymała nieprawdziwe informacje na temat incydentu.

Schematy starcia

Przypisy

  1. Cummins 2013 ↓, s. 188.
  2. Zinn 2016 ↓, s. 615.
  3. 30-year Anniversary: Tonkin Gulf Lie Launched Vietnam War, archive.is, 29 maja 2012 [dostęp 2021-05-05].

Bibliografia

  • Joseph Cummins: Najdłuższe konflikty zbrojne. Wyd. 1. Warszawa: Muza SA, 2013. ISBN 978-83-7758-259-6.
  • Howard Zinn: Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016. ISBN 978-83-65369-12-3.

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Vietnam relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Vietnam.

Equirectangular projection. Strechted by 104.0%. Geographic limits of the map:

* N: 24.0° N
* S: 8.0° N
* W: 101.8° E
* E: 110.3° E
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
MaddoxTonkin1.svg
Chart showing the U.S. Navy's interpretation of the events of the first part of the Gulf of Tonkin incident. It shows the track of the U.S. Navy destoyer USS Maddox (DD-731), 31 July - 2 August 1964, during the first part of the Gulf of Tonkin incident.
Tonkingunboats.jpg
Photograph taken from USS Maddox (DD-731) during her engagement with three North Vietnamese motor torpedo boats in the Gulf of Tonkin, 2 August 1964. The view shows all three of the boats speeding towards the Maddox."