Indeterminizm

Indeterminizm (łac. in – nie + determinare – określać) – koncepcja filozoficzna na gruncie przyrodniczym, która zakłada, że związek między przyczyną a skutkiem w przyrodzie nie jest ścisły – dopuszcza istnienie przypadku i neguje możliwość przewidywania zjawisk późniejszych na podstawie wcześniejszych, ponieważ te same przyczyny niekoniecznie mają prowadzić do tych samych skutków[1][2].

Indeterminizm neguje determinizm. Występuje w formach skrajnych, radykalnych (negacja istnienia jakichkolwiek uwarunkowań) i umiarkowanych (negacja tylko pewnego typu uwarunkowań lub twierdzenie, że ta sama przyczyna niekoniecznie musi zawsze powodować ten sam skutek)[2].

Na gruncie religijnym zaprzeczeniem istnienia determinacji ludzkiego losu jest wolna wola, natomiast doktryną postulującą zdeterminowanie ludzkiego losu przez siłę wyższą (los, Boga, własność ludzką) jest fatalizm.

W socjologii możemy mówić o indeterminizmie technicznym. Jest to przekonanie, że świat duchowy jest oddzielony od rzeczywistości materialnej[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Anna Lemańska, Determinizm, [w:] http://www.kul.pl/files/57/encyklopedia/lemanska_determinizm.pdf
  2. ↑ a b Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001, s. 135-136. ISBN 83-88149-41-5.
  3. ↑ Eric Maigret, Socjologia komunikacji i mediów, 2012, s. 153.