Inge I Garbaty

Inge I Garbaty
król Norwegii (do 1157 razem z braćmi, do 1161 z Haakonem II Barczystym
Okres	od 1136 do 1161
Poprzednik	Harald IV Gille
Następca	Haakon II Barczysty
Dane biograficzne
Dynastia	Ynglingowie
Data urodzenia	1135
Data śmierci	1161
Ojciec	Harald IV Gille
Matka	Ingrid
Rodzeństwo	Sigurd II Gęba Eystein II
Żona	brak
Dzieci	brak

Inge I Garbaty, norw. Inge I (Haraldsson) Krokrygg (ur. 1135, zm. 1161) – król Norwegii 1136-1161, z dynastii Yngling.

Urodzony w 1135 roku, syn króla Norwegii Haralda IV Gille (zm. 1136) i Ingrid ks. szwedzkiej (zm. po 1161), córki Rangvalda, syna króla Szwecji Inge I Starszego z rodu Stenkila (zmarł po 1112). Imię otrzymał po dziadku swej matki. Był jedynym prawowitym synem króla Norwegii Haralda IV, a przyrodnim bratem Sigurda II Gęby i Eysteina II. W 1136 r. został władcą krainy Viken (południowo-wschodnia część kraju wokół Oslofjord), a po śmierci swego ojca, zamordowanego przez uzurpatora Sigurda III Złego Diakona, został obwołany królem Norwegii. Faktyczną władzę podczas małoletniości króla sprawował regent Ogmund Dreng, który walczył z pretendentami do korony: Sigurdem III i jego sojusznikiem Magnusem IV Ślepym. Po trwających trzy lata walkach Sigurd III i Magnus IV zostali pokonani w bitwie pod Holmengra (1139), gdzie Magnus IV zginął, a Sigurd III został wzięty do niewoli i wkrótce zamordowany.

Po kilku latach spokoju w królestwie rozpoczęły się walki między królem Inge a jego przyrodnimi braćmi, którzy formalnie również nosili tytuły królewskie. Bratobójcze walki doprowadziły do podziału kraju między braci (Sigurd II w płd. części kraju, Eystein II w krainie Trondelag), jednak król Inge I zachował władzę zwierzchnią. Za czasów króla w 1152 roku wcześniejsze biskupstwo w Nidaros (dzisiejsze Trondheim), stolicy państwa do 1217, zostało podniesione do rangi arcybiskupstwa, co oznaczało uniezależnienie się Kościoła norweskiego od duńskiej archidiecezji z siedzibą w Lund. W następnych latach Inge I, dążąc do zdobycia pełnej władzy w kraju, zabił obu swych przyrodnich braci (Sigurda II w 1155, Eysteina II w 1157), potem jednak musiał walczyć ze swymi bratankami: Haakonem II Barczystym i Sigurdem Markusfostre, którzy pokonali króla w bitwie pod Oslo 4 lutego 1161, podczas której Inge poległ. Po śmierci Inge I królem Norwegii został Haakon II Barczysty.

Inge I nie był żonaty, nie miał też potomstwa. W rok po śmierci króla Magnusa V, panującego w latach 1161-1184, niejaki Jon Kuvlung, wcześniej będący klerykiem, został przywódcą buntu przeciwko możnym, następnie obwołał się synem Inge I i zajął krainę Viken, a także udało mu się zdobyć stołeczne Nidaros. Zginął on w bitwie w 1188 r. Okres panowania króla Inge I, jak również jego poprzedników i następców, był okresem wieloletniej wojny domowej (lata 1130-1240) pomiędzy władcami norweskimi, okres ten w historii Norwegii znany jest pod nazwą 'borgerkrigstid'.

Bibliografia

• MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM., KamilK. Stepan KamilK., Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, s. 293, ISBN 83-7435-077-6 .
• Genealogia (ang.)