Inkrustacja (zdobnictwo)

Marmurowa inkrustacja w Willi Hadriana
Inkrustacja zdobiąca starą skrzynię w Klasztorze Świętego Mikołaja Odpoczywającego

Inkrustacja – technika zdobienia elementów architektonicznych, przedmiotów codziennego użytku i wyrobów artystycznych.

Polega na wykonywaniu wgłębień w podłożu kamiennym, metalowym lub w twardym drewnie i wklejaniu w nie odpowiednio przyciętych płytek z różnych, zwykle cennych materiałów, np. kości słoniowej, masy perłowej, rogu, kamieni szlachetnych i półszlachetnych, drewna, metalu, złota i innych[1][2]. W różnych okresach inkrustowane ornamenty i kompozycje powstawały z motywów geometrycznych lub roślinnych, przedstawiały sceny figuratywne lub pejzażowe[1].

Technika znana już w starożytności, w starożytnym Egipcie i Mezopotamii. Sporadycznie występowała w architekturze wczesnośredniowiecznej[1]. Rozpowszechniła się w renesansie; najpierw we Włoszech, a następnie w całej Europie. Rozkwit tej techniki przypada na XVII–XVIII wiek we Francji[3].

Stosowana była do zdobienia ścian (np. w inkrustacyjnym stylu pompejańskiego malarstwa ściennego)[1], stalli kościelnych, ambon, drzwi i boazerii, mebli, wyrobów artystycznych i użytkowych[1][2].

Ornament na podłożu metalowym wykonany z metalu o innej barwie określa się terminem damaskinaż[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Stefan Kozakiewicz (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. IV, Warszawa: PWN, 1996, s. 160, ISBN 83-01-12365-6 (pol.).
  2. ↑ a b Hilary McGlynn (red.), Wielka Encyklopedia Oxford, t. 8, Oxford Educational, 2008, s. 83, ISBN 978-83-252-0187-6 (pol.).
  3. ↑ inkrustacja, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-06-03].

Bibliografia

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.

Media użyte na tej stronie

Inlay work.jpg
Autor: איתן טל Etan Tal, Licencja: CC BY 3.0
Inlay work decorating old chest at The Holy Monastery of St. Nicholas Anapausas (Μονή του Αγίου Νικολάου), Meteora, Greece