Innowacje społeczne

Innowacje społeczne - nowe działania społeczne, mające na celu polepszenie jakości życia osób, narodów, społeczności. Owa nowość może wynikać z wprowadzania unikalnych rozwiązań, ale także z faktu wdrożenia już znanego rozwiązania, występującego w nowym kontekście społecznym. Za innowację społeczną uznaje się także popularyzowanie i upowszechnianie zmian innowacyjnych[1]. Innowacje społeczne obejmują te innowacje, które posiadają zarówno społeczne cele, jak i środki oraz obejmują nowe idee (produkty, usługi i modele), które zaspokajają potrzeby społeczne (skuteczniej niż ich alternatywy) oraz tworzą nowe relacje społeczne i związki oparte na współpracy[2].

Zgodnie z definicją Narodowego Centrum Badań i Rozwoju innowacje społeczne to „rozwiązania, które równocześnie odpowiadają na zapotrzebowanie społeczne jak i powodują trwałą zmianę w danych grupach społecznych. Te rozwiązania mogą wiązać się z innowacyjnymi produktami, usługami bądź procesami, które umożliwiają odmienne rozwiązywanie typowych problemów społecznych”[3]. Także wiele innych definicji ściśle wiąże innowacje społeczne z rozwiązywaniem problemów społecznych. Przy innowacjach społecznych kluczowe staje się więc rozpoznanie problemów społecznych i dedykowanie im programów, pozwalających na zmiany o trwałym charakterze[4].

Zwrot innowacje społeczne został spopularyzowany na początku XXI wieku w związku z wspieraniem rozwoju gospodarki społecznej i społecznej odpowiedzialności biznesu w krajach Unii Europejskiej. W Polsce tworzenie, testowanie i upowszechnianie innowacji społecznych było przedmiotem Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL (finansowanej z budżetu UE na lata 2004-2006), Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (w latach 2007-2013), Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (w latach 2014-2020) oraz Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (w latach 2005-2020)[5].

Planowanie innowacji społecznych

Proces wprowadzania innowacji społecznych w pewnym uproszczeniu obejmuje planowanie, rozwój produktu/innowacji społecznej, testowanie, wdrożenie innowacji, kontrolę i ocenę. W procesie planowania innowacji społecznych, można także wykorzystać procedury właściwe dla planowania programów stosowane w marketingu społecznym. Jednym z najważniejszych etapów całego procesu jest analiza wstępna, powalająca na definicję problemu społecznego, określenie szczegółów dotyczących wybranego obszaru problemu oraz związanych z nim zjawisk. Następnie określa się rynek docelowy, podejmuje się decyzje dotyczące produktu i innych instrumentów, określa partnerów, budżet i źródła finansowania oraz wybiera sposoby oceny efektów i kontroli realizacji programu innowacji społecznych[4].

Przypisy

  1. Olejniczuk-Merta A., Innowacje społeczne, (w:) Konsumpcja i Rozwój, nr 1, 2013, s. 28
  2. Robin Murray, Julie Caulier-Grice i Geoff Mulgan, The Open Book of Social Innovation, NESTA, London 2010.
  3. Program Innowacje Społeczne, NCBiR, Warszawa 2012, http://www.ncbir.pl/gfx/ncbir/userfiles/_public/programy_krajowe/innowacje_spoleczne/opis_programu_is_1.pdf [dostęp: 12.09.2014]
  4. a b Daszkiewicz M., Innowacje społeczne w kreowaniu atrakcyjności miast. Logistyka 2/15, s. 1412
  5. Zob. Opis historii rozwoju koncepcji innowacji społecznych w Polsce: Andrzej Klimczuk, Social Innovation Europe: Country Summary: Polska. Innowacje społeczne w Polsce, Social Innovation Exchange, London 2015.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Unbalanced scales lighter one blue.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Ikonka wagi o nie zrównoważonych szalach, gdzie lżejsza szala została nieco podkoloryzowana gwoli dalszego podkreślenia zaistnienia braku równowagi