Inspektorat Graniczny „Stryj”

Inspektorat Graniczny nr 20 (21)

Obwód Straży Granicznej „Stryj”

Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1928
Rozformowanie	15 lutego 1939
Organizacja
Dyslokacja	Stryj
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Małopolski Inspektorat Okręgowy SG Wschodniomałopolski Inspektorat Okręgowy SG Wschodniomałopolski Okręg SG

Inspektorat Graniczny nr 20 (21) – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-rumuńskiej w latach 1928–1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[1]. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawach organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 20 „Stryj”^[2]. Rozkazem nr 7 z 23 października 1931 roku w sprawach organizacyjnych i etatowych, zlikwidowano Inspektorat Okręgowy nr VI^[3]. Należący wcześniej do Inspektoratu nr VI komisariat wewnętrzny SG „Lwów” przydzielono pod względem służbowym bezpośrednio do Małopolskiego Okręgu Straży Granicznej, a etatowo, ewidencyjnie i gospodarczo do Inspektoratu Granicznego „Stryj”^[4]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Stryj” na Obwód Straży Granicznej „Stryj”^[5].

Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, w związku z przekazaniem Korpusowi Ochrony Pogranicza ochrony części granicy południowej Państwa na odcinku między przełęczą Użocką, a stykiem granicy polsko-rumuńsko-czechosłowackiej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zarządził likwidację Komendy Obwodu Straży Granicznej „Stryj”^[6]. Nakazał, by wraz z placówką II linii „Stryj” z dniem 1 lutego 1939 utworzył Komendę Obwodu „Suwałki” i placówkę II linii „Suwałki”^[7].

Służba graniczna

Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawach organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od zachodu: placówka Straży Granicznej „Ustrzyki Górne” wyłącznie, od wschodu: placówka Straży Granicznej „Zielona” włącznie^[2]. Rozkaz dowódcy Straży Granicznej nr 6 z 8 września 1928 podpisany przez mjr. Wacława Spilczyńskiego zmienił granicę inspektoratu: od zachodu − placówka Straży Granicznej „Wołosowate” do wzgórza 1335 Halicz wyłącznie, od wschodu − placówka Straży Granicznej „Rafajłowa” do wzgórza 1368 Dołha^[8].

Sąsiednie inspektoraty:

• Inspektorat Graniczny „Nowy Zagórz” ⇔ Inspektorat Graniczny „Kołomyja” − 1928
• Inspektorat Graniczny „Sambor” ⇔ Inspektorat Graniczny „Kołomyja” − 1935^[9]
• Obwód Straży Granicznej „Sambor” ⇔ Obwód Straży Granicznej „Kołomyja” − 1938^[10]
• Obwód Straży Granicznej „Sanok” ⇔ Obwód Straży Granicznej „Kołomyja”

Kierownicy/komendanci inspektoratu

Struktura organizacyjna

Organizacja inspektoratu w maju 1928^[12]:

• komenda − Stryj
• komisariat Straży Granicznej „Wysocko Niżne”
• komisariat Straży Granicznej „Sławsko”
• komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka”
• komisariat Straży Granicznej „Nadwórna”

We wrześniu 1928 zorganizowany został^[13]:

• samodzielny podkomisarat Straży Granicznej „Osmołoda” o zasięgu do wzg.1418 Siwula z posterunkami:
  • posterunek Straży Granicznej „Muskieta”
  • posterunek Straży Granicznej „Spłaj”
• samodzielny podkomisarat Straży Granicznej „Rafajłowa” o zasięgu do wzg.1368 Douha z posterunkami:
  • posterunek Straży Granicznej „Rafajłowa”
• komisariat Straży Granicznej „Tatarów”

Organizacja inspektoratu w 1931:

• komenda − Stryj
• Komisariat SG Sławsko (46 km)
• Komisariat SG Ludwikówka (35,5 km)
• Komisariat SG Porochy (57 km)
• Komisariat SG Worochta (42 km)

Organizacja inspektoratu w 1935^[9]:

• komenda − Stryj
• komisariat Straży Granicznej „Ławoczne”
• komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka”
• komisariat Straży Granicznej „Sołotwina”
• komisariat Straży Granicznej „Worochta”

Organizacja obwodu w 1938^[10]:

• komenda − Stryj
• komisariat Straży Granicznej „Ławoczne”
• komisariat Straży Granicznej „Ludwikówka”
• komisariat Straży Granicznej „Perehińsko”
• komisariat Straży Granicznej „Zielona”
• komisariat Straży Granicznej „Worochta”

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• KatarzynaK. Promińska KatarzynaK., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wschodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011 .
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażaków oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.