Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Chorzele”
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1921 | |
| Rozformowanie | 1928 | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Chorzele | |
| Formacja | Straż Celna | |
| Podległość | Dyrekcja Ceł „Warszawa” Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Celnej | |
Inspektorat Straży Celnej „Chorzele” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. W 1921 roku w Chorzelach stacjonował sztab 1 batalionu celnego[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[4]. Inspektorat Straży Celnej „Chorzele”, wraz ze swoimi komisariatami i placówkami granicznymi, znalazł się w podporządkowaniu Dyrekcji Ceł „Warszawa”[5]. W 1927 roku w skład inspektoratu wchodziło 6 komisariatów i 37 placówek[6].
Rozporządzeniem ministra skarbu z 30 czerwca 1927 roku rozpoczęto reorganizację Straży Celnej[7]. Odtąd Naczelny Inspektorat Straży Celnej podlegał bezpośrednio ministrowi skarbu, a Naczelnemu Inspektoratowi podlegały inspektoraty okręgowe[8]. Te ostatnie przejęły kompetencje dyrekcji ceł[9]. Inspektorat Straży Celnej „Chorzele” przemianowany został na Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Chorzele” i wszedł w podporządkowanie Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Straży Celnej[10]. Na podstawie rozkazu Inspektora Okręgowego z 2 kwietnia 1928, kierownik inspektoratu „Działdowo” przekazał komisariat „Działdowo” Inspektoratowi Granicznemu „Chorzele”[11].
Służba graniczna
- Sąsiednie inspektoraty
Funkcjonariusze inspektoratu
- Kierownicy inspektoratu
| stopień | imię i nazwisko, numer | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| starszy komisarz | Witalis Wołosiewicz | był w 1926[6] |
Obsada personalna sztabu inspektoratu w 1926[6]:
- kierownik inspektoratu – starszy komisarz Witalis Wołosiewicz
- przodownik Józef Grzyb (313)[a]
- przodownik Tadeusz Wojciechowski (326)
- przodownik Stanisław Gawroński (1071)
- starszy strażnik Zygmunt Banasiak (329)
- strażnik Zygmunt Chęciński (327)
- strażnik Bonifacy Sobieszczak (328)
- strażnik Stanisław Kieszkowski (478)
Struktura organizacyjna
Organizacja inspektoratu w 1926 roku[5]:
- komenda – Chorzele
- komisariat Straży Celnej „Leman”
- komisariat Straży Celnej „Dąbrowy”
- komisariat Straży Celnej „Czarnia”
- komisariat Straży Celnej „Chorzele”
- komisariat Straży Celnej „Janowo”
Uwagi
Przypisy
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 1bc.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b Kozłowski 2012 ↓, s. 25.
- ↑ a b c d Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 168.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 133.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 253.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 134.
- ↑ Muzeum Polskich Formacji Granicznych ↓.
- ↑ Rozkazy organizacyjne Maz. IO ↓, s. 2.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Straż Celna 1921–1928. [dostęp 2017-03-17].
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie Straży Celnej w 1926 roku
Rozmieszczenie placówek i komisariatów SC Inspektoratu "Chorzele" w 1926 roku
Rozmieszczenie Mazowieckiego Inspektoratu Straży Celnej w 1927