Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Grudziądz”

Inspektorat SC „Grudziądz” Inspektorat Graniczny SC „Grudziądz”
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1928
Organizacja
Dyslokacja	Grudziądz
Formacja	Straż Celna
Podległość	Dyrekcja Ceł „Poznań” Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Celnej

Rozmieszczenie placówek i komisariatów SC Inspektoratu „Grudziądz” w 1926 r.

Inspektorat Straży Celnej „Grudziądz” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną^[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku^[3]. Inspektorat Straży Celnej „Grudziądz”, wraz ze swoimi komisariatami i placówkami granicznymi, znalazł się w podporządkowaniu Dyrekcji Ceł „Poznań”^[4]. W 1926 roku w skład inspektoratu wchodziło 5 komisariatów i 38 placówek Straży Celnej^[5].

Rozporządzeniem ministra skarbu z 30 czerwca 1927 roku rozpoczęto reorganizację Straży Celnej^[6]. Odtąd Naczelny Inspektorat Straży Celnej podlegał bezpośrednio ministrowi skarbu, a Naczelnemu Inspektoratowi podlegały inspektoraty okręgowe^[7]. Te ostatnie przejęły kompetencje dyrekcji ceł^[8]. Inspektorat Straży Celnej „Grudziądz” przemianowany został na Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Grudziądz” i wszedł w podporządkowanie Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Straży Celnej^[9].

Służba graniczna

Sąsiednie inspektoraty

• Inspektorat Straży Celnej „Działdowo” ⇔ Inspektorat Straży Celnej „Wejherowo”

Funkcjonariusze inspektoratu

Obsada personalna w 1927^[5]:

• kierownik inspektoratu – starszy komisarz Stanisław Doliński (do V 1928^[10])
• pomocnik kierownik inspektoratu – podkomisarz Bronisław Nowakowski
• funkcjonariusze młodsi:

starszy przodownik Paweł Wollschlager (1350)

przodownik Ignacy Kmieć (2409)

przodownik Leon Knapiński (2410)

starszy strażnik Roman Szmidt (2688)

Struktura organizacyjna

Organizacja inspektoratu w 1926 roku^[11]:

• komenda – Grudziądz
• komisariat Straży Celnej „Gniew”
• komisariat Straży Celnej „Nowe”
• komisariat Straży Celnej „Dusocin”
• komisariat Straży Celnej „Plesewo”
• komisariat Straży Celnej „Lipinki”

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
• Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927 .
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757. 
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
• Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Straż Celna 1921–1928. [dostęp 2017-03-17].
• Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.