Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Kościerzyna”
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1921 | |
| Rozformowanie | 1928 | |
| Tradycje | ||
| Kontynuacja | Inspektorat Graniczny nr 6 | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Kościerzyna | |
| Formacja | Straż Celna | |
| Podległość | Dyrekcja Ceł „Poznań” Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Celnej | |
Inspektorat Straży Celnej „Kościerzyna” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.
Geneza
Już w 1918 roku powstające państwo polskie zaczęło tworzyć wyspecjalizowane formacje przeznaczone do ochrony granic Rzeczypospolitej. W kwietniu 1920 roku w Kościerzynie stacjonował sztab I dywizjonu 4 pułku Strzelców Granicznych[1]. W kolejnych latach inne formacje ochraniały granice w tym rejonie. W 1921 roku w Kościerzynie rozlokowało się dowództwo 3 batalionu celnego[2].
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[3]. Jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[4]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[5]. Inspektorat Straży Celnej „Kościerzyna”, wraz ze swoimi komisariatami i placówkami granicznymi, znalazł się w podporządkowaniu Dyrekcji Ceł „Poznań”[6]. W 1926 roku w skład inspektoratu wchodziło 5 komisariatów i 34 placówki Straży Celnej[7].
Rozporządzeniem ministra skarbu z 30 czerwca 1927 roku rozpoczęto reorganizację Straży Celnej[8]. Odtąd Naczelny Inspektorat Straży Celnej podlegał bezpośrednio ministrowi skarbu, a Naczelnemu Inspektoratowi podlegały inspektoraty okręgowe[9]. Te ostatnie przejęły kompetencje dyrekcji ceł[10]. Inspektorat Straży Celnej „Kościerzyna” przemianowany został na Inspektorat Graniczny Straży Celnej „Kościerzyna” i wszedł w podporządkowanie Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Celnej[11].
Służba graniczna
- Sąsiednie inspektoraty
- Inspektorat Straży Celnej „Wejherowo” ⇔ Inspektorat Straży Celnej „Chojnice”
Funkcjonariusze inspektoratu
Obsada personalna w 1927[7]:
- kierownik inspektoratu – inspektor Stefan Kwiatkowski
- pomocnik kierownik inspektoratu – podkomisarz Ildefons Klonowski
- funkcjonariusze młodsi:
- starszy przodownik Józef Maciaszek (969)
- przodownik Józef Rospęk (1190)
Struktura organizacyjna
Organizacja inspektoratu w 1926 roku[12]:
- komenda – Kościerzyna
- komisariat Straży Celnej „Przymuszewo”
- komisariat Straży Celnej „Lipusz”
- komisariat Straży Celnej „Chośnica”
- komisariat Straży Celnej „Sierakowice”
- komisariat Straży Celnej „Linja”
Przypisy
- ↑ Przeformowanie oddziałów StG ↓, s. 5-6.
- ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 3bc.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 30.
- ↑ a b Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 213.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 133.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 253.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 134.
- ↑ Muzeum Polskich Formacji Granicznych ↓.
- ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 29.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Straż Celna 1921–1928. [dostęp 2017-03-17].
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie Straży Celnej w 1926 roku
Szkic rozmieszczenia 3 batalionu celnego
Rozmieszczenie placówek i komisariatów Straży Celnej Inspektoratu Kościerzyna