Inspektorat Graniczny nr 17

Inspektorat Graniczny nr 17

Obwód Straży Granicznej „Bielsko”

Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1928
Rozformowanie	1939
Tradycje
Kontynuacja	Obwód SG„Cieszyn”
Organizacja
Dyslokacja	Biała
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej

Inspektorat Graniczny nr 17 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1928–1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[1]. Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 17 „Cieszyn (Biała)?”^[2][3]. Rozkazem nr 7 z 23 października 1931 roku w sprawach organizacyjnych i etatowych , zlikwidowano Inspektoratu Okręgowego nr VI^[4]. Należący wcześniej do Inspektoratu nr VI komisariat wewnętrzny SG „Kraków” przydzielono pod względem służbowym bezpośrednio do Ślaskiego Okręgu Straży Granicznej, a etatowo, ewidencyjnie i gospodarczo do Inspektoratu Granicznego „Biała”^[5]. Rozkazem nr 1 dowódcy Straży Granicznej z 12 stycznia 1931 roku poinformowano, że siedziba inspektoratu z dniem 1 października 1930 roku została przeniesiona z Cieszyna do Białej na ulicę Hałcnowskiej nr 17^[6]. Rozkazem nr 4/31 zastępcy komendanta Straży Granicznej płk. Emila Czaplińskiego z 20 października 1931 roku przeniesiono siedzibę inspektoratu do Bielska ul. Młyńska 8^[7]. Rozkazem nr 4 z 17 grudnia 1934 roku w sprawach [...] zarządzeń organizacyjnych i zmian budżetowych, dowódca Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył komisariat „Zebrzydowice” z Inspektoratu Granicznego „Rybnik” i przydzielił do Inspektoratu Granicznego „Bielsko”^[8]. Rozkazem nr 1 z 31 marca 1937 roku w sprawach [...] likwidacji i tworzenia placówek, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek SG „Skoczów” i utworzył posterunek SG „Żywiec”^[9]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Bielsko” na Obwód Straży Granicznej „Bielsko”^[10].

Formowanie Obwodu SG „Cieszyn”

Po aneksji tzw. Zaolzia, rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski, działając na podstawie upoważnienia Ministra Skarbu z 14 października 1938 roku zarządził przeniesienie siedziby komendy obwodu i placówki II linii „Bielsko” do Cieszyna, komisariatów „Ustroń” do Jabłonkowa, „Cieszyn” do Cierlicka Górnego, „Zebrzydowice” do Orłowej, „Gorzyce” do Bogumina^[11][12].

Służba graniczna

Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od północy: placówka Straży Granicznej „Pogwizdów” wyłącznie, od południa: placówka Straży Granicznej „Głuchaczki” włącznie^[2].

Sąsiednie inspektoraty:

• Inspektorat Graniczny „Rybnik” ⇔ Inspektorat Graniczny „Nowy Targ”− 1928

Kierownicy/komendanci inspektoratu

Struktura organizacyjna

Mapa Inspektoratu „Bielsko” z naniesionymi szlakami i punktami przemytniczymi

Organizacja inspektoratu w 1928^[16]:

• komenda − Biała
• komisariat Straży Granicznej „Cieszyn”
• komisariat Straży Granicznej „Ustroń”
• komisariat Straży Granicznej „Istebna”
• komisariat Straży Granicznej „Rajcza”

Organizacja inspektoratu w listopadzie 1929^[17]:

• komenda − Biała
• 1/17 komisariat Straży Granicznej „Cieszyn”
• 2/17 komisariat Straży Granicznej „Ustroń”
• 3/17komisariat Straży Granicznej „Jasnowice”
• 4/17 komisariat Straży Granicznej „Rajcza”
• 5/17 komisariat Straży Granicznej „Korbielów”

Organizacja inspektoratu w 1935^[18]:

• komenda − Bielsko
• komisariat Straży Granicznej „Zebrzydowice”
• komisariat Straży Granicznej „Cieszyn”
• komisariat Straży Granicznej „Ustroń”
• komisariat Straży Granicznej „Istebna”
• komisariat Straży Granicznej „Rajcza”
• komisariat Straży Granicznej „Korbielów”

Przypisy

Bibliografia

• Mieczysław Kulikowski. Muzeum Polskich Formacji Granicznych. [dostęp 2017-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-04)].
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• KatarzynaK. Promińska KatarzynaK., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Zachodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011 .
• ZbigniewZ. Gulczyński ZbigniewZ., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011 .
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Rozkazy organizacyjne Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.