Inspektorat Graniczny nr 18

Inspektorat Graniczny nr 18
Obwód SG „Nowy Targ”
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1928
Rozformowanie1939
Organizacja
DyslokacjaNowy Targ
FormacjaStraż Graniczna
PodległośćMałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej
Straż Graniczna w 1930.jpg

Inspektorat Graniczny nr 18 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1928–1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[1]. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawach organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 18 „Nowy Targ”[2]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Nowy Targ” na Obwód Straży Granicznej „Nowy Targ”[3]. Rozkazem nr 3 z 31 grudnia roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek wywiadowczy „Sucha”[4].

Służba graniczna

Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawach organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od zachodu: placówka Straży Granicznej „Głuchaczki” wyłącznie, od wschodu: placówka Straży Granicznej „Izby” włącznie[2]. Rozkaz dowódcy Straży Granicznej nr 6 z 8 września 1928 podpisany przez mjr. Wacława Spilczyńskiego zmienił granicę inspektoratu: od zachodu bez zmian, od wschodu − placówka Straży Granicznej „Tylicz” do wzgórza 794 Dzielec[5].

Sąsiednie inspektoraty

Kierownicy/komendanci inspektoratu

stopieńimię i nazwiskookres pełnienia służbykolejne stanowisko
inspektorBolesław Czajkowski– 26 XI 1930[6]
komisarzWłodzimierz Krogulski(?)[a] [b]15 VII 1932 – 27 XI 1934stan nieczynny
inspektorJulian MamczyńskiX 1932 – VIII 1937stan nieczynny

Struktura organizacyjna

Szkic Obwodu SG „Nowy Targ”

Organizacja inspektoratu w maju 1928[10]:

Organizacja inspektoratu w 1931 i w 1935[11]:

Organizacja obwodu w 1938[12]:

Uwagi

  1. ↑ Według Kozłowskiego Włodzimierz Krogulski wyznaczony został na stanowisko kierownika IG „Nowy Targ”[7], a na podstawie Historii Inspektoratu Granicznego „Częstochowa” należy wnioskować, że był wyznaczony na stanowisko kwatermistrza tegoż Inspektoratu[8].
  2. ↑ Włodzimierz Tomasz Józef Krogulski (ur. 10 kwietnia 1894 we Lwowie, zm. wiosną 1940 w Bykowni) – kapitan piechoty Wojska Polskiego i komisarz Straży Granicznej, odznaczony Krzyżem Niepodległości. Od 1914 żołnierz 14 kompanii 2 pułku piechoty Legionów Polskich. Ranny w bitwie pod Młotkowem. W maju 1915 ukończył Szkołę Podchorążych i został przydzielony do 6 pułku piechoty Legionów. Po kryzysie przysięgowym wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego, a zimą 1918 wcielony do wojska austriackiego i wysłany na front włoski. Tam zostaje powtórnie ranny. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył na froncie ukraińskim w Galicji Wschodniej. W okolicy Stryja dostał się do niewoli ukraińskiej. Po uwolnieniu, dowodził kompanią sztabową 12 Dywizji Piechoty. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W lipcu 1922 w stopniu przodownika przeszedł do służby w Straży Celnej na stanowisko kierownika placówki SG „Bystrzec”. W marcu 1928 w stopniu podkomisarza wstąpił do Straży Granicznej. W od lipca 1928 pełnił obowiązki kierownika komisariatu SG „Cieszyn”. W 1929 przeniesiony został na identyczne stanowisko w Tarnowskich Górach. W 1932 wyznaczony na stanowisko kierownika (?) IG „Nowy Targ”, a w listopadzie 1934 przeniesiony w stan nieczynny[7]. W lutym 1925 roku, jako oficer rezerwy zatrzymany w służbie czynnej został przeniesiony z korpusu oficerów rezerwy łączności do korpusu oficerów rezerwy piechoty w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 120.4 lokatą, z równoczesnym wcieleniem z 2 płącz. w Jarosławiu do 42 pp w Białymstoku[9].

Przypisy

  1. ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
  2. ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 27.
  3. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
  4. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 135.
  5. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 30.
  6. ↑ Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 17.
  7. ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 168-169.
  8. ↑ Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 12 i 23.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 22 lutego 1925 roku, s. 86.
  10. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 28.
  11. ↑ Promińska 2011 ↓, s. 5.
  12. ↑ Promińska 2011 ↓, s. 8.

Bibliografia

  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
  • Katarzyna Promińska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Zachodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011.
  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
  • Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
  • Szkic historyczny z działalności Inspektoratu Straży Granicznej „Częstochowa“ z lat 1928-1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Straż Graniczna (1928–1939)
Inspektoraty okręgowe
od 1938 okręgi SG
Inspektoraty graniczne
od 1938 obwody SG
Obwody SG
powstałe po 1938
Komisariaty SG
Placówki I linii
Placówki II linii

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Straż Graniczna w 1930.jpg
Rozmieszczenie Straży Granicznej w 1930 roku
Szkic obwodu SG Nowy Targ.jpg
Szkic Obwodu SG Nowy Targ - lata 30. XX wieku