Inspektorat Graniczny nr 7
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1928 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód | Inspektorat Straży Celnej „Chojnice” |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Chojnice |
| Formacja | Straż Graniczna |
| Podległość | Pomorski Inspektorat Okręgowy SG Pomorski Okręg SG |
Inspektorat Graniczny nr 7 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[1]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację i strukturę inspektoratu granicznego nr 7 „Chojnice”[2]. Określił też granice inspektoratu granicznego: od wschodu: placówka Straży Granicznej „Dywan” wyłącznie, od południa: placówka Straży Granicznej „Witkowo” włącznie[2]. W 1930 roku utworzono nowy komisariat SG „Borzyszkowy” w miejsce zlikwidowanego podkomisariatu Dolne Ostrowite. Zmieniono również nazwę komisariatu SG „Prądzona” na Brzeźno oraz Zielona Chocina na Konarzyny. W 1937 roku utworzono komisariat „Lipnica” w miejsce zlikwidowanego komisariatu „Borzyszkowy”. Rozkazem nr 1 z 31 marca 1937 roku w sprawach [...] likwidacji i tworzenia placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek wywiadowczy „Brusy”[3]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Chojnice” na Obwód Straży Granicznej „Chojnice”[4].
Służba graniczna
Inspektorat obejmował on odcinek graniczny od jeziora Somińskiego, do lasów koło miejscowości Witkowo. Tj. od kamienia granicznego nr C 003 do kamienia granicznego nr D 238. Od 1933 roku Inspektorat poszerzono do kamienia granicznego nr D 248 (do miejscowości Lutówko). Długość odcinka granicznego wynosiła ponad 142 km.
Sąsiednie inspektoraty:
Dziania zbrojne jednostek obwodu
Broniąca Chojnic kompania Straży Granicznej „Chojnice” kpt. Czesława Jareckiego wchodziła w skład oddziału wydzielonego płk. Tadeusza Majewskiego. Jej skład stanowili strażnicy placówek „Nieżychowice”, „Chojnice I” i „Chojnice II” oraz załogi komendy obwodu i plutonu wzmocnienia. Kompania otrzymała zadanie bronić odcinka na północ od dworca kolejowego w stronę ulicy Człuchowskiej. Od ognia artyleryjskiego został śmiertelnie ranny kpr. Jan Jóźwiak oraz lekko ranny komendant obwodu Straży Granicznej ppłk Stanisław Kozubek. W walce zginęli plut. Władysław Wyrwała oraz kpr. Feliks Skraburski, a ciężko ranny został odniósł kpr. Franciszek Brzeziński. Pluton wzmocnienia z kompanii „Chojnice” bronił Czerska. W walce odniósł rany dowódca plutonu ppor. Franciszek Gorczyca. Został zabity na łóżku szpitalnym. W ten sam sposób zamordowano też kpr. Franciszka Brzezińskiego. Około 14.00 kompania Straży Granicznej wycofała się z Chojnic. Potem walczyła w okrążeniu w Borach Tucholskich. dowódca kompanii z grupą strażników wydostał się z okrążenia i zgodnie z rozkazami kierował się do ośrodka szkolenia Straży Granicznej w Rawie Ruskiej[5]. W okolicach Góry Kalwarii dostali się do niewoli[6].
Kierownicy/komendanci inspektoratu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| nadkomisarz | Stanisław Domachowski | 1928–1936[7] | |
| nadkomisarz | Włodzimierz Słoka | 1936–1937[7] | |
| inspektor | Stanisław Kozubek | 1937–1939[7] |
Struktura organizacyjna
W momencie powstania Inspektorat w 1928 roku składał się z czterech komisariatów i jednego podkomisariatu. Taki podział administracyjny przetrwał do 1930 roku.
1928
- komisariat Straży Granicznej „Prądzona”
- komisariat Straży Granicznej „Zielona Chocina”
- komisariat Straży Granicznej „Chojnice”
- komisariat Straży Granicznej „Kamień Pomorski”
1930
- Komisariat Straży Granicznej „Borzyszkowy”
- Komisariat Straży Granicznej „Brzeźno”
- Komisariat Straży Granicznej „Konarzyny”
- Komisariat Straży Granicznej „Chojnice”
- Komisariat Straży Granicznej „Kamień Pomorski”
1933−1936
- Komisariat Straży Granicznej „Borzyszkowy”
- Komisariat Straży Granicznej „Brzeźno”
- Komisariat Straży Granicznej „Konarzyny”
- Komisariat Straży Granicznej „Chojnice”
- Komisariat Straży Granicznej „Kamień Pomorski”
1937
- Komisariat Straży Granicznej „Lipienice”
- Komisariat Straży Granicznej „Brzeźno”
- Komisariat Straży Granicznej „Konarzyny”
- Komisariat Straży Granicznej „Chojnice”
- Komisariat Straży Granicznej „Kamień Pomorski”
Przypisy
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 18.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 115.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
- ↑ Polak 1998 ↓, s. 78.
- ↑ Polak 1998 ↓, s. 79.
- ↑ a b c Szutowicz Talewski ↓.
Bibliografia
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie (Dokumentacja Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej).
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Andrzej Szutowicz, Zbigniew Talewski: Placówka Straży Granicznej „Kiełpin Szosa”. [dostęp 2017-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie Straży Granicznej w 1930 roku
Rozmieszczenie inspektoratu granicznego nr 7 Chojnice w 1930 roku