Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej

Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Institute of General and Ecological Chemistry
Politechnika Łódzka
Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej w Gmachu Wydziału Chemicznego PŁ
Data założenia	1970
Państwo	Polska
Adres	90–924 Łódź, ul. Żeromskiego 116
Dyrektor	prof. dr hab. inż. Małgorzata I. Szynkowska-Jóźwik
Położenie na mapie Łodzi Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej
Położenie na mapie województwa łódzkiego Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej
51°45′13,88″N 19°27′03,21″E/51,753856 19,450892
Strona internetowa

Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej – jeden z instytutów Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej, funkcjonujący pod obecną nazwą od 1991. Powstał w 1970 jako Instytut Chemii Ogólnej.

Historia Instytutu

Wśród dziewięciu utworzonych w 1945 na Wydziale Chemicznym PŁ katedr była Katedra i Zakład Chemii Nieorganicznej oraz Katedra i Zakład Chemii Ogólnej. Organizatorem Katedry Chemii Nieorganicznej i jej kierownikiem w latach 1945–1970 był prof. dr Edward Józefowicz, a Katedry Chemii Ogólnej z-ca prof. Bogumił Wilkoszewski, który kierował nią do 1953. W 1953 Katedra Chemii Ogólnej włączona została jako Zakład do Katedry Chemii Nieorganicznej, a kierowała nim do 1964 doc. dr Stanisława Witekowa. W 1964 Katedra Chemii Ogólnej została reaktywowana, a kierowała nią nadal do 1970 doc. dr Stanisława Witekowa (od 1969 jako profesor).

W roku akademickim 1945/46 utworzona też została Katedra Technologii Chemicznej Nieorganicznej, której pierwszym jej kierownikiem, do września 1946, był prof. dr Edmund Trepka. W latach 1946–1952 kierownikiem był z-ca prof. Eugeniusz Berger, w latach 1952–1968 katedrą kierował prof. Antoni Justat, a następnie w latach 1968–1970 doc. dr Konrad Janio. W skład katedry wchodziły: Zakład Technologii Nieorganicznej oraz Zakład Technologii Wody i Ścieków^[1].

W Katedrze Chemii Nieorganicznej rozwinęły się następujące kierunki badań naukowych:

• kinetyka chemiczna, obejmująca badania przebiegu różnych reakcji na granicy dwóch faz ciekłych oraz niektóre problemy równowag fazowych
• chemia związków koordynacyjnych, zarówno w roztworach jak i w stanie stałym, synteza nowych związków koordynacyjnych o praktycznym znaczeniu, badanie ich własności oraz równowag reakcji kompleksowania
• rentgenografia strukturalna i krystalochemia – początkowo wyznaczanie struktury nieorganicznych związków koordynacyjnych, a następnie również struktury związków organicznych
• chemia analityczna, opracowanie nowych metod analitycznych, zarówno klasycznych jak i instrumentalnych oraz ich zastosowanie do analizy różnych substancji.

Prace naukowe prowadzone w Katedrze Chemii Ogólnej obejmowały:

• kinetykę reakcji w układach jednofazowych i wielofazowych, gdzie badano przebiegi reakcji na granicy faz ciecz–ciecz i ciecz–gaz
• związki koordynacyjne
• sonochemię, obejmująca badanie wpływu ultradźwięków na przebieg reakcji
• adsorpcję i katalizę – badania dotyczyły przede wszystkim właściwości powierzchni adsorbentów i katalizatorów.

W Katedrze Technologii Chemicznej Nieorganicznej prowadzone były badania w zakresie:

• technologii wody i technologii krzemianów
• odsiarczania gazów przemysłowych
• fluidalnej konwersji tlenku węgla
• wykorzystania odpadowego chlorku wapnia do produkcji chloru i azotanów
• zgazowania odpadów z rud uranowych,
• procesów jonitowego uzdatniania wody
• sorpcyjnego usuwania zanieczyszczeń z wód ściekowych.

W 1970 została zmieniona struktura Uczelni i wszystkich wydziałów. Wśród nowo powołanych instytutów utworzony został Instytut Chemii Ogólnej, który powstał z połączenia Katedry Chemii Nieorganicznej, Katedry Chemii Ogólnej i Katedry Technologii Chemicznej Nieorganicznej. Pierwszym dyrektorem Instytutu został prof. dr hab. Rajmund Sołoniewicz, który pełnił tę funkcję do 1975. W latach 1976–2002 dyrektorem Instytutu był prof. dr hab. inż. Tadeusz Paryjczak. W 1991 Instytut zmienił nazwę na Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej. Od 2002 jego dyrektorem jest prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski.

Władze Instytutu^[2]

• Dyrektor – prof. dr hab. inż. Małgorzata I. Szynkowska-Jóźwik
• Z-ca dyrektora ds. kształcenia – prof. dr hab. inż. Wojciech Wolf

Struktura Instytutu

Z chwilą utworzenia Instytutu nastąpiła integracja niektórych kierunków badawczych i powstały cztery zespoły naukowe:

Zespół Adsorpcji i Katalizy

Tematyka prac badawczych zespołu początkowo koncentrowała się na następujących problemach:

• zastosowanie chromatografii gazowej w badaniach adsorpcji i katalizy
• wpływ struktury porowatej nośnika na stopień dyspersji osadzonego metalu i jego aktywności katalitycznej w reakcjach modelowych
• szybkie metody chemisorpcyjne oznaczania selektywnej powierzchni metali w katalizatorach złożonych, mono i bimetalicznych
• badanie tlenkowych katalizatorów stosowanych w reakcjach utlenienia węglowodorów.

W latach późniejszych zakres badań został rozszerzony o następujące zagadnienia:

• oddziaływania wodoru, tlenu i tlenku węgla z wybranymi metalami oraz układami bimetalicznymi w szerokim zakresie temperatur
• własności fizykochemicznych katalizatorów tlenkowych osadzonych na nośnikach
• katalizatory kobaltowo-molibdenowe, katalizatory kobaltowo-molibdenowo-tellurowe, miedziowo–niklowe i niklowe promotorowane palladem
• dobór katalizatorów do otrzymywania poliestrów, do katalitycznej redukcji aromatycznych związków nitrowych, do usuwania śladowych ilości acetylenu w obecności dużych stężeń etylenu
• wpływ wody na proces termodesorpcji wodoru i dwutlenku węgla z katalizatorów typu metal–nośnik lub bimetal–nośnik
• reakcje metanizacji na różnych katalizatorach metalicznych i bimetalicznych osadzonych na nośnikach.

Na szczególne podkreślenie zasługują prace dotyczące zastosowania chromatografii gazowej w badaniach adsorpcji i katalizy. Badanie te miały w Polsce charakter pionierski.

Zespół kierowany był początkowo przez prof. dr hab. inż. Tadeusza Paryjczaka, a od 2005 przez prof. dr hab. inż. Jacka Rynkowskiego.

Zespół Rentgenografii Strukturalnej i Krystalochemii^[3]

Prace naukowo–badawcze zespołu koncentrują się na zagadnieniach z dziedziny krystalografii i rentgenografii strukturalnej, krystalografii stosowanej, a także metodyki rentgenograficznej:

• krystaliczna i cząsteczkowa struktura związków nieorganicznych, organicznych i koordynacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem połączeń o znaczeniu biologicznym i farmakologicznym, wykazującym właściwości katalityczne
• komputerowe modelowanie struktury i projektowanie właściwości związków o znaczeniu farmakologicznym
• badania struktury związków o dużym znaczeniu aplikacyjnym, w szczególności leków, barwników i pigmentów organicznych oraz krystalicznych polimerów organicznych i nieorganicznych
• programowanie komputerowych obliczeń krystalograficznych.

Pierwszym kierownikiem Zespołu był prof. dr inż. Zdzisław Gałdecki, a od 1994 prof. dr hab. inż. Marek Główka.

Zespół Chemii Nieorganicznej i Analitycznej

Główne kierunki badań zespołu to:

• analityka środowiska, a w szczególności oznaczanie analitów nieorganicznych w glebach, roślinach i produktach spożywczych
• analiza odpadów, osadów dennych i ściekowych, syntezę i badanie właściwości nowych związków koordynacyjnych lantanowców
• badanie równowagi kompleksowania w ciekłych układach dwufazowych
• efekty synergetyczne w procesach ekstrakcji lantanowców.

Zespół kierowany był początkowo przez prof. dra inż. Andrzeja Cygańskiego, następnie przez dra hab. inż. Bogdana Ptaszyńskiego, prof. PŁ, a od 2007 przez prof. dra hab. inż. Wojciecha Wolfa.

Zespół Technologii Chemicznej i Ochrony Środowiska

Zespół jest kontynuatorem prac zainicjowanych w dawnej Katedrze Technologii Chemicznej Nieorganicznej. Prace naukowo–badawcze początkowo koncentrowały się wokół ważnych procesów technologicznych i obejmowały między innymi:

• badania kinetyki konwersji tlenku węgla z parą wodną na katalizatorze w złożu fluidalnym
• opracowanie sposobu otrzymywania saletry wapniowej i chloru z odpadów pochodzących z produkcji sody
• badania systemów wodno-ściekowych w zakładach przemysłowych.

W późniejszym okresie rozwinięte zostały badania związane z ochroną środowiska, w szczególności ochroną zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami.

Do 2001 zespół był kierowany przez doc. dra inż. Konrada Janio, następnie w latach 2001–2003 przez doc. dra Zbigniewa Gorzkę, w latach 2003–2013 przez dra inż. Marka Kaźmierczaka, a od 2013 przez dra hab. inż. Tomasza Manieckiego.

Naukowcy związani z Instytutem

• Prof. dr hab. inż. Tadeusz Bartczak
• Prof. dr hab. inż. Maria Bukowska-Strzyżewska
• Prof. dr hab. inż. Andrzej Cygański
• Prof. dr hab. Danuta Czakis-Sulikowska
• Prof. dr inż. Zdzisław Gałdecki
• Prof. dr hab. inż. Marek Główka
• Prof. dr hab. inż. Janina Karolak-Wojciechowska
• Dr hab. inż. Andrzej Korczyński, prof PŁ
• Prof. dr hab. inż. Tadeusz Paryjczak
• Dr hab. inż. Bogdan Ptaszyński, prof PŁ
• Prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski
• Prof. dr hab. inż. Wojciech Wolf

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Przybylski (red.): Politechnika Łódzka 1945–1995. Księga Jubileuszowa. Łódź: Politechnika Łódzka, 1995. ISBN 83-902081-9-9.
• Ryszard Przybylski (red.): Politechnika Łódzka 1995–2005. Łódź: Politechnika Łódzka, 2005.

Linki zewnętrzne

• Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).
• Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej – tematyka badań. chemia.p.lodz.pl. [dostęp 2015-02-01].