Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego

Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego

Institute of Pedagogical Sciences of Opole University

Siedziba INP UO, mieszcząca się w głównym gmachu UO
Data założenia	14 maja 1973
Typ	naukowo-badawczy
Państwo	Polska
Adres	45-052 Opole ul. Oleska 48
Liczba pracowników • naukowych	32
Dyrektor	dr hab. Edward Nycz, prof. UO
Położenie na mapie Opola Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Położenie na mapie województwa opolskiego Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
50°40′23,9808″N 17°55′53,1732″E/50,673328 17,931437
Strona internetowa

Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego – jednostka dydaktyczno-naukowa należąca do struktur Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Opolskiego. Dzieli się na 3 katedry, 4 zakłady i 2 pracownie naukowe^[1]. Posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora^[2]. Prowadzi działalność dydaktyczną i badawczą związaną z szeroko pojętą pedagogiką w jej różnych aspektach oraz historią wychowania i oświaty. Instytut oferuje studia na kierunkach - pedagogika oraz praca socjalna i studia podyplomowe^[3]. Aktualnie na instytucie kształci się studentów w trybie dziennym i zaocznym. Jego kadrę naukową tworzy 32 pracowników naukowo-dydaktycznych, w tym: 4 profesorów zwyczajnych, 6 profesorów nadzwyczajnych ze stopniem doktora habilitowanego, 18 adiunktów ze stopniem doktora oraz 4 asystentów z tytułem zawodowym magistra^[4]. Siedzibą instytutu jest główny gmach Uniwersytetu Opolskiego, mieszczący się przy ul. Oleskiej 48^[5].

Instytut Nauk Pedagogicznych powstał jako jedna z pierwszych tego typu jednostek działających w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu w 1973 roku, którego twórcami byli naukowcy przybyli w znacznej części z Uniwersytetu Wrocławskiego i Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Związanych z nim było wielu wybitnych badaczy, m.in.: Witold Kruk-Ołpiński, Janina Czyżewska, Józef Madeja. Pracownicy naukowi instytutu zajmowali też często najważniejsze stanowiska w hierarchii uczelnianej – rektorów: Jan Zborowski (1954-1956), Tadeusz Gospodarek (1972-1981), Franciszek Marek (1995-1996) oraz prorektora: Zygmunt Łomny (1984-1990), wielokrotnie obejmowali też funkcję dziekanów na swoich wydziałach. Instytut początkowo afiliowany był przy Wydziale Filologiczno-Historycznym, a od reorganizacji struktur uniwersyteckich w 1996 roku przy Wydziale Historyczno-Pedagogicznym (od 2016 roku pod nazwą Wydział Nauk Społecznych)^[6].

Adres

Instytut Nauk Pedagogicznych
Uniwersytetu Opolskiego
ul. Oleska 48
45-052 Opole

Historia

Witold Kruk-Ołpiński, jeden z głównych twórców dzisiejszego instytutu

Geneza instytutu sięga początków powołania do życia w 1950 roku we Wrocławiu Wyższej Szkoły Pedagogicznej. W ramach struktury tej szkoły powstał Zespół Pedagogiczny, stanowiący zalążek obecnej placówki, na którego czele stał dr Witold Kruk-Ołpiński^[7].

1 stycznia 1953 roku zespół został przekształcony w Katedrę Pedagogiki, która wraz z całą uczelnią została w 1954 roku przeniesiona do Opola. W pierwszych latach istnienia opolskiej WSP mimo usługowego charakteru działalności Katedry Pedagogiki – w jej strukturze występuje pewne ukierun­kowanie działalności naukowo-badawczej. Utworzono tzw. sekcje kierunko­we. Kierownikiem Sekcji Nauk Pedagogicznych był przez kilka lat dr Jan Zborowski. Sekcją Nauk Filozoficznych kierował dr Sewe­ryn Dur, z kolei Sekcją Historii Oświaty i Wychowania dr Józef Madeja, a Sekcją Psychologiczną zawiadywał dr Witold Kruk-Ołpiński. Rozwój uczelni w nowym środowisku wpływał na poszerzenie zadań Ka­tedry Pedagogiki, w związku z czym powiększał się skład personalny^[7].

Powołanie kierunków pedagogicznych nastąpiło najpierw w formie studiów wieczorowych, które uruchomiono po raz pierwszy w roku akademickim 1960/1961. Pierwszymi studentami byli wybitni nauczyciele-praktycy, pracownicy kuratorium, inspektoratów oświaty oraz działacze Związku Nauczycielstwa Polskiego, którzy nie posiadali studiów wyższych. Studia wieczorowe z dyplomem magi­stra zakończyło 171 osób, zaś przez różne lata studiów przeszło ogółem 217 osób. Studenci ci realizowali program pedagogiki ogólnej. Dalsze lata przy­niosły ze sobą nowe formy studiów zaocznych w zakresie pedagogiki^[7].

Zarządzeniem Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki powołano 14 maja 1973 roku Instytut Pedagogiki Wyższej na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu z przekształcenia dotychczasowej Katedry Pedagogiki. Instytutu składał się z 5 zakładów: Zakładu Pedagogiki, Zakładu Psychologii, Zakładu Historii Wychowania i Oświaty, Zakładu Kultury Współczesnej, Zakładu Praktyk Pedagogicznych oraz Pracowni Nowych Technik Nauczania oraz Pracowni Metodyki Wychowania Harcerskiego. Od roku akademickiego 1973/1974 uruchomiono także po raz pierwszy studia stacjonarne, które rozpoczęło 190 studentów na trzech następujących kierunkach: pedagogika szkolna, opiekuńcza i kulturalno-oświatowa. W następnym roku akademickim 1974/75 uruchomiono pedagogikę przedszkolną. Instytut Pedagogiki WSP w Opolu nawiązał współpracę naukową z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Poczdamie (NRD), z Instytutem Pedagogicznym w Biełgorodzie (ZSRR) oraz z Samodzielnym Oddziałem Pedagogicznym w Opawie i Hradec Králové (Czechosłowacja). Współpracował a także innymi ośrodkami naukowymi w kraju. W 1989 roku nadano obecną nazwę placówce - Instytut Nauk Pedagogicznych^[7].

Władze (2016-2020)

Dyrektor: dr hab. Edward Nycz, prof. UO

Zastępca Dyrektora ds. Naukowych: dr hab. Eugenia Karcz–Taranowicz, prof. UO

Zastępca Dyrektora ds. Kształcenia i Studentów: dr Ewelina Konieczna

Poczet dyrektorów

• 1973-1981: prof. dr hab. Teodor Musioł
• 1981-1990: prof. dr hab. Tadeusz Gospodarek
• 1990-1996: prof. dr hab. Zygmunt Łomny
• 1996-2016: prof. dr hab Zenon Jasiński
• od 2016 r.: dr hab. Edward Nycz, prof. UO

Kierunki kształcenia

Instytut kształci studentów na studiach pierwszego stopnia (licencjackich, 3-letnich). Do wyboru są następujące kierunki i specjalizacje^[8]:

• pedagogika
  • resocjalizacyjna z profilaktyka społeczną (dzienne, zaoczne)
  • opiekuńczo-wychowawcza i terapeutyczna (dzienne, zaoczne)
  • pracy z poradnictwem i bezpieczeństwem pracy (dzienne)
• praca socjalna (dzienne, zaoczne)

Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia, ich absolwenci mogą kontynuować naukę na studiów drugiego stopnia (magisterskich uzupełniających, 2-letnich). Do wyboru mają oni następujące kierunki i specjalizacje^[8]:

• pedagogika
  • kulturalno-oświatowa (dzienne)
  • planowanie i zarządzanie edukacją (dzienne, zaoczne)
  • pracy z doradztwem zawodowym (dzienne)
  • opiekuńczo-wychowawcza (dzienne, zaoczne)
  • resocjalizacyjna (dzienne, zaoczne)
• praca socjalna (dzienne, zaoczne)

Instytut prowadzi także studia doktoranckie (III stopnia), trwające 4 lata, po których ukończeniu można uzyskać stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Aktualny limit miejsc na kierunku wynosi 15 osób rocznie^[9]. Ponadto placówka prowadzi studia podyplomowe^[10]:

• organizacja i zarządzanie oświatą
• nadzór pedagogiczny
• resocjalizacja instytucjonalna
• organizacja i zarządzanie w pomocy społecznej
• doradztwo zawodowe z coachingiem kariery

Kierunki działalności

Instytut Nauk Pedagogicznych UO prowadzi badania związane z problematyką^[11]:

• reformy, kształcenia i wychowania we współczesnej szkole
• uwarunkowania socjologiczne
• psychologicznych i pedagogicznych aspektów rozwoju osobowości społecznej współczesnego Polaka
• przenikania się kultur na pograniczach etniczno-narodowych
• historii oświaty i kultury polskiej na Śląsku
• polityki społeczna i pozaprodukcyjnej funkcji zakładu pracy.

Struktura organizacyjna

Katedra Historii Oświaty i Wychowania oraz Pedagogiki Porównawczej

Pracownicy

• Kierownik: prof. dr hab. Zenon Jasiński
• prof. dr hab. Jolanta Kwiatek
• dr Karol Neish
• dr Marzanna Pogorzelska

Katedra Pedagogiki Społecznej

Katedra Pedagogiki Społecznej UO powstała w 1999 roku z przekształcenia Zakładu Pedagogiki Opiekuńczej. Katedra sprawowała naukową opiekę nad specjalnością pedagogika opiekuńcza oraz pedagogika opiekuńcza i pracy socjalnej. Obecnie pełni tę funkcję w odniesieniu do pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej. W Katedrze zrealizowano dwa projekty unijne, dające studentom możliwość doskonalenia zawodowego, poprzez staże organizowane w państwach Unii Europejskiej^[12].

Pracownicy

• Kierownik: prof. dr hab. Józefa Brągiel
• dr hab. Wiesław Sikorski, prof. UO
• dr hab. Irena Murdecka
• dr Beata Górnicka
• dr Przemysław Kaniok
• dr Agnieszka Franczyk
• mgr Patrycja Kaszubska

Katedra Edukacji Ustawicznej

Katedra Edukacji Ustawicznej UO powstał w 2004 roku jako Zakład Edukacji Ustawicznej w miejsce Katedry Badań nad Kulturą i Pracą. Pracownicy Zakładu byli inicjatorami zorganizowania specjalności gerontopedagogika na jednolitych studiach pięcioletnich stacjonarnych i niestacjonarnych^[13]. Pełnienie obowiązków kierownika powierzono dr hab. E. Sapii-Drewniak prof. UO. W roku 2004 w jej miejsce utworzono Zakład Edukacji Ustawicznej, pod tym samym kierownictwem. Tworzyli go wówczas: dr I. Czajkowska, dr J. Borusowska, dr A. Dzikomska, dr I. Gniazdowska, dr J. Pająk, dr K. Nowak-Wolna, dr J. Żurawicki, mgr J. Janik. Pracownicy Zakładu byli inicjatorami zorganizowania specjalności Gerontopedagogika na jednolitych studiach 5-letnich stacjonarnych i niestacjonarnych.

Kierownicy Zakładu

Pracownicy

• Kierownik: prof. dr hab. Eleonora Sapia-Drewniak
• dr Jolanta Piechnik-Borusowska
• dr Katarzyna Jarosz
• dr Joanna Janik-Komar

Zakład Pedagogiki Ogólnej

Pracownicy

• Kierownik: dr hab. Eugenia Karcz-Taranowicz, prof. UO
• dr Ewelina Konieczna
• dr Anna Krasnodębska
• dr Emilia Lichtenberg-Kokoszka

Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej

Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej UO został powołany 2001 roku. Zasłynął w 2004 roku zorganizowaniem konferencji pt. Strategie rozwiązywania problemów uzależnień w państwach europejskich, która odbywał się w Turawie. Różnorodne zainteresowania naukowe pracowników związane z problemami niedostosowania społecznego owocują współpracą z wieloma instytucjami o charakterze profilaktyczno-resocjalizacyjnym^[14].

Kierownicy Zakładu

Pracownicy

• Kierownik: dr hab. Danuta Kowalczyk, prof. UO
• dr Anna Glińska-Lachowicz
• dr Jolanta Żarczyńska-Hyla
• dr Ewa Dubiel
• dr Mariusz Snopek

Zakład Pracy Socjalnej

Pracownicy

• Kierownik: dr hab. Anna Weissbrot–Koziarska, prof. UO
• dr hab. Arkadiusz Żukiewicz, prof. UO
• dr hab. Iwona Dąbrowska-Jabłońska
• dr Piotr Sikora
• doc. PhDr. Ing. Emília Janigová PhD.
• mgr Agnieszka Bąkowska

Zakład Kulturowych Podstaw Edukacji

Zakład jest kontynuacją Zakładu Kultury Współczesnej (powstał w latach siedemdziesiątych XX w.), którego wieloletnim kierownikiem był prof. dr hab. Tadeusz Gospodarek oraz Katedry Badań nad Kulturami Regionalnymi, której kierownikiem był prof. dr hab. Ryszard Kantor (1996-2005). 1 października 2005 r. połączyły się one w Zakład Pedagogiki Kultury. 1 stycznia 2014 r. w wyniku zmian strukturalnych Wydziału Historyczno-Pedagogicznego – Zakład Pedagogiki Kultury przekształcono w Zakład Kulturowych Podstaw Edukacji^[15].

Kierownicy Zakładu

Pracownicy

• Kierownik: dr hab Edward Nycz, prof. UO
• dr Andrzej Kącki
• mgr Marek Wiendlocha
• mgr Teresa Młyńczak

Pracownia Metodyki i Praktyki Pracy Socjalnej

Pracownicy

• dr Piotr Sikora

Samodzielna Pracownia Neuropedagogiki Stosowanej

Pracownicy

• dr hab. Wiesław Sikorski, prof UO

Doktoraty honoris causa UO (WSP) przyznane z inicjatywy instytutu

Instytut Nauk Pedagogicznych UO (WSP) był inicjatorem przyznania czterech godności doktora honoris causa uczelni^[16]:

• 4 października 1985: Bogdan Suchodolski
• 22 kwietnia 2004: Zbigniew Kwieciński
• 22 kwietnia 2004: Tadeusz Lewowicki

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Instytutu Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
• Instytut Nauk Pedagogicznych w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).