Instytut Solidarności i Męstwa

Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego

Siedziba Instytutu przy ul. Siennej 82
Państwo	Polska
Data założenia	9 listopada 2017
Dziedzina	upamiętnienie i uhonorowanie osób zasłużonych dla Narodu Polskiego
dyrektor	Magdalena Gawin
Adres	ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa ul. Sienna 82, 00-815 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego
52°14′00,8524″N 21°01′07,0716″E/52,233570 21,018631
Strona internetowa

Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego (Instytut Pileckiego) – polska instytucja państwowa utworzona na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa^[1], której celem jest upamiętnienie i uhonorowanie osób zasłużonych dla Narodu Polskiego w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych w latach 1917–1990. W obiegu dziennikarskim Instytut zyskał miano „polskiego Yad Vashem”.

Geneza

Inicjatywa utworzenia Instytutu powstała w kręgu partii Prawo i Sprawiedliwość. Początkowo miał on nosić nazwę Instytut Solidarności i Odwagi. Obecną nazwę ustalono w czasie prac parlamentarnych nad ustawą^[2]. Rzecznicy powołania Instytutu wskazywali, że będzie on „polskim Yad Vashem”^[3].

Cele i zadania

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa celem jego działalności „jest inicjowanie, podejmowanie i wspieranie działań mających na celu upamiętnienie i uhonorowanie osób żyjących, zmarłych lub zamordowanych, zasłużonych dla Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych, w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.”

Do ustawowych zadań Instytutu w szczególności należy prowadzenie, inicjowanie i wspieranie badań naukowych w zakresie wynikającym z celów Instytutu, prowadzenie oraz poszerzanie baz danych, księgozbiorów i archiwów służących celom Instytutu; popularyzowanie, dokumentowanie i poszerzanie wiedzy w zakresie objętym celami Instytutu, w tym gromadzenie, ewidencjonowanie, przechowywanie, digitalizacja, opracowywanie, tłumaczenie, udostępnianie i zabezpieczanie materiałów lub ich kopii, w tym poprzez współpracę z innymi podmiotami; działalność popularyzująca dokonania osób, będących przedmiotem zainteresowania Instytutu; występowanie z wnioskiem do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadanie tym osobom Medalu Virtus et Fraternitas oraz zgłaszanie ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych inicjatywy nadania Krzyża Wschodniego lub Krzyża Zachodniego^[4].

Organy

Organami Instytutu są: dyrektor i Rada Pamięci. Zadanie organizowania Instytutu minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powierzył dr. Jerzemu Rohozińskiemu^[3].

W latach 2017–2021 funkcję dyrektora pełnił Wojciech Kozłowski. Obecnie dyrektorem jest Magdalena Gawin, a jej zastępcami są Anna Gutkowska oraz Wojciech Kozłowski.

Budżet

W 2017 Instytut na rozpoczęcie działalności otrzymał 75 milionów złotych^[3][2].

Kontrowersje

W opinii krytyków powołania Instytutu, podmiot ten miałby dublować działalność Instytutu Pamięci Narodowej^[3] i Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego^[2].

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie Solidarności i Męstwa oraz niektórych innych ustaw spowodowała wchłonięcie Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego przez Instytut Solidarności i Męstwa^[5]. Weszła ona w życie 29 sierpnia 2018 z wyjątkiem dwóch przepisów, które weszły w życie 15 sierpnia 2018^[5].

Zobacz też

• Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona Instytutu.