Introdukcja

Bernikla kanadyjska (Branta canadensis) została introdukowana w kilku krajach europejskich
Czebaczek amurski (Pseudorasbora parva) – wschodnioazjatycka ryba introdukowana przypadkowo – stała się w Polsce gatunkiem inwazyjnym

Introdukcja (łac. introductio – wprowadzenie, wstęp) – wprowadzenie nierodzimego gatunku lub niższego taksonu pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu danej biocenozy. W rolnictwie jest to celowe wprowadzenie przez człowieka na teren uprawy chronionej organizmów pożytecznych[1].

Rodzaje introdukcji

Introdukcja może być efektem celowego działania lub przypadku. Niektórzy autorzy[2] rozdzielają pojęcia introdukcji i zawlekania, definiując je odpowiednio jako celowe i przypadkowe przenoszenie gatunków przez człowieka. Pozostali wyróżniają introdukcję celową (zamierzoną) i przypadkową (niezamierzoną). Gatunki mogą być introdukowane np. w celu biologicznego zwalczenia szkodników roślin, albo jako źródło pożywienia dla ludzi. Przykładami świadomie wprowadzonych obcych gatunków mogą być kozy na Guadalupe i króliki w Australii. Do gatunków zawleczonych należą najczęściej organizmy wodne przenoszone w wodach balastowych statków oraz gryzonie (zwłaszcza szczury).

W botanice wyróżnia się introdukcję bezpośrednią polegającą na tym, że gatunek przywieziony z innego kontynentu da się uprawiać pod warunkiem zachowania tych samych warunków klimatycznych, oraz introdukcję pośrednią, wymagającą wykonania prac hodowlanych (np. krzyżowania przywiezionych gatunków z gatunkami uprawianymi na danym terenie).

Skutki introdukcji

Introdukcja ma zwykle negatywny wpływ na środowisko. W jej wyniku zostają przełamane przez człowieka naturalne bariery izolujące gatunki. W nowym środowisku introdukowany gatunek nie ma wrogów naturalnych, co może prowadzić do nadmiernego wzrostu jego liczebności, zakłócenia równowagi w biocenozie, a przez to zagrozić gatunkom rodzimym. Wprowadzenie gatunków obcych często prowadzi do wyginięcia gatunków rodzimych.

Negatywnym przykładem introdukcji jest sprowadzenie przez człowieka na kontynent Australii królika, wróbla oraz opuncji, a także sprowadzenie do Polski barszczu Sosnowskiego, który miał być uprawiany na paszę, a okazał się bardzo szkodliwy dla ludzi i zwierząt.

Pozytywnym przykładem introdukcji jest wprowadzanie żółwi olbrzymich z atolu Aldabra na Ile aux Aigrettes, gdzie miały zastąpić w roznoszeniu owoców hebanowców wytępione przez człowieka rodzime żółwie i scynki Leiolopisma mauritiana. Eksperyment uznano za udany. Zaproponowano by wymarłe mastodonty w Stanach Zjednoczonych zastąpić słoniami[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  2. Praca zbiorowa: Biologia. Repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006, s. 339. ISBN 83-02-09004-2.
  3. David Biello. Żółwiom na odsiecz. „Świat Nauki”. nr. 8 (240), s. 6, sierpień 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wild goose.jpg
Autor: Rudolf Ammann from Tsu-shi, Japan, Licencja: CC BY 2.0
Feral Canada Goose, Urnersee, Seelisberg, Switzerland
Pseudorasbora parva.jpg
Autor: Seotaro, edited by Lycaon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Motsugo(Stone moroko), Pseudorasbora parva, Collected from Hamamatsu, Shizuoka, Japan and later photographed an aquarium.