Irackie Siły Powietrzne
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siły zbrojne | Siły Zbrojne Iraku |
| Nazwa skrócona | IQAF |
| Data utworzenia | 22 kwietnia 1931 |
| Najwyższe dowództwa | |
| Wojskowe | gen. Anwar Hamad Amin |
Irackie Siły Powietrzne (IQAF) są częścią irackich sił zbrojnych odpowiedzialnych za powietrzne operacje wspomagające wojska lądowe. Przed drugą wojną w Zatoce Perskiej lotnictwo irackie bazowało na sprzęcie produkcji radzieckiej i rosyjskiej, np.: w momencie rozpoczęcia wojny lotnictwo irackie dysponowało 10 sztukami samolotów MiG-29. Zostały zniszczone całkowicie podczas drugiej wojny w Zatoce Perskiej.
Historia
IQAF został założony 22 kwietnia 1931 roku. Główną bazą irackiego lotnictwa było Washash w pobliżu stolicy kraju Bagdadu. Irak dysponował wówczas tylko pięcioma pilotami wojskowymi. Byli to Natiq Mahomet Khalil al – Tay, Mahometem Ali Jawad, Hafdhi Aziz, Akrem Talib Mushtaq i Musa Ali. Podczas II wojny światowej IQAF nie został użyty do walki z wojskami brytyjskimi. W 1948 roku Irak użył lotnictwa przeciw powstającemu państwu Izrael.
W 1967 roku podczas wojny sześciodniowej Irak stracił większość swojego lotnictwa po nalotach izraelskich na jego bazy lotnicze. 6 Czerwca IQAF strącił jedynie 2 izraelskie samoloty. 6 Lat później podczas Wojny Jon Kippur w październiku 1973, iraccy piloci przeprowadzili jako pierwsi atak na Izraelskie siły niszcząc 12 samolotów.
W wojnie z Iranem IQAF nie odegrał znaczącej roli, głównie ze względu na słabe wyszkolenie i częste egzekucje. Irakijczycy chociaż przez większość wojny dysponowali liczebną przewagą około 5:1 nie byli w stanie wywalczyć przewagi w powietrzu, a w walce ze szkolonymi w USA pilotami IRIAF ponosili cięższe straty. Pod koniec wojny Irak dysponował najliczniejszym na bliskim wschodzie lotnictwem wojskowym, co nie przekładało się jednak ich jakość. W połączeniu z ogromnym zadłużeniem państwa i zerwaniem dostaw przez Francję i ZSRR skutkowało to niską sprawnością posiadanych samolotów.
Wojna w Zatoce Perskiej 1991
Podczas wielonarodowej operacji Desert Storm irackie lotnictwo zostało zniszczone przez wojska koalicji antyirackiej. W tych walkach amerykanie strącili 23 irackie maszyny, przy stratach 1 Panavia Tornado GR1A (RAF) na rzecz MiGa-29 i 3 inne maszyny USA (prawdopodobnie 2 F/A-18C) na rzecz MiG-25PDS. Na ziemi zniszczono 227 maszyn, drugie tyle uszkodzonych na zawsze pozostało uziemionych.
W ramach porozumienia Iran-Irak w lutym 1991 roku część samolotów uciekła do Iranu na czas wojny. Wśród nich było ponad 100 samolotów, w tym głównie Su-22, Su-24, Mirage F1 i Ił-76. Po zakończeniu wojny Iran zarekwirował samoloty bojowe Iraku jako rekompensatę za wojnę Iracko-Irańską, a część z nich wcielił do swoich sił zbrojnych.
Po zakończeniu wojny w zatoce perskiej na usługach Iraku zostało jedynie kilka Tu-22 i kilka szwadronów samolotów radzieckich MiG-25 nabytych w 1979 roku i pojedyncze maszyny, które ocalały po bombardowaniach. Próby nabycia nowego sprzętu zostały storpedowane przez amerykańskie embargo oraz sankcje ONZ na uzbrojenie i części zapasowe. Utworzono wówczas także strefę zakazu lotów. Ponadto większość irackich samolotów była uszkodzona.
Okres po 2003
Podczas inwazji na Irak w 2003 roku irackie siły powietrzne zostały ukryte by uniknąć zniszczenia. Zostały one odnalezione po zajęciu Iraku przez wojska amerykańskie.
Obecnie nowe siły powietrzne Iraku są budowane w oparciu o sprzęt produkcji zachodniej – głównie amerykańskiej. W grudniu 2004 irackie ministerstwo obrony narodowej podpisało dwa kontrakty o wartości 132 milionów $. Pierwszy kontrakt obejmował dostawy 20 polskich śmigłowców PZL W-3 Sokół, kontrakt anulowano w 2005, a dwa testowe W-3 zwrócono. Drugi kontrakt składał się z dostarczania 24 używanych Mi–17. W pierwszych latach maszyny kupowano ze środków pomocowych USA lub za pośrednictwem Pentagonu, aktualnie IQAF dywersyfikuje dostawców, aby uzyskać lepsze ceny. Wszystkie aktualne statki powietrzne zakupiono po 2003 roku, nadal jednak pozostają cieniem wojsk z czasów Husseina, gdy na wyposażeniu było 600 samolotów bojowych.
Przez kilka lat Irak był zainteresowany zakupem myśliwców F-16, wyrażając zapotrzebowanie na 96 sztuk. Kongres USA był sceptyczny wobec dostarczania nowoczesnego uzbrojenia do niestabilnego kraju. W 2010 roku zaproponowano sprzedaż 18 sztuk w zubożałej wersji oznaczonej F-16IQ za zawyżoną cenę, ponad 4 mld USD, na którą Bagdad nie wyraził zgody. W 2011 roku podpisano kontrakt na 12 F-16C i 6 F-16D w wersji Block 52 za około 3 mld USD, wniesiono także o zgodę na sprzedaż kolejnych 18 samolotów za około 2,3 mld USD. Pentagon potwierdził wcześniej wpłatę 1,5 mld USD na poczet uruchomienia ich produkcji[1][2][3]. W 2012 Irak potwierdził, że wykorzysta opcję na dalszych 18 sztuk.
W 2012 roku Rosja poinformowała o zawarciu z Irakiem kontraktu na 30 śmigłowców szturmowych Mi-28NE oraz 42 zestawy obrony przeciwlotniczej Pancyr-S1 i modernizację czołgów T-72 w umowie wartej 4,2 miliarda USD.[4] 12 grudnia 2013 Irak podpisał kontrakt na 24 samoloty szkolno-bojowe KAI T-50 Golden Eagle[5].
5 listopada 2015 roku w irackiej bazie Balad wylądowały 2 lekkie samoloty bojowe L-159A ALCA (nr 5903 i 5904). W sierpniu 2014 roku Irak wynegocjował zakup 15 czeskich maszyn za kwotę około 30 mln USD. Z tego 10 samolotów będzie w jednomiejscowej wersji L-159A, 2 sztuki w dwumiejscowej wersji szkolno-bojowej L-159B, a dodatkowe 3 płatowce stanowić będę rezerwę części zamiennych. Dostawy mają zakończyć się w 2017 roku. Samoloty te stanowić będą istotne wzmocnienie w walkach przeciwko Państwu Islamskiemu. 4 irackie maszyny to używane samoloty z zasobów czeskich sił powietrznych, pozostałe będę faktycznie nowe, mimo iż wyprodukowane w 2003 roku były hangarowane w fabryce z nadprodukcji[6].
Uzbrojenie
Obecne
| Zdjęcie | Samolot | Producent | Typ | Wersja | Liczba sztuk[7] | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Samoloty bojowe | |||||||
 | Lockheed Martin F-16 Fighting Falcon |  Stany Zjednoczone | myśliwiec wielozadaniowy | C-52+ D-52+ | 10 5 | Zamówiono 36 F-16C/D Block 52+ (30 C i 6 D). Częściowo zubożałe i ze starszym uzbrojeniem. Dostawy planowano we wrześniu 2014 roku, ale opóźniły się do lipca 2015. Zamówiono 18 sztuk w 2011 roku, a w 2012 wykorzystano opcję na 18 sztuk. Samoloty dla Iraku są też znane jako F-16IQ[8]. Jeden rozbił się w 2015 roku przed dostarczeniem. | |
| Su-25 |  ZSRR | samolot bliskiego wsparcia | 15 | Odkupione od Rosji w 2014 i 2016[9]. Dalsze 7 sztuk użyczył Iran[10]. | |||
| Aero L-159 Alca |  Czechy | lekki samolot szturmowy | L-159A L-159T1 | 8 1 | W 2015 zamówiono 12 jednomiejscowych i 2 dwumiejscowe, w tym 4 używane, 9 zmagazynowanych i 1 nowy[11]. | ||
| 39 | |||||||
| Samoloty szkolno-treningowe | |||||||
| KAI T-50 Golden Eagle |  Korea Południowa | Szkolenie zaawansowane/szturmowy | T-50IQ | 5 | W 2013 roku podpisano kontrakt z Korea Aerospace Industries na 24 egzemplarze samolotów T-50IQ za 1,1 miliarda USD[12]. Dostawy rozpoczęto w 2016[13]. | ||
 | Beechcraft T-6 Texan II | Stany Zjednoczone | Trening podstawowy | T-6A | 15 | Zamówiono 24 uzbrojone AT-4C. | |
 | Cessna 172 Skyhawk | Stany Zjednoczone | łącznikowy/treningowy | 172S | 18 | ||
 | Cessna 208 Caravan | Stany Zjednoczone | łącznikowy/treningowy | TC208 | 5 | ||
 | Lasta 95 |  Serbia | Trening podstawowy | 20 | |||
| 58 | |||||||
| Samoloty rozpoznawcze | |||||||
 | Beechcraft King Air | Stany Zjednoczone | rozpoznanie/nadzór | 350ISR | 10 | ||
 | Cessna 208 | Stany Zjednoczone | nadzór/atak | RC/AC-208B | 7 | 3 uzbrojono w pociski AGM-114 Hellfire, 1 utracono w 2016. | |
| SAMA CH2000 |  Jordania | łącznikowy | 16 | ||||
| Seabird SBL-360 Seeker | Jordania | obserwacyjny/łącznikowy | SB7L-360A | 2 | |||
| 36 | |||||||
| Samoloty transportowe | |||||||
 | Antonov An-32 |  Ukraina | Średni transportowiec | An-32B | 6 | ||
 | Beechcraft King Air | Stany Zjednoczone | Lekki transportowiec/VIP | 350ER | 24 | ||
 | C-130 Hercules | Stany Zjednoczone | Taktyczny transportowiec | C-130E C-130J-30 | 3 6 | ||
| 39 | |||||||
Śmigłowce wojsk lądowych
| Zdjęcie | Śmigłowiec | Producent | Typ | Wersja | Liczba sztuk | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Śmigłowce | ||||||
 | Bell 206 JetRanger | Stany Zjednoczone | szkolny obserwacyjny | 206B OH-58 | 10 9 | Bell 206 w barwach sił powietrznych. |
 | Bell UH-1 Iroquois | Stany Zjednoczone | SAR Ewakuacja medyczna | UH-1H Huey II | 15 | |
.jpg) | Bell 407 | Stany Zjednoczone | uzbrojony rozpoznawczy szkolny | IA-407 T-407 | 22 3 | 2 utracono w 2014 i 2016[14]. |
 (c) Julian Herzog, CC BY 4.0 | Eurocopter EC635 |  Niemcy | śmigłowiec rozpoznawczy/ wsparcia | EC635T2 | 23 | |
 | Aérospatiale Gazelle |  Francja | śmigłowiec rozpoznawczy/ wsparcia | SA 342M | 6 | |
 | Mi-17 |  Rosja | śmigłowiec transportowy | Mi-171E Mi-17-v5 | 21 | 3 utracono w 2013, 1 w 2016. |
| Mi-28[15] | Rosja | śmigłowiec szturmowy | Mi-28NE | 3 | Zamówiono 5. | |
| Mi-35 | Rosja | śmigłowiec szturmowy | Mi-35M | 14 | Dostarczono 16, 2 utracono w 2014 i 2016[16]. | |
| 126 | ||||||
W przeszłości
Samoloty bojowe
Hawker Sea Fury – (14 sztuk) w latach 1948-~1950- De Havilland Vampire – (18 sztuk) w latach 1953-~1960
- Hawker Hunter – (66 sztuk) w latach 1958-~1970
MiG-15 – (29 sztuk) w latach 1958-~1970- MiG-17 – (17 sztuk) w latach 1958-~1970
- MiG-19S – (50 sztuk) w latach 1960–1965, sprzedane Egiptowi
- MiG-21F-13/PF/MF/Bis – (312 sztuk) w latach 1963–2003
- MiG-23MS/MF/ML – (80 sztuk) w latach 1975–2003
- MiG-25P/RB – (63 sztuk) w latach 1980–2003
- MiG-29A/UB – (41 sztuk) w latach 1988–1995
Chengdu F-7B – (80 sztuk) w latach 1983–2003- Shenyang J-6 – (40 sztuk) w latach 1982–2003
Dassault Mirage F1EQ/BQ – (108 sztuk + 8 F1K) w latach 1980–2003, 24 w Iranie
Samoloty szturmowe/bombowe
- Su-7B – (101 sztuk) w latach 1968–1991
- Su-20 – (80 sztuk) w latach 1974–2003
- MiG-23BN – (120 sztuk) w latach 1977–2003
- Su-22 – (111 sztuk) w latach 1976–1991, 48 w Iranie
- Su-24MK – (30 sztuk) w latach ~1980-1991, 24 w Iranie
- Su-25K – (73 sztuki) w latach 1985–2003
- Dassault Super Etendard – (5 sztuk) w latach 1983-85
- Ił-28 – (11 sztuki) w latach 1958-~1970
- Tu-16/H-6 – (18 sztuk) w latach 1962–1991
- Tu-22 (12 sztuk) w latach 1973–1991
Samoloty Treningowe
- BAC Jet Provost – (20 sztuk) w latach 1964–1991
Aero L-29 – (75 sztuk) od 1966- Aero L-39 – (81 sztuk) od 1975
FFA AS-202 Bravo – (48 sztuk) od 1979- Pilatus PC-7 – (52 sztuki) od 1980
Embraer EMB 312 Tucano – (80 sztuk) od 1985
Samoloty transportowe
- de Havilland Dove – (3 sztuki) w latach 1948-~1950
- Bristol 170 Freighter – (4 sztuki) w latach 1958-~1970
- Ił-14 – (19 sztuki) w latach 1958-~1970
- An-2 – (14 sztuk) od 1959
- An-12 – (12 sztuk) od 1962
- An-24 – (24 sztuki) od 1962
- An-26 – (2 sztuki) od 1977
- Ił-76 – (33 sztuki) w latach 1978–1991, 15 w Iranie
Lockheed Jetstar – (6 sztuk)- Dassault Falcon 20 – (2 sztuki), w Iranie
- Dassault Falcon 30 – (3 sztuki), w Iranie
Helikoptery bojowe
- Aérospatiale Gazelle – (78 sztuk) w latach 1976–2003
- Aérospatiale Super Frelon – (16 sztuk) w latach 1977–1991 (nosiciel Exocetów)
Bölkow Bo 105C – (50 sztuk) w latach 1979–2003- Mi-25 – (52 sztuki) w latach 1979–2003
- McDonnell Douglas MD-500 Defender – (60 sztuk) w latach 1983–2003
Helikoptery transportowe
- Mi-4 – (34 sztuki) w latach 1964-~1980
- Mi-8 – (169 sztuk) w latach 1971–2003
- Mi-6 – (15 sztuk) w latach 1973–1991
Mi-2 – (15 sztuk) w latach 1984–2003- Aérospatiale Alouette III – (47 sztuki) w latach 1971–2003
- Aérospatiale Puma – (23 sztuki) w latach 1976–2003
Sikorsky SH-3 Sea King – (6 sztuk) w latach 1982–1991- Bell 214ST – (48 sztuk) w latach 1983–2003
- BK 117 – (28 sztuk) w latach 1984–2003
Przypisy
- ↑ Iraq makes first payment for 18 F-16s
- ↑ Contracts, defense.gov, 5 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-01-12] (ang.).
- ↑ Iraq F-16 Aircraft, dsca.osd.mil, 12 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-01-30] (ang.).
- ↑ Iraq Buys Russian Attack Helicopters and Anti-Aircraft Missiles in $4.2 Billion Deal.
- ↑ Iraqi air force orders 24 KAI T-50s.
- ↑ Gareth Jennings, Iraq receives first L-159 jets from the Czech Republic, janes.com, 4 listopada 2015 [dostęp 2016-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-07].
- ↑ World Air Forces 2015 - Flightglobal.. globalaviationaerospace.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-05)]. globalaviationaerospace.com, 2014-12-11.
- ↑ The New Iraqi Air Force: F-16IQ Block 52 Fighters, defenseindustrydaily.com, 25 czerwca 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-09-10] (ang.).
- ↑ Gareth Jennings, Iraq receives additional Su-25s from Russia, janes.com, 18 kwietnia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-04-19] (ang.).
- ↑ 'Iranian attack jets deployed' to help Iraq fight Isis.
- ↑ Aero Vodochody produces new-build L-159 trainer for Iraq.
- ↑ Juliusz Sabak, Irak wybrał koreańskie samoloty T-50 w bojowo-szkolnej wersji, defence24.pl, 12 grudnia 2013 [zarchiwizowane z adresu 2016-09-21].
- ↑ Iraqi Air force received 5 fighter jets T50IQ from South Korea./. [dostęp 2017-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-15)].
- ↑ Altair Agencja Lotnicza, www.altair.com.pl [dostęp 2017-11-24] (ang.).
- ↑ Zamieszanie z irackimi śmigłowcami.
- ↑ Altair Agencja Lotnicza, www.altair.com.pl [dostęp 2017-11-24] (ang.).
Bibliografia
- Lindsday Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. OTiK, 1994. ISBN 83-900902-2-8.
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
.svg)
.svg)
(c) Julian Herzog, CC BY 4.0
Eurocopter EC 635 mock-up at ILA Berlin Air Show 2012.
A Cessna 208 Caravan assigned to the Iraqi air force Flying Training Wing flies over Northern Iraq during a recent training mission.
Autor: ITAM321PA, Licencja: CC BY 3.0
An Iraqi Gazelle helicopter is dwarfed by the size of the Iraqi Army Aviation Command’s newest maintenance hangar. At more than 240 feet long and 50 feet tall, the hanger is the largest maintenance hangar in Iraq and the largest clear-span building in the entire Middle East. The hangar was built by a local Iraqi company and managed by the U.S. Army Corps of Engineers with 321st Air Expeditionary Wing advisors monitoring the project, advocating requirements on behalf of Iraqis. (US Air Force photo by TSgt Randy Redman)
An Iraqi MiG-29 (NATO: Fulcrum) aircraft lies in ruins after it was destroyed by coalition forces during Operation Desert Storm.
Roundel of the Iraqi Air Force (1931–2004; 2019–present).
Lt. Col. Julian Pacheco and Iraqi air force captain Hama land one of the IAF's new F-16 Fighting Falcon aircraft Dec. 16, 2014, at the Tucson International Airport, Ariz. Due to the current security situation in Iraq, the IAF pilots will complete their training in their own aircraft in the U.S. (U.S. Air Force photo/Senior Airman Jordan Castelan)
Autor: MrPenguin20, Licencja: CC BY-SA 3.0
Emblem of the Iraqi Air Force.
Autor: RuthAS, Licencja: CC BY-SA 3.0
De Havilland Vampire FB.52 of the Iraq Air Force, newly built at Manchester (Ringway ) Airport in August 1953
Aircrews from the Iraqi 2nd Squadron begin their first night-vision goggle certification flight with assistance from 721st Air Expedition Advisory Squadron at Camp Taji, Iraq, 8 February 2009.
090508-F-8535W-117 An Iraqi air force King Air 350 sits on the airfield at Al Muthana Air Base, Iraq, May 8. The airplane is assigned to the Iraqi air force's King Air Squadron 87 and boasts the intelligence, surveillance and reconnaissance capabilities necessary for the detection and deterrence of insurgent activity.
Autor: Srđan Popović, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lasta 95 P2 (second prototype) lightly armed basic trainer aircraft made by Utva aviation industries from Pančevo on display at "Partner 2011" military fair.
2 T-6A Texan II, Iraqi air force, Tikrit Air Base. Sept. 26, 2010.
Iraqi army soldiers exit an Iraqi Air Force Mil Mi-17V-5-helicopter during a live-fire exercise in Maysan province in Iraq. The U.S. Army's 1st Cavalry Division's 4th Brigade Combat Team assisted in training the Iraqis.
Maintainers with the Iraqi air force 1st Maintenance Squadron push a Cessna 172 Skyhawk into its parking space after the aircraft returned from a training mission marking the 3,000th sortie by the Iraqi Training Wing at Kirkuk Regional Air Base, Iraq, Dec. 18. The Wing accomplished the feat with the help of the 52d Expeditionary Flying Training Squadron. The sortie was flown by Lt. Col. Randall Bristol, 52d EFTS instructor pilot and Lt. Saif, IqAF student pilot. Colonel Bristol is deployed from Geilenkirchen Air Base, Germany. (U.S. Air Force photo/Senior Airman Randi Flaugh)
Autor: Miroslav Cika, Licencja: CC BY-SA 3.0
MiG-23MLA of the Iraqi Air Force, in the Museum of Yugoslav Aviation, Belgrade
A C-130 Hercules on the flight line at Al Basrah International Airport on May 1, 2005.
An Iraqi Air Force AC-208 Cessna Caravan launches a Hellfire missile at a target on the Aziziyah Training Range, south of Baghdad, Nov. 8. The Iraqi airmen destroyed the target with a single hit in their second-ever launch of a Hellfire missile.
A captured Iraqi Mil Mi-24D Hind-D helicopter stands at an XVIII Airborne Corps airfield during Operation Desert Storm.
Iraqi Air Force 2nd Lt. Harith 'Harry' Saleh prepares to board his King Air 350. The 25-year-old pilot conducted training for almost 4 years overseas before being assigned to the 87th Squadron.
A Bell Jet Ranger 206B helicopter begins to hover as test pilots put it through a government acceptance inspection Dec. 4 at Kirkuk Regional Air Base, Iraq. A total of five Jet Rangers arrived here on board a C-17 Globemaster III, Dec. 3. The rotary aircraft were shipped over from the United States, where they were converted, from multiple sources such as commercial use, to military application to be used as trainers for the Iraqi Air Force. They will later be joined by five other Jet Rangers from Taji, Iraq, to help establish the Iraqi Air Force Squadron 2. According to the Security and Training Management Organization the arrival of the aircraft is another step forward for rebuilding the Iraqi Air Force and training their next generation rotary pilots. (U.S. Air Force photo/Master Sgt. Andrew Leonhard)
cropped image of Army CWO Robert Grosnick, operates one of the T407s, during the first test flight for the helicopters over Northern Iraq.
Autor: Oleg Belyakov, Licencja: CC BY-SA 3.0
Antonov An-32B of Iraqi Air Force
An Iraqi Model 214ST SuperTransport helicopter sits at Jubail Naval Airport, where it was brought after being captured by a Marine unit at the start of the ground phase of Operation Desert Storm.