Iran Air

Iran Air

ایران ایر

Airbus A310 w barwach Iran Air
IATA IR ICAO IRA Znak IRANAIR
Historia
Data założenia	1944
Rozpoczęcie działalności	1962
Lokalizacja
Państwo	Iran
Węzeł	Port lotniczy Teheran-Imam Khomeini, Port lotniczy Teheran-Mehrabad
Węzeł rezerwowy	Port lotniczy Meszhed, Port lotniczy Isfahan, Port lotniczy Sziraz
Kooperacja
Program lojalnościowy	SkyGift
Flota
Liczba samolotów	35
Liczba tras	58
Przedsiębiorstwo
Siedziba	Teheran
Członkowie zarządu	Saeed Hessami
Udziałowcy	Iran National Airlines Corporation
Strona internetowa

Boeing 707 w starych barwach linii Iran Air

Iran Air były ostatnimi na świecie liniami lotniczymi użytkującymi Boeinga 747-100. Ostatnia maszyna tego typu (EP-IAM) zakończyła służbę w styczniu 2014 roku

Różne warianty Boeingów 727 latały w barwach Iran Air w latach 1965–2014

Boeing 747-200 w barwach Iran Air

Fokker 100 w barwach Iran Air

Airbus A300 w barwach Iran Air

Airbus A310-203 w barwach Iran Air

Airbus A320 w barwach Iran Air

Iran Air – irańskie narodowe linie lotnicze, z siedzibą w Teheranie. Ma połączenia z Azją, Europą i z Ameryką Południową. Głównym węzłem jest Port lotniczy Teheran-Mehrabad.

Historia

W przeszłości nosiły miano jednego z najbezpieczniejszych przewoźników na świecie. Od katastrofy samolotu Douglas DC-3 1952 do 1980 roku, gdy rozbił się Boeing 727-200, linia nie zanotowała poważnego wypadku. 3 lipca 1988 roku okręt USA zestrzelił należący do linii Airbus A300B2 z 290 osobami na pokładzie^[1]. Z powodu sankcji nałożonych na kraj po rewolucji islamskiej w 1979 roku przewoźnik nie był w stanie pozyskać nowych samolotów produkcji amerykańskiej bądź jakichkolwiek maszyn, które wykorzystywały technologie z USA. Utrudniony był także dostęp do części zamiennych. Z tego powodu linia przez wiele lat eksploatowała przestarzałe typy statków jak Boeing 707-300, Boeing 727-200, Boeing 737-200 i Boeing 747-100, a w ich miejsce pozyskiwane były samoloty używane. W 2011 roku rozbił się należący do linii Boeing 727 lot nr 277.

Pod koniec 2015 roku linia eksploatowała 45 samolotów, w tym 11 Airbus A300B2/B4/-600, 2 Airbus A310-300, 6 Airbus A320-200, 4 Boeing 747-200/-SP i 16 Fokker 100^[2], a ich średni wiek przekraczał 27 lata^[3]. W 2014 roku Iran Air wycofała ostatniego we flocie 39-letniego Boeing 727-200 Adv. W styczniu 2014 linia wycofała ostatniego Boeing 747-100B użytkowanego w lotnictwie cywilnym, który dostarczono 35 lat wcześniej^[4]. W maju 2016 wycofano ostatni pasażerski 747-200, który miał 34 lata^[5]. W czerwcu 2016 IR zakończyła użytkowanie ostatniego 747SP, który latał w Iranie przez 39 lat^[6]. W 2018 roku linia nadal użytkowała najstarszego na świecie latającego Airbusa i ostatniego pasażerskiego Airbus A300B2-203 mającego 38 lat^[7]. Iran Air nie eksploatował samolotów produkcji rosyjskiej, których nie obejmowały sankcje. Należące do Iran Air regionalne linie Iran Air Tours około 20 lat użytkowały rosyjskie Tu-154M, po serii wypadków samolotów tego typu w 2011 roku zostały uziemione, a następnie zastąpione przez zarejestrowane na Ukrainie wydzierżawione McDonnell Douglas MD-82. Linia rozważała także zakup większej liczby Tu-204SM, ale do transakcji nigdy nie doszło z powodu wykorzystania amerykańskich podzespołów w ich silnikach.

16 stycznia 2016 zniesiono sankcje uniemożliwiające zakup nowego sprzętu dla lotnictwa cywilnego w Iranie, co pozwoliło na rozpoczęcie procesu odmładzania floty przewoźnika^[8]. 1 lutego 2016 roku linia podpisała umowę zakupu 20 nowych turbośmigłowych ATR 72-600^[9]. Z powodu negocjacji z producentem silników – Pratt & Whitney Canada, umowy nie sfinalizowano do grudnia 2016^[10]. W kwietniu 2017 producent oficjalnie potwierdził, że umowa jest sfinalizowana. Do tego czasu wyprodukowano cztery samoloty^[11]. 16 maja 2017 odebrano cztery sztuki^[12], a do końca 2018 łącznie trzynaście.

28 stycznia 2016 w Paryżu podpisano list intencjny ws. zakupu do 118 nowych samolotów konsorcjum Airbus^[13]. 22 grudnia 2016 zawarto umowę zakupu 98 samolotów, w tym 46 serii Airbus A320 (6 A320-200, 8 A321-200, 32 A320neo), 36 Airbus A330 (8 A330-200, 28 A330-900neo) i 16 Airbus A350-1000^[14][15]. Dodatkowo zakupiono dwa wyprodukowane A330-200^[16]. 11 grudnia 2016 zawarto porozumienie z Boeingiem na zakup 80 samolotów, w tym 50 Boeing 737 Max 8, 15 Boeing 777-300ER i 15 777-9 (z dostawami planowanymi od 2018 roku)^[17]. Umowę z Boeingiem podpisano, pomimo że w listopadzie 2016 Republikanie z Izby Reprezentantów przegłosowali zakaz udzielania licencji amerykańskim instytucjom na sfinansowanie sprzedaży samolotów do Iranu^[18]. Zarówno Airbus, Boeing, jak i ATR mogły legalnie dostarczać samoloty zawierające amerykańskie podzespoły i technologię do Iranu na podstawie wydanej w 2016 roku licencji Biura ds. Kontroli Aktywów Zagranicznych USA (OFAC) ważnej do 2020 roku^[19]. Problemem Irańczyków było sfinansowanie zakupów, ponieważ firmy leasingowe nie były zainteresowane współpracą. Z tego powodu od marca 2017 do 2018 roku do Iranu dostarczano tylko samoloty ATR. W marcu 2018 Iran Air porozumiał się z chińską firmą ws. finansowania zakupów^[20]. W 2017 roku IR prowadzili rozmowy z Boeingiem ws. przejęcia wyprodukowanego na zamówienie linii Turkish 777-300ER, ale do transakcji nie doszło – do 2018 zamówienie u Boeinga nie było potwierdzone przez producenta, ponieważ Iran Air nie wpłacił zaliczek. Dostawy Boeingów miały rozpocząć się w 2018 roku^[21].

11 stycznia 2017 Iran Air odebrał pierwszy fabrycznie nowy Airbus A321-200 (EP-IFA)^[22]. 11 marca 2017 w Teheranie wylądował pierwszy A330-200 (EP-IJA)^[23]. Drugi A330-243E (EP-IJB) dołączył do niego 25 marca 2017. Oba samoloty wyprodukowano pierwotnie dla Avianca w 2014 roku, ale nie zostały odebrane^[24]. 8 maja 2018 prezydent USA ogłosił wycofanie się USA z porozumienia nuklearnego z Iranem (P5+1), przekreślając możliwość sprzedaży samolotów do Iranu^[25]. Do tego czasu odebrał 11 samolotów: 1 A321, 2 A330 i 8 ATR-72 (ogółem 13 ATR-72-600). Linia do 2020 roku planowała pozyskać 37 Airbusów, 20 ATR i 15 Boeingów^[26]. Licencje na sprzedaż do Iranu wygasły 90 dni po ogłoszeniu sankcji^[27].

Porty docelowe

Ameryka Południowa

•  Wenezuela
  • Caracas (Port lotniczy Caracas)

Azja

•  Afganistan
  • Kabul (Port lotniczy Kabul)
•  Arabia Saudyjska
  • Dżudda (Port lotniczy Dżudda)
•  Azerbejdżan
  • Baku (Port lotniczy Baku)
•  Bahrajn
  • Manama (Port lotniczy Bahrajn)
•  Chiny
  • Pekin (Port lotniczy Pekin)
•  Indie
  • Bombaj (Port lotniczy Chhatrapati Shivaji)
•  Iran
  • Ahwaz (Port lotniczy Ahwaz)
  • Ardabil (Port lotniczy Ardabil)
  • Bandar Abbas (Port lotniczy Bandar Abbas)
  • Bandar Lengeh (Port lotniczy Bandar Lengeh)
  • Buszehr (Port lotniczy Buszehr)
  • Czabahar (Port lotniczy Czabahar)
  • Isfahan (Port lotniczy Isfahan)
  • Jazd (Port lotniczy Jazd)
  • Kerman (Port lotniczy Kerman)
  • Kermanshah (Port lotniczy Kermanshah)
  • Kish (Port lotniczy Kish)
  • Lar (Port lotniczy Lar)
  • Meszhed (Port lotniczy Meszhed)
  • Qeshm (Port lotniczy Qeshm)
  • Reszt (Port lotniczy Reszt)
  • Sari (Port lotniczy Sari)
  • Shahrekord (Port lotniczy Shahrekord)
  • Sziraz (Port lotniczy Sziraz)
  • Tabriz (Port lotniczy Tabriz)
  • Teheran
    • (Port lotniczy Teheran-Mehrabad)
    • (Port lotniczy Teheran-Imam Khomeini)
  • Urmia (Port lotniczy Urmia)
  • Zahedan (Port lotniczy Zahedan)
•  Japonia
  • Tokio (Port lotniczy Tokio-Narita)
•  Katar
  • Doha (Port lotniczy Doha)
•  Korea Południowa
  • Seul (Port lotniczy Seul-Incheon)
•  Kuwejt
  • Kuwejt (Port lotniczy Kuwejt)
•  Liban
  • Bejrut (Port lotniczy Bejrut)
•  Malezja
  • Kuala Lumpur (Port lotniczy Kuala Lumpur)
•  Oman
  • Maskat (Port lotniczy Maskat)
•  Pakistan
  • Karaczi (Port lotniczy Karaczi)
•  Syria
  • Damaszek (Port lotniczy Damaszek)
•  Uzbekistan
  • Taszkent (Port lotniczy Taszkent)
•  Zjednoczone Emiraty Arabskie
  • Abu Zabi (Port lotniczy Abu Zabi)
  • Dubaj (Port lotniczy Dubaj)
  • Szardża (Port lotniczy Szardża)

Europa

•  Austria
  • Wiedeń (Port lotniczy Wiedeń-Schwechat)
•  Belgia
  • Bruksela (Port lotniczy Bruksela) (od zimy 2007)
•  Dania
  • Kopenhaga (Port lotniczy Kopenhaga-Kastrup)
•  Francja
  • Paryż (Port lotniczy Paryż-Orly)
•  Hiszpania
  • Madryt (Port lotniczy Madryt-Barajas)
•  Holandia
  • Amsterdam (Port lotniczy Amsterdam-Schiphol)
•  Niemcy
  • Berlin (Port lotniczy Berlin-Tegel)
  • Kolonia (Port lotniczy Kolonia/Bonn)
  • Frankfurt (Port lotniczy Frankfurt)
  • Hamburg (Port lotniczy Hamburg)
•  Rosja
  • Moskwa (Port lotniczy Moskwa-Domodiedowo)
•  Szwajcaria
  • Genewa (Port lotniczy Genewa-Cointrin)
•  Szwecja
  • Göteborg (Port lotniczy Göteborg-Landvetter)
  • Sztokholm (Port lotniczy Sztokholm-Arlanda)
•  Wielka Brytania
  • Londyn (Port lotniczy Londyn-Heathrow)
•  Włochy
  • Mediolan (Port lotniczy Mediolan-Malpensa)
  • Rzym (Port lotniczy Rzym-Fiumicino)

Flota

• 6 Airbus A300
• 1 Airbus A310-300
• 3 Airbus A320-200
• 4 Airbus A320-200
• 1 Airbus A321-200
• 2 Airbus A330-200
• 13 ATR 72-600
• 2 Fokker 100
• 1 McDonnell Douglas MD-82

Cargo:

• 2 Airbus A300B4-200F
• 1 Boeing 747-200F

Wypadki

Przypisy