Irena Dubiska

Irena Dubiska
Data i miejsce urodzenia

26 września 1899
Inowrocław

Data i miejsce śmierci

1 czerwca 1989
Warszawa

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

skrzypaczka, pedagog muzyczny

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy
Grób skrzypaczki Ireny Dubiskiej na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie

Irena Angelika Dubiska (ur. 26 września 1899 w Inowrocławiu[1][2], zm. 1 czerwca 1989 w Warszawie) – polska skrzypaczka i pedagog.

Życiorys

Córka Edwarda i Władysławy z Jewasińskich[3]. Naukę gry na skrzypcach rozpoczęła mając 5 lat, studiowała w Berlinie uzyskując dyplom ze złotym medalem. Studia uzupełniała u K. Flescha i B. Hubermana. Zadebiutowała w 1908 w Wittenberdze, natomiast w 1919 debiutowała w Warszawie w koncercie pod dyrekcją E. Młynarskiego. W latach 1919–1939 grała za granicą, głównie w Europie, m.in. w czasie plebiscytu na Górnym Śląsku dla robotników.

W 1930 utworzyła Kwartet Polski (działał do 1939), w którym grała z W. Wiłkomirską, K. Wiłkomirskim i M. Szaleskim. W okresie okupacji występowała w Warszawie w kawiarniach muzycznych Woytowicza i Lardellego oraz na tajnych koncertach.

Była pierwszą wykonawczynią utworów skrzypcowych K. Szymanowskiego, z którym koncertowała w kraju i za granicą.

Od 1913 prowadziła działalność pedagogiczną, od 1919 była profesorem konserwatorium, a następnie PWSM w Warszawie. Od 1946 wykładała w PWSM w Łodzi. Wykształciła wielu wybitnych uczniów, m.in. Piotra Janowskiego, Wandę Wiłkomirską i Stefana Rachonia. Była jurorem konkursów skrzypcowych, m.in. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu, Międzynarodowego Konkursu Młodych Skrzypków w Lublinie, a także konkursów m.in. w Genewie, Lipsku i Bukareszcie.

W styczniu 1976 roku podpisała list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[4].

W 2003 dla uczczenia pamięci prof. Dubiskiej powstał Ogólnopolski Konkurs Skrzypcowy im. Ireny Dubiskiej w Łodzi.

W 1949 Prezydent RP Bolesław Bierut nadał jej Order Sztandaru Pracy II klasy[5]. W 1969 roku otrzymała Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia[6]. Pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B17-7-2)[7].

Przypisy

  1. ↑ Zofia Nałkowska: Dzienniki. 5, 1939-1944 / Zofia Nałkowska ; oprac., wstęp i koment. Hanna Kirchner. Czytelnik, 1975, s. 463. ISBN 978-83-07-02378-6.
  2. ↑ W „Czy wiesz kto to jest?”, praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Łozy, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej Warszawa 1938, s. 153 podana jest data urodzenia 26 września 1902.
  3. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 153.
  4. ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 31.
  5. ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 lipca 1949 r. w sprawie nadania Orderu „Sztandar Pracy”, M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58
  6. ↑ Dziennik Polski, r. XXV, nr 169 (7905), s. 3.
  7. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [dostęp 2019-11-14] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Irena Dubiska (grób).JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób skrzypaczki Ireny Dubiskiej na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie