Irena Lepalczyk

Irena Lepalczyk
Data i miejsce urodzenia

1 października 1916
Smoleńsk

Data i miejsce śmierci

26 maja 2003
Łódź

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: pedagogika społeczna
Alma Mater

Uniwersytet Łódzki

Doktorat

1950

Habilitacja

1970

Profesura

1980

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Łódzki

Grób Ireny Lepalczyk na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi

Irena Lepalczyk (ur. 1 października 1916 w Smoleńsku, zm. 26 maja 2003 w Łodzi) – polska pedagog. Profesor dr hab. nauk humanistycznych o specjalności pedagogika społeczna[1][2]. Studentka i współpracownica Heleny Radlińskiej – kontynuatorka jej myśli naukowej[3]. Doktor honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego. Współtworzyła szkołę myślenia społeczno-pedagogicznego w środowisku akademickim w Polsce[4].

Życiorys

Dzieciństwo oraz młodość spędziła w Warszawie. W roku 1935 zdała maturę, a w 1937 rozpoczęła studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Studia przerwała w 1938 roku angażując się, poza pracą dorywczą, w działalność harcerską – prowadziła 14. Warszawską Żeńską Drużynę Harcerek „Biała” działającą przy gimnazjum im. Królowej Jadwigi. Po wybuchu II wojny światowej jako harcerka opiekowała się osieroconymi dziećmi oraz uchodźcami. W 1942 roku została komendantką hufca „Grzybów”, przystąpiła do Wojskowej Służby Kobiet oraz rozpoczęła naukę na kursie pedagogicznym prowadzonym przez siostry urszulanki, nad którym opiekę sprawowała Helena Radlińska. W latach 1943–1944 prowadziła Ognisko Prewentoryjne Rady Głównej Opiekuńczej. Po zakończeniu kursu, za namową Heleny Radlińskiej, Irena Lepalczyk rozpoczęła naukę w tajnej Sekcji Społeczno-Oświatowej Wydziału Pedagogicznego Wolnej Wszechnicy Polskiej[3].

Po zakończeniu działań wojennych kontynuowała naukę na Uniwersytecie Łódzkim uzyskując magisterium z filozofii w zakresie pedagogiki społecznej (1946)[1]. Po zakończeniu studiów pozostała na uniwersytecie jako asystent w Zakładzie Pedagogiki Społecznej. W 1947 roku wyjechała na półroczne stypendium do Belgii. W grudniu 1949 roku została zwolniona z przyczyn politycznych z pracy na uniwersytecie[3], co jednak nie przeszkodziło jej napisać (na podstawie doświadczeń zebranych w Brukseli) pracę doktorską i obronić ją w 1950 roku, uzyskując stopień doktora[2]. Po zwolnieniu z uniwersytetu pracowała w Ośrodku Szkolenia Pracowników Socjalnych w Łodzi, a po jego likwidacji w Bibliotece im. Ludwika Waryńskiego w Łodzi. Po ponownym otwarciu Katedry Pedagogiki Społecznej powróciła, w 1961 roku, do pracy na Uniwersytecie Łódzkim[3].

W 1970 uzyskała stopień doktora habilitowanego[2], w 1971 została docentem, a w 1972 roku przejęła od Aleksandra Kamińskiego kierownictwo Katedry Pedagogiki Społecznej UŁ[2][3]. W latach 1973–1977 była kierownikiem Międzywydziałowego Studium Kulturalno-Oświatowego UŁ. Była również członkiem Rady Upowszechniania Nauki Polskiej Akademii Nauk[2]. W roku 1980 uzyskała tytuł profesora nauk humanistycznych[1][2]. W roku 1987 przeszła na emeryturę. Od 2005 roku Łódzkie Towarzystwo Naukowe przyznaje Nagrodę im. Profesor Ireny Lepalczyk za prace badawcze z zakresu pedagogiki społecznej[3][4][5].

Pochowana na Cmentarzu Komunalnym na Dołach w Łodzi (kw. Xb).

Zainteresowania naukowe

Zainteresowania naukowe Ireny Lepalczyk koncentrowały się wokół problematyki szeroko pojętej pedagogiki społecznej, jej historii oraz teorii: pracy kulturalno-oświatowej, pracy opiekuńczo-wychowawczej oraz zagadnień środowiska społecznego[2]. Ponadto zajmowała się zagadnieniami historii pracy socjalnej, czytelnictwa oraz instytucjonalnej pomocy rodzinie i dziecku. Jest autorką ponad 250 publikacji naukowych[3], była recenzentką i promotorem prac doktorskich oraz habilitacyjnych[1].

Główne prace

  • Włókniarze i książki (1959),
  • Problemy czytelnicze młodzieży szkół średnich (1965),
  • O popularyzatorze (1971),
  • Wykolejenia dzieci i dorosłych w małym mieście (1972)
  • Pedagogika biblioteczna Heleny Radlińskiej (1974)
  • Uniwersytet powszechny jako środowisko wychowawcze (1971, 1972),
  • Stowarzyszenie społeczne jako środowisko wychowawcze (1974),
  • Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej (1980),
  • Problem kształcenia pracowników społecznych (1981),
  • Elementy diagnostyki pedagogicznej (1987),
  • Instytucjonalna pomoc dziecku i rodzinie (1988),
  • Rodzina z problemem alkoholowym (1989),
  • Przekształcanie środowiska społecznego (1990),
  • Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie (1993, 1995),
  • Helena Radlińska. Człowiek i wychowawca (1994, 1995),
  • Aleksander Kamiński (1996),
  • Bogactwo życia i twórczości A. Kamińskiego (1999)[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Prof. dr hab. Irena Lepalczyk, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2013-08-29].
  2. ↑ a b c d e f g h Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 208–209. ISBN 83-88149-41-5.
  3. ↑ a b c d e f g Profesor Irena Lepalczyk. „Gazeta Wyborcza Łódź”, s. 12, 5 lipca 2013. Agora. ISSN 0860-908x. 
  4. ↑ a b Irena Lepalczyk (1916–2003). pbp.poznan.pl. [dostęp 2013-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  5. ↑ Regulamin Nagrody Łódzkiego Towarzystwa Naukowego im. Profesor Ireny Lepalczyk. ltn.lodz.pl. [dostęp 2013-08-29]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Grób Ireny Lepalczyk .jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób Ireny Lepalczyk na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi