Irena Lipowicz

Irena Lipowicz

Data i miejsce urodzenia	9 czerwca 1953 Gliwice
Profesor nauk społecznych
Specjalność: europejskie prawo administracyjne
Alma Mater	Uniwersytet Śląski
Doktorat	1981 – nauki prawne Uniwersytet Śląski
Habilitacja	1992 – nauki prawne Uniwersytet Śląski
Profesura	28 września 2020
Doktor honoris causa Uniwersytet w Osnabrück – 2009
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	UKSW, UŚ, KSAP, SWPS w Warszawie
Rzecznik praw obywatelskich
Okres spraw.	21 lipca 2010–9 września 2015
Poprzednik	Janusz Kochanowski
Następca	Adam Bodnar
Ambasador RP w Austrii
Okres spraw.	3 maja 2000–26 maja 2004
Poprzednik	Jan Barcz
Następca	Marek Jędrys
Odznaczenia

(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl

Irena Lipowicz z europejskim rzecznikiem praw obywatelskich Emily O’Reilly w Senacie (2014)

Irena Ewa Lipowicz (ur. 9 czerwca 1953 w Gliwicach) – polska prawniczka i dyplomatka, profesor nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, posłanka na Sejm I, II i III kadencji, w latach 2000–2004 ambasador RP w Austrii, w latach 2010–2015 rzecznik praw obywatelskich.

Życiorys

W 1976 ukończyła z wyróżnieniem studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, na którym podjęła pracę w charakterze asystenta, a następnie adiunkta. W 1981 uzyskała na tym wydziale stopień doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy pt. Sytuacja systemu informatycznego w sferze prawa administracyjnego napisanej pod kierunkiem Karola Sobczaka^[1][2]. W 1992 otrzymała na macierzystej uczelni stopień doktora habilitowanego nauk prawnych na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy pt. Pojęcie sfery wewnętrznej administracji państwowej^[2]. W 2020 otrzymała tytuł profesora nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne^[3].

W 1980 wstąpiła do NSZZ „Solidarność”, brała też udział w założeniu Związku Górnośląskiego. Była współpracowniczką Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności^[4].

Pracowała następnie m.in. w Krajowej Szkole Administracji Publicznej. Była członkinią Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk^[2]. W 1998 została profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, na którym objęła kierownictwo Katedry Prawa Administracyjnego^[5]. W latach 2006–2010 była profesorem Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej w Warszawie^[6]. Opublikowała około 100 prac naukowych^[5], prowadziła wykłady na uniwersytetach w Kolonii, Atenach, Grazu, Dreźnie i Tybindze.

W latach 1991–2000 sprawowała mandat posłanki I, II oraz III kadencji. Była wybierana w okręgach katowickich: nr 36 i nr 16 (była bezpartyjną kandydatką z ramienia Unii Demokratycznej i Unii Wolności).

W trakcie zasiadania w parlamencie kilkakrotnie wymieniano ją w rankingach tygodnika „Polityka” wśród najlepszych posłów. W Sejmie III kadencji przewodniczyła Komisji Samorządu Terytorialnego. Uczestniczyła w pracach nad reformą administracyjną w 1999, na mocy której m.in. przywrócono powiaty i ustanowiono samorząd wojewódzki. Mandat poselski złożyła w 2000, gdy objęła funkcję nadzwyczajnego i pełnomocnego ambasadora RP w Republice Austrii. W listopadzie 2004 została mianowana na przedstawiciela MSZ do spraw stosunków polsko-niemieckich. Z resortu odeszła w maju 2006 razem ze Stefanem Mellerem (po wejściu do rządu Andrzeja Leppera).

W 2006 została rekomendowana przez posłów Platformy Obywatelskiej do Trybunału Konstytucyjnego, jednak jej kandydatura nie uzyskała wystarczającej większości^[7]. W tym samym roku powołano ją do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. W 2007 weszła w skład rady programowej reaktywowanego przez Stefana Bratkowskiego Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość. W 2008 objęła stanowisko dyrektora Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, razem z profesor Gesine Schwan została współprzewodniczącą Forum Polsko-Niemieckiego.

W 2010 klub parlamentarny PO przedstawił jej kandydaturę na stanowisko rzecznika praw obywatelskich. 10 czerwca tego samego roku została wybrana na ten urząd przez Sejm^[8], a 8 lipca 2010 wybór ten został zatwierdzony przez Senat^[9]. Urząd objęła 21 lipca tego samego roku po złożeniu ślubowania^[6]. 9 września 2015 zakończyła pełnienie urzędu wraz ze złożeniem przed Sejmem ślubowania przez jej następcę, Adama Bodnara^[10]. Wcześniej w tym samym roku została przewodniczącą zarządu Międzynarodowego Instytutu Ombudsmana dla regionu europejskiego^[11].

W 2016 weszła w skład rady United Nations University^[12], rady Fundacji Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą^[13], rady Fundacji Służby Rzeczypospolitej^[14] oraz Komisji Ekspertów do spraw reformy prawa ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej przy GIODO^[15].

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009)^[16], Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego (2015)^[17], Krzyżem Komandorskim I Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (1999)^[18], a także Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2009)^[6].

Wyróżniona Nagrodą im. Grzegorza Palki (1999)^[19], Nagrodą im. Edwarda J. Wende (2005)^[20], Nagrodą im. Wojciecha Korfantego (2011)^[21], Nagrodą Viadriny, przyznawaną przez Europejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (2014)^[22], Nagrodą Księżnej Jadwigi Śląskiej (2015)^[23], a także Nagrodą im. Michała Serzyckiego (2019)^[24]. W 2009 otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Osnabrück^[25].

Przypisy

Bibliografia

• Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2016-06-01].
• Prof. dr hab. Irena Ewa Lipowicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-10-23] .