Irena Maternowska
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 26 marca 1898 |
| Data i miejsce śmierci | 4 czerwca 1941 |
| Doktor nauk | |
| Specjalność: weterynaria | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1929 |
| Nauczycielka akademicka | |
| Uczelnia | Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, Uniwersytet Warszawski |
| Odznaczenia | |
      | |
Irena Maria Maternowska ps. „Irena” (ur. 26 marca 1898 w Krukienicach k. Lwowa, zm. 4 czerwca 1941 w Warszawie na Pawiaku[1]) – polska przedstawicielka nauk weterynaryjnych, profesor nadzwyczajna UW; zaangażowana w działalność niepodległościową, a w okresie okupacji niemieckiej w Polsce w działalność konspiracyjną.
Życiorys
Irena Maria Maternowska była córką Teofila (krawiec) i Eugenii z domu Rymańska. Jej młodszą siostrą była Zofia Maternowska. We Lwowie ukończyła szkołę średnią, a w 1914 ukończyła kurs samarytański jako członkini Komitetu Pracy Obywatelskiej Kobiet. Później pracowała w PCK[1]. W czerwcu 1917 została członkinią Polskiej Organizacji Niepodległościowej będącą żeńskim oddziałem Polskiej Organizacji Wojskowej we Lwowie. Od listopada 1918 pełniła funkcję kurierki[1]. Podlekarz weterynarii w Małopolskich Oddziałach Armii Ochotniczej w 1920. Odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami za działalność niepodległościową[1]. Członkini Towarzystwa Obrony Kresów Zachodnich oraz ukończyła w Snopkowie Żeńską Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego, a następnie w 1928 Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie[1]. Uzyskała stopień doktora medycyny weterynaryjnej w 1929, a w latach 1933–1934 przebywała jako stypendystka Funduszu Kultury Narodowej w Kopenhadze i Paryżu.
Od 1934 kierowała katedrą higieny środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego na Wydziale Weterynarii Uniwersytetu Warszawskiego i mianowana profesorem nadzwyczajnym tegoż Uniwersytetu w 1937[1]. Kierowniczka Laboratorium Mięsoznawczo-Bakteriologicznego w Rzeźniach Miejskich w Warszawie. Mieszkała na Kamionku. Od końca 1939 była członkinią SZP, a następnie ZWZ w dziale sabotażu i dywersji pod pseudonimem „Irena”. Zorganizowała i kierowała od kwietnia 1940 pracownią bakteriologicznych środków dywersji w nowo utworzonym Związku Odwetu[2]. Aresztowana 22 kwietnia 1941 i osadzona na Pawiaku, gdzie zmarła na rozpadową gruźlicę. Pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kw. 284b-6-25)[3].
Pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari V klasy[2] (11 listopada 1941 od KG ZWZ, zweryfikowany w Londynie w 1959 z nr. 12659, a także przez ZBoWiD w 1964). Posiadała również Krzyż Niepodległości (1931), Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Obrony Lwowa i Odznakę Honorową „Orlęta”[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945. s. 265.
- ↑ a b Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945. s. 266.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: TEOFIL MATERNOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-14].
- ↑ Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. T. II (H–O). Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek”, 2004, s. 212. ISBN 83-88693-03-4.
Bibliografia
- Hanna Michalska: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945; poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 265–266. ISBN 83-06-01195-3.
Linki zewnętrzne
- Irena Maternowska – publikacje w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Ireny Maternowskiej na Cmentarzu Powązkowskim
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka honorowa "Orląt Lwowskich"