Irena Szewińska

Irena Szewińska
Ilustracja
Irena Szewińska (1975)
Data i miejsce urodzenia

24 maja 1946
Leningrad, ZSRR

Data i miejsce śmierci

29 czerwca 2018
Warszawa, Polska

Obywatelstwo

polskie

Wzrost

176 cm

Informacje klubowe
Klub

KS „Polonia” Warszawa (1961–1980)[1]

Trener

Sławomir Szewiński
Gerard Mach
Jan Kopyto
Edward Bugała
Andrzej Piotrowski[1]

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska
Igrzyska olimpijskie
złotoTokio 1964sztafeta 4 × 100 metrów
złotoMeksyk 1968bieg na 200 metrów
złotoMontreal 1976bieg na 400 metrów
srebroTokio 1964bieg na 200 metrów
srebroTokio 1964skok w dal
brązMeksyk 1968bieg na 100 metrów
brązMonachium 1972bieg na 200 metrów
Mistrzostwa Europy
złotoBudapeszt 1966bieg na 200 metrów
złotoBudapeszt 1966sztafeta 4 × 100 metrów
złotoBudapeszt 1966skok w dal
złotoRzym 1974bieg na 100 metrów
złotoRzym 1974bieg na 200 metrów
srebroBudapeszt 1966bieg na 100 metrów
brązHelsinki 1971bieg na 200 metrów
brązRzym 1974sztafeta 4 × 100 metrów
brązPraga 1978bieg na 400 metrów
brązPraga 1978sztafeta 4 × 400 metrów
Halowe mistrzostwa Europy
złotoBelgrad 1969bieg na 50 metrów
złotoBelgrad 1969skok w dal
srebroBelgrad 1969sztafeta 1+2+3+4 okrążenia
srebroSofia 1971skok w dal
brązGöteborg 1974bieg na 60 metrów
brązKatowice 1975bieg na 60 metrów
Plebiscyt „Przeglądu Sportowego”
Gold medal with cup.svg 1. miejsce
1965
Gold medal with cup.svg 1. miejsce
1966
Gold medal with cup.svg 1. miejsce
1974
Gold medal with cup.svg 1. miejsce
1976
Silver medal with cup.svg 2. miejsce
1964
Silver medal with cup.svg 2. miejsce
1968
Silver medal with cup.svg 2. miejsce
1975
Silver medal with cup.svg 2. miejsce
1977
Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Oficer Orderu Narodowego Lwa (Senegal) Kawaler Orderu Narodowego Lwa (Senegal) Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
Grób Ireny Szewińskiej na Wojskowych Powązkach
Kopia medalu i autografu I. Szewińskiej w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie

Irena Kirszenstein-Szewińska[2] (ur. 24 maja 1946 w Leningradzie, zm. 29 czerwca 2018 w Warszawie[3]) – polska lekkoatletka specjalizująca się w biegach sprinterskich i skoku w dal, a po zakończeniu kariery działaczka krajowych i międzynarodowych organizacji sportowych; dama Orderu Orła Białego.

Należała do najbardziej utytułowanych polskich sportowców i najwybitniejszych lekkoatletek w historii: stawała na podium na czterech kolejnych igrzyskach olimpijskich.

Siedmiokrotna medalistka igrzysk olimpijskich (3 medale złote, 2 srebrne i 2 brązowe) oraz szesnastokrotna medalistka mistrzostw Europy (10 medali na otwartym stadionie i 6 w hali)[4]. Wielokrotna reprezentantka Polski w meczach międzypaństwowych i Pucharze Europy[5]. W latach 1965–1979 zdobyła 24 medale mistrzostw Polski w biegu na 100 metrów, 200 metrów, 400 metrów, w sztafecie 4 × 100 metrów oraz w skoku w dal[6].

W 1974 agencja prasowa United Press International wybrała ją najlepszą sportsmenką na świecie. Czterokrotnie wybierana na najlepszego sportowca Polski w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” (w 1965, 1966, 1974 i 1976). W 2021 w specjalnym plebiscycie „Przeglądu Sportowego” została uznana za polskiego sportowca stulecia[7].

Życiorys

Pochodzenie i wykształcenie

Urodziła się jako Irena Kirszenstein w rodzinie żydowskiej[8], 24 maja 1946 w Leningradzie (ówczesna nazwa Petersburga)[9][4]. Jej ojciec, Jakub Gustaw Kirszenstein[2] (1919−2002) był inżynierem akustykiem i pochodził z Warszawy, natomiast matka, Eugenia z domu Rafalska (1922−1996), z Kijowa[10]. Rodzice poznali się w Uzbekistanie, dokąd w 1941 ewakuowano kijowskie zakłady, w których pracowała matka Ireny, a także leningradzki instytut, w którym studiował jej ojciec. W 1947 Kirszensteinowie wraz z córką osiedlili się w Warszawie. W 1953 jej rodzice rozwiedli się, a Irena zamieszkała z matką przy al. Świerczewskiego (obecnie al. „Solidarności”) w Warszawie[11].

Była absolwentką XXXVII Liceum Ogólnokształcącego im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie oraz Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego (1970, specjalizacja: ekonomia transportu)[12].

Kariera sportowa

Lekkoatletykę zaczęła uprawiać jesienią 1960, mając 14 lat, w grupie uczniów Szkoły Podstawowej nr 37 w Warszawie, której trenerem był dawny oszczepnik, finalista igrzysk olimpijskich z Melbourne (1956), Jan Kopyto[13][10]. Od początku kariery startowała w barwach warszawskiej Polonii[1]. Początkowo występowała m.in. w czwartkach lekkoatletycznych. W 1962 zdobyła w Łodzi pierwsze medale mistrzostw Polski młodzików[14].

Pierwsze międzynarodowe sukcesy odniosła już w 1964 – podczas rozgrywanych w Warszawie europejskich igrzysk juniorów (późniejsze mistrzostwa Europy juniorów) zdobyła trzy złote medale wygrywając bieg na 200 metrów i skok w dal oraz wraz z koleżankami w biegu rozstawnym na 4 × 100 metrów[15]. Miesiąc później na igrzyskach olimpijskich w Tokio wywalczyła srebrne medale w skoku w dal i biegu na 200 metrów, a wraz z Teresą Ciepły, Haliną Górecką i Ewą Kłobukowską poprawiając rekord świata (czasem 43,69) zdobyła złoto w sztafecie sprinterskiej[1]. Rok później zdobyła w Budapeszcie trzy medale uniwersjady[16], a w 1966 także w stolicy Węgier wywalczyła cztery (w tym trzy złote) krążki mistrzostw Europy[17]. W 1968 w Meksyku podczas igrzysk olimpijskich zwyciężyła w biegu na 200 metrów poprawiając czasem 22,58 rekord świata oraz zdobyła brąz na dystansie 100 metrów[1]. W biegu rozstawnym 4 × 100 metrów Polki zgubiły pałeczkę (ostatecznie dobiegły do mety, nie awansując do finału) – w efekcie manipulacji medialnych i wydarzeń związanych z Marcem 1968 roku Szewińska stała się w związku z tym wydarzeniem obiektem ataków antysemickich[10][8]. Wstawił się za nią w „Ekspresie Wieczornym” znany felietonista Wiech. Zimą 1969 zdobyła w Belgradzie trzy medale lekkoatletycznych europejskich igrzysk halowych[1].

W związku z ciążą opuściła sezon letni 1969, a w 1970 po urodzeniu syna Andrzeja wystartowała w uniwersjadzie w Turynie, odpadając już w półfinale biegu na 100 metrów[18]. Zimą 1971 stanęła na podium halowych mistrzostw Europy w skoku w dal[19]. Latem 1971 na mistrzostwach Europy w Helsinkach zdobyła brązowy medal w biegu na 200 metrów[17]. W sylwestra z 1971 na 1972, podczas zgrupowania w Zakopanem, doznała kontuzji (skręcenie kostki lewej nogi), przez co musiała zrezygnować ze startów w skoku w dal[10]. Podczas igrzysk olimpijskich w Monachium zdobyła brązowy medal w biegu na 200 metrów i dotarła do półfinałów rywalizacji na dystansie 100 metrów[1]. Tuż za podium, na czwartym miejscu, zakończyła start w biegu na 60 metrów podczas halowych mistrzostw Europy w Rotterdamie[1], a rok później na halowym czempionacie zdobyła brąz w biegu na 60 metrów[19]. Od jesieni 1973 rozpoczęła starty w biegu na 400 metrów[10]. W sezonie letnim 1974 trzy medale (w tym dwa złote w biegach na 100 i 200 metrów) podczas mistrzostw Europy w Rzymie[17]. Na początku marca w Katowicach rozegrano halowe mistrzostwa Europy, w których Szewińska zdobyła brązowy medal w biegu na 60 metrów[20]. Na igrzyskach olimpijskich w Montrealu w 1976 zdobyła złoty medal na dystanie 400 m, ustanawiając czasem 49,29 nowy rekord świata[1]. Dwukrotnie zdobywała brązowe medale mistrzostw Europy w Pradze (1978)[17]. Podczas swojego ostatniego olimpijskiego startu – na igrzyskach olimpijskich w Moskwie w 1980 – dotarła do półfinału biegu na 400 metrów[1].

Po zakończeniu kariery sportowej

Po zakończeniu w 1980 kariery sportowej rozpoczęła działalność w szeregu organizacji. Od 1980 do 2009 zasiadała w Zarządzie Polskiego Związku Lekkiej Atletyki (w latach 1997–2009 była prezesem PZLA)[1]. W latach 1982–1989 była członkiem Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego[21]. W 1984 została wybrana do Komitetu Kobiecego International Association of Athletics Federations (IAAF), w 1995 do Rady European Athletics Association[1]. Od 2005 do 2009 i ponownie od 2011 zasiadała w Radzie IAAF (Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych)[1][22]. Była wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego, a od 1998 również członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego[1]. W 2005 była członkiem wyborczego Komitetu Honorowego Lecha Kaczyńskiego[23]. Po aferze finansowej w 2009, nie ubiegała się o reelekcję na stanowisku Prezesa Polskiego Związku Lekkiej Atletyki[24].

Jako przedstawiciel Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego była członkiem Komisji Koordynacyjnej sprawdzającej stan przygotowań do igrzysk olimpijskich w Atenach (2004), Londynie (2012) oraz Tokio (2020)[25].

Była członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[26].

Życie prywatne

W 1967 wyszła za mąż za Sławomira Szewińskiego (znanego również pod imieniem Janusz), także sportowca – biegającego na 400 metrów przez płotki, jej trenera i fotografa[23]. Ich synami są:

Zmarła 29 czerwca 2018 po długiej walce z chorobą nowotworową[27][28].

5 lipca 2018 w katedrze polowej Wojska Polskiego odbyła się msza święta pogrzebowa, której przewodniczył biskup Marian Florczyk[29]. Uroczystości miały charakter państwowy i odbyły się w asyście kompanii reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Uczestniczyli w nich, m.in. prezydent RP Andrzej Duda wraz z małżonką, premier Mateusz Morawiecki, minister sportu Witold Bańka, szef MKOl Thomas Bach, szef IAAF Sebastian Coe, szef PKOl Andrzej Kraśnicki oraz wielu sportowców, w tym m.in. Tomasz Majewski, Anita Włodarczyk, Czesław Lang, Władysław Kozakiewicz, Robert Korzeniowski czy Andrzej Person. Irena Szewińska spoczęła w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie[30][31] (kwatera G-tuje-39)[32].

Nagrody i wyróżnienia

W 1974 została wybrana w plebiscycie agencji prasowej United Press International najlepszą sportsmenką świata, wygrała wówczas także doroczny plebiscyt Track & Field Athlete of the Year[1]. Czterokrotnie wygrywała plebiscyt „Przeglądu Sportowego” na 10 Najlepszych Sportowców Polski (łącznie dziewięciokrotnie w dziesiątce), siedmiokrotnie triumfowała w rankingu Złote Kolce[1]. W 1981 została wybrana do International Jewish Sports Hall of Fame – międzynarodowej galerii sław sportowców pochodzenia żydowskiego[33]. W 1984 otrzymała tytuł „Sportowiec 40-lecia PRL”. W plebiscycie „Polityki”, „Przeglądu Sportowego” i „Tempa” została uznana w 1998 za postać numer 1 w polskim sporcie XX wieku.

29 września 2007 została uhonorowana doktoratem honoris causa przez Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku.

W 1994 otrzymała Medal Kalos Kagathos przyznawany wybitnym sportowcom, którzy odnieśli sukces również poza sportem[1]. W 2009 nadano jej tytuł Honorowego Prezesa Polskiego Związku Lekkiej Atletyki[34] oraz w plebiscycie z okazji 90-lecia PZLA wybrano ją najlepszą polską lekkoatletką w biegach na 200 i 400 metrów[35]. W 2012 została włączona do IAAF Hall of Fame[36].

W Pułtusku znajduje się publiczna szkoła podstawowa jej imienia.

Od 15.10.2018 roku Irena Szewińska jest także patronką Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Łomiankach-Dąbrowie Leśnej, gdzie mieszkała wraz z rodziną i aktywnie wspierała rozwój sportu w gminie Łomianki.

W 2005 Rada Miasta Bydgoszczy nadała jej tytuł honorowego obywatela Bydgoszczy. 10 września 2014 została honorową obywatelką Sopotu[37], 20 września 2014 Pułtuska[38], a 26 marca 2015 Zgierza. W czerwcu 2018 została uhonorowana Medalem Prezydenta Miasta Torunia Thorunium[39].

W 2018 Międzynarodowa Federacja Lekkoatletyczna postanowiła upamiętnić 12 najwybitniejszych postaci w historii lekkiej atletyki tablicami pamiątkowymi (m.in. Emila Zatopka, Paavo Nurmi, Jesse Owensa, Abebe Bikili i Fanny Blankers-Koen). Wśród nich znajdzie się tablica poświęcona Irenie Szewińskiej, która umieszczona zostanie na stadionie Zawiszy w Bydgoszczy, gdzie pobiła rekord świata w biegu na 400 metrów podczas Grand Prix Brdy w 1976 roku[40].

Odznaczenia

Osiągnięcia

Irena Kirszenstein w 1964
RokImprezaMiejsceKonkurencjaLokataWynik
1964Europejskie igrzyska juniorów Warszawabieg na 200 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce23,5
sztafeta 4 × 100 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce46,6
skok w dalGold medal europe.svg 1. miejsce6,19
Igrzyska olimpijskieJaponia Tokiosztafeta 4 × 100 metrówGold medal olympic.svg 1. miejsce43,69
bieg na 200 metrówSilver medal olympic.svg 2. miejsce23,13
skok w dalSilver medal olympic.svg 2. miejsce6,60
1965Uniwersjada Budapesztbieg na 100 metrówGold FISU.svg 1. miejsce11,3
bieg na 200 metrówGold FISU.svg 1. miejsce23,5
sztafeta 4 × 100 metrówSilver FISU.svg 2. miejsce46,1
Półfinał pucharu Europy Lipsksztafeta 4 × 100 metrów1. miejsce45,0
skok w dal1. miejsce6,35
Finał pucharu Europy Kasselsztafeta 4 × 100 metrów1. miejsce44,9
skok w dal2. miejsce6,33
1966Mistrzostwa Europy Budapesztbieg na 200 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce23,1
sztafeta 4 × 100 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce44,49
skok w dalGold medal europe.svg 1. miejsce6,55
bieg na 100 metrówSilver medal europe.svg 2. miejsce11,5
1967Finał pucharu Europy Kijówbieg na 100 metrów1. miejsce11,2
bieg na 200 metrów1. miejsce23,0
1968Igrzyska olimpijskieMeksyk Meksykbieg na 200 metrówGold medal olympic.svg 1. miejsce22,58
bieg na 100 metrówBronze medal olympic.svg 3. miejsce11,19
sztafeta 4 × 100 metróweliminacje53,02
skok w dalel. – 16. miejsce6,19
1969Europejskie igrzyska halowe Belgradbieg na 50 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce6,4
skok w dalGold medal europe.svg 1. miejsce6,38
sztafeta 1+2+3+4 okrążeniaSilver medal europe.svg 2. miejsce4:53,2
1970UniwersjadaWłochy Turynbieg na 100 metróweliminacje12,3
1971Halowe mistrzostwa Europy Sofiaskok w dalSilver medal europe.svg 2. miejsce6,56
bieg na 60 metrów4. miejsce7,5
Mistrzostwa EuropyFinlandia Helsinkibieg na 200 metrówBronze medal europe.svg 3. miejsce23,32
skok w dal5. miejsce6,62
bieg na 100 metrów6. miejsce11,6
1972Halowe mistrzostwa EuropyFrancja Grenoblebieg na 50 metrów6. miejsce6,39
Igrzyska olimpijskie Monachiumbieg na 200 metrówBronze medal olympic.svg 3. miejsce22,74
bieg na 100 metrówpółfinał11,54
1973Halowe mistrzostwa EuropyHolandia Rotterdambieg na 60 metrów4. miejsce7,35
1974Halowe mistrzostwa EuropySzwecja Göteborgbieg na 60 metrówBronze medal europe.svg 3. miejsce7,20
Mistrzostwa EuropyWłochy Rzymbieg na 100 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce11,13
bieg na 200 metrówGold medal europe.svg 1. miejsce22,51
sztafeta 4 × 100 metrówBronze medal europe.svg 3. miejsce43,48
sztafeta 4 × 400 metrów4. miejsce3:26,4
1975Halowe mistrzostwa Europy Katowicebieg na 60 metrówBronze medal europe.svg 3. miejsce7,26
Półfinał pucharu Europy Lüdenscheidbieg na 100 metrów1. miejsce11,23
bieg na 200 metrów1. miejsce22,96
sztafeta 4 × 100 metrów2. miejsce43,94
sztafeta 4 × 400 metrów1. miejsce3:29,2
Finał pucharu EuropyFrancja Niceabieg na 100 metrów3. miejsce11,26
bieg na 200 metrów2. miejsce22,84
bieg na 400 metrów1. miejsce50,50
sztafeta 4 × 100 metrów4. miejsce43,82
1976Igrzyska olimpijskieKanada Montrealbieg na 400 metrówGold medal olympic.svg 1. miejsce49,29
1977Halowe mistrzostwa Europy San Sebastiánbieg na 60 metróweliminacje7,42
Półfinał pucharu EuropySzwecja Sztokholmbieg na 100 metrów1. miejsce11,38
bieg na 200 metrów1. miejsce22,92
sztafeta 4 × 100 metrów1. miejsce43,63
Finał pucharu EuropyFinlandia Helsinkibieg na 100 metrów3. miejsce11,26
bieg na 200 metrów1. miejsce22,71
Puchar świata Düsseldorfbieg na 200 metrów1. miejsce22,77
bieg na 400 metrów1. miejsce49,52
sztafeta 4 × 400 metrów2. miejsce3:25,8
1978Mistrzostwa EuropyCzechosłowacja Pragabieg na 400 metrówBronze medal europe.svg 3. miejsce50,40
sztafeta 4 × 400 metrówBronze medal europe.svg 3. miejsce3:26,76
sztafeta 4 × 100 metrów5. miejsce43,83
Puchar NarodówJaponia Tokiobieg na 400 metrów1. miejsce50,97
sztafeta 4 × 100 metrów3. miejsce43,95
1979Półfinał pucharu EuropyHolandia Sittardbieg na 100 metrów3. miejsce11,3
bieg na 200 metrów3. miejsce22,94
sztafeta 4 × 100 metrów2. miejsce44,21
Finał pucharu EuropyWłochy Turynbieg na 100 metrów6. miejsce11,39
bieg na 200 metrów5. miejsce22,94
bieg na 400 metrów3. miejsce51,27
sztafeta 4 × 400 metrów6. miejsce3:31,25
Puchar świataKanada Montrealbieg na 400 metrów3. miejsce51,15
1980Igrzyska olimpijskie Moskwabieg na 400 metrówpółfinał53,13

Ranking światowy Track & Field News

  • 1964 – 2. miejsce na 200 m; 2. miejsce w skoku w dal
  • 1965 – 2. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 2. miejsce w skoku w dal: 6. miejsce w pięcioboju
  • 1966 – 2. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 1. miejsce w skoku w dal
  • 1967 – 1. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 1. miejsce w skoku w dal
  • 1968 – 3. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 6. miejsce w skoku w dal
  • 1969 – 6. miejsce na 100 m; 2. miejsce na 200 m; 1. miejsce w skoku w dal
  • 1971 – 7. miejsce na 100 m; 3. miejsce na 200 m; 5. miejsce w skoku w dal
  • 1972 – 10. miejsce na 100 m; 3. miejsce na 200 m; 9. miejsce w skoku w dal
  • 1973 – 3. miejsce na 100 m; 2. miejsce na 200 m
  • 1974 – 1. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 1. miejsce na 400 m
  • 1975 – 3. miejsce na 100 m; 2. miejsce na 200 m; 1. miejsce na 400 m
  • 1976 – 4. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 1. miejsce na 400 m
  • 1977 – 8. miejsce na 100 m; 1. miejsce na 200 m; 1. miejsce na 400 m; 3. miejsce na 400 m pł
  • 1978 – 5. miejsce na 200 m; 3. miejsce na 400 m
  • 1979 – 8. miejsce na 200 m; 4. miejsce na 400 m

Rekordy

Rekordy świata

W czasie swojej kariery Irena Szewińska 10 razy poprawiała rekordy świata[51].

KonkurencjaRezultatDataMiejsceUwagi
Bieg na 100 metrów11,11965-07-09 9 lipca 1965(dts)Czechosłowacja Pragapomiar ręczny
Bieg na 100 metrów11,201968-10-14 14 października 1968(dts)Meksyk Meksykpomiar elektroniczny
KonkurencjaRezultatDataMiejsceUwagi
Bieg na 200 metrów22,71965-08-08 8 sierpnia 1965(dts) Warszawapomiar ręczny
Bieg na 200 metrów22,581968-10-18 18 października 1968(dts)Meksyk Meksykpomiar elektroniczny
Bieg na 200 metrów22,211974-06-13 13 czerwca 1974(dts) Poczdam
KonkurencjaRezultatDataMiejsceUwagi
Bieg na 400 metrów49,91974-06-22 22 czerwca 1974(dts) Warszawapomiar ręczny
Bieg na 400 metrów49,751976-06-22 22 czerwca 1976(dts) Bydgoszczpomiar elektroniczny
Bieg na 400 metrów49,291976-07-29 29 lipca 1976(dts)Kanada Montreal
KonkurencjaRezultatDataMiejsceUwagi
Sztafeta 4 × 100 metrów44,61964-10-20 20 października 1964(dts)Japonia Tokiopomiar ręczny
Sztafeta 4 × 100 metrów43,61964-10-21 21 października 1964(dts)Japonia Tokiopomiar ręczny

Rekordy życiowe

Poniższa tabela prezentuje rekordy życiowe Ireny Szewińskiej w konkurencjach stadionowych[1][52].

KonkurencjaRezultatDataMiejsceUwagi
Bieg na 100 metrów10,9
11,13
1974-06-29 29 czerwca 1974(dts)
1974-09-03 3 września 1974(dts)
Warszawa
Włochy Rzym
pomiar ręczny
pomiar elektroniczny
Bieg na 200 metrów22,211974-06-13 13 czerwca 1974(dts) Poczdam
Bieg na 300 metrów35,4
35,70
1976-07-29 29 lipca 1976(dts)
1975-07-04 4 lipca 1975(dts)
Kanada Montreal
Wielka Brytania Londyn
pomiar ręczny
pomiar elektroniczny
Bieg na 400 metrów49,281976-07-29 29 lipca 1976(dts)Kanada Montrealrekord Polski
Bieg na 80 metrów przez płotki10,81965-07-24 24 lipca 1965(dts) Spała
Bieg na 100 metrów przez płotki14,01969-05-17 17 maja 1969(dts)Włochy Rzym
Bieg na 400 metrów przez płotki56,621977-09-24 24 września 1977(dts) Hanower
Skok w dal6,671968-08-27 27 sierpnia 1968(dts) Warszawa
Skok wzwyż1,681966-09-11 11 września 1966(dts)Włochy Bari
Pięciobój lekkoatletyczny4705 pkt.1965-06-06 6 czerwca 1965(dts) Warszawa

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Janusz Rozum, Daniel Grinberg, Zbigniew Jonik, Henryk Kurzyński, Leszek Luftam, Stefan Pietkiewicz, Tadeusz Wołejko: 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919–2009. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2009. ISBN 978-83-902509-9-1.
  2. a b c M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68.
  3. Irena Kirszenstein-Szewińska. rejestry-notarialne.pl.
  4. a b Irena Szewinska-Kirszenstein. ESPN. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  5. Zbigniew Łojewski, Tadeusz Wołejko: Historia Spotkań Międzypaństwowych Reprezentacji Polski – część I: Seniorki. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, maj 1979.
  6. Henryk Kurzyński, Leszek Luftman, Janusz Rozum, Maciej Rychwalski, Andrzej Socha: Historia finałów lekkoatletycznych mistrzostw Polski 1922–2011. Konkurencje kobiece. Bydgoszcz: Komisja Statystyczna PZLA, 2011.
  7. Pierwsza Dama sportu polskiego i sportu na świecie, Przegląd Sportowy, 9 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-10] (pol.).
  8. a b Artur Łukasiewicz: Marzec ’68 w naszym regionie minął spokojnie. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2010-02-28].
  9. Irena Szewińska. [w:] web.archive.org [on-line]. iaaf.org. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  10. a b c d e Adam Klein: Rozmowa z Ireną Szewińską. bieganie.pl. [dostęp 2014-01-24].
  11. Wojciech Staszewski, Irena Szewińska – rozmowa o dzieciństwie, „MagazynBieganie.pl”, 18 kwietnia 2014 [dostęp 2019-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-09].
  12. Szewińska (Kirszenstein) Irena. Polski Komitet Olimpijski. [dostęp 2014-01-23].
  13. Jerzy Szymonek, Janusz Rozum: Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Rzut oszczepem mężczyzn. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1984.
  14. Złoci Polacy – Irena Szewińska. pekin.onet.pl. [dostęp 2014-01-24].
  15. European Junior Championships 1964. wjah.co.uk. [dostęp 2016-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-31)]. (ang.).
  16. World Student Games (Women). gbrathletics. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  17. a b c d European Athletics Championships (Women). gbrathletics. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  18. Universiade Torino ’70. Turyn: Mario Gros / Tomasone & C., 1972.
  19. a b European Indoor Championships (Women). gbrathletics. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  20. Maciej Jałoszyński: Nieco historii, czyli 40 lat od Katowic do Sopotu. Polski Związek Lekkiej Atletyki. [dostęp 2014-01-24].
  21. Patrycja Bukalska, Michał Olszewski: Pisarz z zakrystii. Tygodnik Powszechny. [dostęp 2014-01-24].
  22. Janusz Rozum: Irena Szewińska członkiem Rady IAAF. Polski Związek Lekkiej Atletyki. [dostęp 2014-01-24].
  23. a b Wojciech Kukliński: Irena Szewińska: Rozumiem problemy zawodników. Głos Szczeciński. [dostęp 2014-01-24].
  24. Szewińska jak Listkiewicz: nie kandyduje! Świetna wiadomość. sportfan.pl. [dostęp 2014-01-24].
  25. Maciej Jałoszyński: Tokio 2020: Irena Szewińska ekspertem MKOl. Polski Związek Lekkiej Atletyki. [dostęp 2014-01-24].
  26. Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
  27. Irena Szewińska nie żyje, „Sport.pl” [dostęp 2018-06-29].
  28. Nie żyje Irena Szewińska. Miała 72 lata, „Przegląd Sportowy”, 30 czerwca 2018 [dostęp 2018-06-29].
  29. Ostatnie pożegnanie najsłynniejszej polskiej lekkoatletki. tvp.info, 2018-07-05. [dostęp 2018-07-05].
  30. Pogrzeb Ireny Szewińskiej. Prezydent: To „Królowa królowej sportu”, rmf24.pl [dostęp 2018-07-05].
  31. Ceremonia pogrzebowa Ireny Szewińskiej, sport.onet.pl [dostęp 2018-07-05].
  32. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
  33. Irena Kirszenstein-Szewińska. jewishsports.net. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  34. 90-lecie PZLA: Uroczysta Gala w siedzibie PKOl. Polski Związek Lekkiej Atletyki. [dostęp 2014-01-24].
  35. Plebiscyt 90-lecia PZLA – laueatki. Polski Związek Lekkiej Atletyki. [dostęp 2014-01-24].
  36. Maciej Jałoszyński: Irena Szewińska w IAAF Hall of Fame. Polski Związek Lekkiej Atletyki. [dostęp 2014-01-24].
  37. Irena Szewińska honorową obywatelką Sopotu. „To dla mnie wielki zaszczyt”.
  38. Pani Irena Szewińska Honorowym Obywatelem Miasta Pułtuska. pultusk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-30)]..
  39. Wspomnienie o Irenie Szewińskiej, www.torun.pl [dostęp 2018-07-02].
  40. Wojciech Borakiewicz: Świat czci Irenę Szewińską. Specjalna tablica zawiśnie na Zawiszy. 2018-12-04. [dostęp 2018-12-04].
  41. M.P. z 2016 r. poz. 576.
  42. Sześcioro zasłużonych w służbie państwu i społeczeństwu. prezydent.pl, 3 maja 2016. [dostęp 2016-05-03].
  43. M.P. z 2014 r. poz. 656.
  44. Odznaczenia dla medalistów olimpijskich i trenerów. prezydent.pl, 3 kwietnia 2014. [dostęp 2014-04-03].
  45. Odznaczenia dla olimpijczyków. „Nowiny”. Nr 264, s. 2, 23 września 1972. 
  46. Who is Who w Polsce. Cz. 2. Wyd. II. Zug: Hübners blaues Who is Who, 2003, s. 4266.
  47. Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 342. ISBN 83-223-2073-6.
  48. Irena Szewińska wyróżniona w Senegalu.
  49. Senegal: Lamine Diack et sa bande devant le Palais de la République.
  50. Irena Szewińska odebrała Japoński Order Wschodzącego Słońca. eurosport.onet.pl, 31 stycznia 2017. [dostęp 2017-01-31].
  51. Encyklopedia (statystyczna) polskiej lekkiej atletyki: 1919-1994. Warszawa: PZLA, 1994. ISBN 83-902509-0-X.
  52. IAAF: Irena Szewińska, iaaf.org [dostęp 2018-06-30].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Athletics pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports – . This is an unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Gold medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złoty medal z pucharem.
Silver medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrny medal z pucharem.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Gold medal europe.svg
Autor: maix¿?, Licencja: CC BY-SA 2.5
A gold medal with europe inside
Gold FISU.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Cesco 82 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 3.0
Silver FISU.svg
Autor: Cesco 82, Licencja: CC BY-SA 3.0
Silver medal for Universiade
Silver medal europe.svg
Autor: maix¿?, Licencja: CC BY-SA 2.5
A silver medal with europe inside
Flag of SFR Yugoslavia.svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of Bulgaria (1967-1971).svg
Autor: Scroch, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Bulgaria (1967-1971). Flag of Bulgaria with Bulgarian coat from 1967
Flag of Bulgaria (1967–1971).svg
Autor: Scroch, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Bulgaria (1967-1971). Flag of Bulgaria with Bulgarian coat from 1967
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Bronze medal europe.svg
Autor: maix¿?, Licencja: CC BY-SA 2.5
A bronze medal with europe inside
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of Spain (1945–1977).svg
Autor: SanchoPanzaXXI, Licencja: CC BY-SA 4.0
Flag of Spain during the Spanish State. It was adopted on 11 October 1945 with Reglamento de Banderas Insignias y Distintivos (Flags, Ensigns and Coats of Arms Bill)
Flag of Canada (1921–1957).svg
The Canadian Red Ensign used between 1921 and 1957.

This image has compared for accuracy (mainly colors) using an image from World Statesmen. The only change is making the maple leaves green from red. This image has compared for accuracy (mainly colors) using an image from World Statesmen. The most recent version of this image has changed the harp into one with a female figure; see [http://flagspot.net/flags/ca-1921.html FOTW
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Jamaica.svg
Flag of Jamaica. “The sunshine, the land is green, and the people are strong and bold” is the symbolism of the colours of the flag. GOLD represents the natural wealth and beauty of sunlight; GREEN represents hope and agricultural resources; BLACK represents the strength and creativity of the people. The original symbolism, however, was "Hardships there are, but the land is green, and the sun shineth", where BLACK represented the hardships being faced.
Olympic rings.svg
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
Olympic rings without rims.svg
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
SEN Order of the Lion - Knight BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Kawalera Wielkiego Narodowego Orderu Lwa (Senegal)
Gold medal olympic.svg
Autor: maix¿?, Licencja: CC BY-SA 2.5
A gold medal with the olympic rings inside
Poolse wereldrecordhoudster Irena Szewinska met landgenoot Buciarski, Bestanddeelnr 928-0515 (Szewinska cropped).jpg
Autor: Bert Verhoeff for Anefo, Licencja: CC0
Collectie / Archief : Fotocollectie Anefo

Reportage / Serie : Internationale atletiekwedstrijden op Papendal in 1975
Beschrijving : Poolse wereldrecordhoudster Irena Szewinska met landgenoot Buciarski
Datum : 16 juli 1975
Locatie : Arnhem, Gelderland
Trefwoorden : atletiek, sport, toernooien
Persoonsnaam : Buciarski, Wojciech Jan, Szewiñska, Irena
Instellingsnaam : Papendal
Fotograaf : Fotograaf Onbekend / Anefo
Auteursrechthebbende : Nationaal Archief
Materiaalsoort : Negatief (zwart/wit)
Nummer archiefinventaris : bekijk toegang 2.24.01.05

Bestanddeelnummer : 928-0515
Silver medal olympic.svg
Autor: maix¿?, Licencja: CC BY-SA 2.5
A silver medal with the olympic rings inside
IrenaKirszenstein.JPG
Irena Kirszenstein w 1964 r.
SEN Order of the Lion - Officer BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Oficera Narodowego Orderu Lwa (Senegal)
Bronze medal olympic.svg
Autor: maix¿?, Licencja: CC BY-SA 2.5
A bronze medal with the olympic rings inside
Irena Szewińska grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Ireny Szewińskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Irena Szewinska medal & autograph.jpg
Autor: Kontrola, Licencja: CC0
Irena Szewinska medal & autograph in Avenue of Sport Stars Dziwnów