Irina Archipowa
 Irina Archipowa na rosyjskim znaczku pocztowym | |
| Imię i nazwisko | Irina Konstantinowna Archipowa |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 2 stycznia 1925 Moskwa |
| Data i miejsce śmierci | 11 lutego 2010 Moskwa |
| Typ głosu | mezzosopran |
| Zawód | śpiewaczka |
| Wydawnictwo | Melodia |
| Odznaczenia | |
       | |
| Strona internetowa | |
Irina Konstantinowna Archipowa (ros. Ирина Константиновна Архипова; ur. 2 stycznia 1925 w Moskwie, zm. 11 lutego 2010 tamże[1]) – rosyjska śpiewaczka operowa, wykonująca początkowo partie mezzosopranowe, a następnie kontraltowe.
Początki kariery
W młodości chciała zostać architektem, przerwała jednak rozpoczęte studia w tym kierunku i w 1953 uzyskała w Konserwatorium Moskiewskim dyplom w klasie śpiewu klasycznego. Dołączyła do zespołu opery w Swierdłowsku, gdzie grała księżniczkę Eboli w Don Carlosie, Marfę w Chowańszczyźnie, Marynę w Borysie Godunowie i Charlottę w Werterze. W 1956 przeniosła się do Teatru Bolszoj, w którym zadebiutowała w roli Carmen. Pozostała jego solistką do 1988, wykonując m.in. klasyczny repertuar rosyjski.
Kariera międzynarodowa
W 1960 po raz pierwszy otrzymała zgodę na występ poza ZSRR i wystąpiła jako Carmen na deskach opery w Neapolu. Od 1964 występowała w La Scali w rolach Marfy i Maryny, a także Heleny w Wojnie i pokoju. W 1972 wywołała sensację międzynarodową występem w roli Azuceny w operze Trubadur Giuseppe Verdiego, wystawionej w teatrze Orange. W latach 70. i 80. zagrała dwie inne słynne role w utworach tego kompozytora – Amneris w Aidzie (San Francisco) i Ulrykę w Balu maskowym (Londyn). Do kreacji Azuceny wracała jeszcze wielokrotnie w Covent Garden. Śpiewała w teatrach operowych Wiednia, Berlina, Paryża, Belgradu i Marsylii. Pojawiła się także w Metropolitan Opera, choć dopiero w wieku 72. lat, występując w drugoplanowej roli niani w Eugeniuszu Onieginie. Niedługo później zakończyła karierę sceniczną i zajęła się reżyserią operową.
Zachwycała swoim głębokim, silnym mezzosopranem, uważanym za głos typowo słowiański. Jak rzadko która artystka umiała również ocenić swoje wokalne możliwości i samodzielnie dobierać repertuar, który nie nadwyrężał jej umiejętności. Wyróżniała się też wielką sceniczną osobowością. Oprócz muzyki operowej nagrywała również pieśni Czajkowskiego i innych kompozytorów rosyjskich, jednak większość jej płyt jest poza Rosją trudno dostępna.
Pochowana na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[2].
Życie prywatne
Była żoną tenora Vladislava Plavki.
Odznaczenia i nagrody
Została uhonorowana Medalem „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej. Ponadto była odznaczona m.in. Orderem św. Andrzeja, Orderem Za Zasługi dla Ojczyzny II klasy, trzykrotnie Orderem Lenina, Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy i Medalem Puszkina. Laureatka Nagrody Leninowskiej w 1978.
Przypisy
- ↑ Irina Arkhipova, Russian Opera Legend, Dies at 85, The New York Times, 22 lutego 2010 [dostęp 2021-06-23] (ang.).
- ↑ Новодевичье кладбище. Архипова Ирина Константиновна (1925-2010)
Linki zewnętrzne
- Алексей Каданер, Музыка жизни • Умерла Ирина Архипова, lenta.ru (ros.) [dostęp 2013-11-30]
Media użyte na tej stronie
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soсialist Labor of the Soviet Union”
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Recipients of the Order of St. Andrew the Apostle the First-Called (the ongoing series, issue II).
Irina Arkhipova[1] (1925–2010), a Soviet and Russian opera singer and a teacher of art.
There depicted the badge of the Order of St. Andrew on the left.
The stamp of Russia, 15.00 Rubles, 29 June 2012, PTC Marka Catalogue No 1603, Michel No 1835. Coated paper. Offset printing, varnish coating. Perforation: comb 12×11½. Size of the stamp: 50×37 mm. Print run: 440,000.
(c) RIA Novosti archive, image #581479 / Anatoliy Garanin / CC-BY-SA 3.0
“Irina Arkhipova as Carmen and Vladislav Pyavko as Jose”. Irina Arkhipova as Carmen and Vladislav Pyavko as Jose in Georges Bizet's opera staged at the USSR State Academic Bolshoi Theatre.
Ribbon bar of medal of Pushkin